Skip to main content

- Eru tíðindi ikki til sølu longur?

Mikudagar er fjølmiðlatáttur í Sosialinum. Álvur Haraldsen tók myndina av dagsins skrivara. Tey, sum fyrr hava skrivað eru Dorit Hansen og Dagfinn Olsen. Longu í 1987 skrivaði eg sjónvarpsummæli í Sosialinum 

Fríggjadagar verða journalistisku feitiærnar, Dimma og Sosialurin, sleptar. Skornar upp á køksborðinum vigaðu tær eitt pund hvør og taldu ávikavist 40 og 48 blaðsíður.

Upprunaliga vóru tað prentfólk, ið gjørdu tíðindabløð, soleiðis framíhjá. Seinni varð tað partapolitikkurin, sum vildi eiga bløðini. Nú politikkur er horvin – eisini úr bløðunum – er tað marknaðurin, ið stýrir bløðunum. Helst hevur hann altíð gjørt tað, marknaðurin.

Eins og aðrar marknaðarvørur verða tíðindi framleidd við sølu fyri eygað. Á handilshillum verða sjónligheitin og pakningurin avgerðandi. Tíðindadysturin flytur á forsíðuna, har kappingarelementið er at hava best seljandi søguna. Grundtankin er omnibus, alt til øll. Fríggjadagin hevði Sosialurin munin við mest prangandi pappírinum og Dimma við skarpastu analýsunum. Hvørt pappír, sverta ella analýsa eru bestu dygdir at vinna marknaðin, vil bara tíðin vísa.

Tíðir broytast og vit broytast við. Í prinsippinum eru prentaði tíðindi altíð ein dag eldri enn elektronisk tíðindi, bara av tekniskum ávum. Eftir journalistisku viðgerðina, sum er galdandi fyri allar miðlar, skulu tíðindi á bløðum skrivast, umbrótast, sniðgevast, prentast og síðani berast út til tey, ið vilja keypa.

Elektroniskir møguleikar, ið finna sær lagaligar vegir inn í telefonir, gera pappírstíðindi alt meira krukkut og skrukkut, hóast kravið um innihald er tað sama. Content is king, sum vit siga eftir bretum. Í hesi journalistisku skiftistíð millum fornøld og framtíð er fremsta uppgáva miðlanna at sannføra okkum um, at skjótleiki ikki neyðvendigvís er tað sama sum grunnskygni, og at seinføri ikki neyðvendigvís er tað sama sum djúphugsni og redaksjonellar stundir til fakliga sannkenning.

Einasti konstantur, sum aldri er til diskusjón, er virðið á krónuni. Alt annað er til diskusjón. Eins frí og grundlógartryggjandi, sum pressan elskar at siga seg vera, eins bundin hevur hon altíð verið at marknaðinum. Tí kenst tað margháttligt at hoyra avgjørdar journalistar siga: “Nei, vit eru ikki til sølu!”

Í undirvísing á miðlabreyt havi eg onkuntíð givið næmingum eina einfalda uppgávu: “Farið oman til Astu á Vaglinum og spyrji um Dimma er til sølu. Skrivið svarið niður og komið so aftur!”

Ístaðin fyri at kasta runu eftir hvørjum øðrum og sáa iva um familju- og eigaraviðurskifti, eiga miðlarnir at halda seg til teirra dagliga yrki, sum er at skapa tíðindi. Hesa undurfullu vøru, sum eins og reklama kann flyta fjøll.

Lesarin, ið rindar fyri vøruna, varnast skjótt, um vøran vendir sær til lýsaran, heldur enn lesaran. Eingin miðil er so pínligur sum hann, ið ikki veit, hvør brúkarin er. Alramest almannamiðilin við hópin av várkátum sleppingarlombum.

Tað er í fínasta lagi við fakligum útmeldingum á øllum økjum. Men fakligar útmeldingar, sum siga at ein søluvøru bráddliga ikki er til sølu, órógvar okkum lesarar. Tað er av fríum vilja at vit velja at keypa bløðini har, sum tey altíð hava verið – til sølu.

Birgir Kruse