Skip to main content

Tvö fallegustu hugtök veraldar sett í eitt


Ikki dugi eg íslendskt, men við eitt sindur av vegleiðing, so ber ofta væl til at lesa tað, ið skrivað er. Blaða vit í yrkingasøvnunum hjá Poul F. Joensen (1898-1970), so lesa vit í endanum á seinasta ørindi í vøkru yrkingini Tú lýsti soleiðis: men sjólátist eg, er títt kæra navn seinasta orðið, eg nevni. Kanska er hetta vakrasta orðasavn, yrking, ella ljóð á íslendskum, sum vit eiga. Tað veldst sjálvandi um høvið og huglagið. Well, í morgun læs eg, at íslendingar í trimum aldursbólkum, hava kosið vakrasta orðið, sum eru í málinum. Úrslitið sæst á heimasíðuni hjá Ríkisútvarpinum, RÚV, har sendingin Kastljós síðani 24. september hevur fingið 8500 uppskot um vakrasta orðið, sum fólk so hava fingið høvi at atkvøða um. Úr trimum aldursbólkum hevur ein úrvalsnevnd tikið 30 orð og sett tey á heimasíðuna við tilmælinum, ella frágreiðigini, hjá onkrum teirra, ið sendu orðið inn. Eftir at 14.000 høvdu atkvøtt, er greitt at ljósmóðir er vakrasta orðið í elsta bólkinum, tað eru tey, sum eru 26 ár og eldri. Hesum orði á baki komu hugfanginn og spékoppar. Fólk kundu velja eitt orð úr hvørjum bólki og her eru úslitini á íslendskum:

Aldurshópur 1 – höfundar fæddir eftir ársbyrjun 1998

Spékoppar. Spékoppar eru fallegir. Það er líka svo gaman að segja spékoppar af því það hljómar eitthvað svo furðulega.
Einstök. Allir verða einhvern tíma að fá hrós eða fá að vita að manni þyki vænt um þá. Mér finnst orðið einstök/einstakur vera fullkomið hrós og hlýtt orð. Manni líður sjálfum svo vel þegar maður er búinn að segja við einhvern annan: Þú ert einstakur. Hver og einn er einstakur, bara á sinn eigin hátt.
Mamma. Móðirin: Af hverju finnst þér mamma fallegt? Sonurinn: Af því að þú ert mamma mín. Mamman bráðnaði.

Aldurshópur 2 – höfundar fæddir á árabilinu 1988 til 1997

Hugfanginn. Orðið merkir að vera heillaður af einhverjum, maður er fangi í sínum eigin huga. Þú ert gagntekinn af einhverju eða einhverjum. Mér finnst orðið mjög fallegt.
Fiðringur. Alltaf þegar ég hugsa um fiðring hugsa ég um eitthvað skemmtilegt. Þú færð fiðring í magann áður en þú ferð í rússíbana eða gerir eitthvað spennandi. Tilfinningin sem kemur er nánast ólýsanleg en samt virðist þetta orð lýsa því eins vel og hægt er, nokkrar fjaðrir í maganum á þér sem kitla þig alla að innan. Hver fékk ekki fiðring í magann þegar maður kyssti einhvern í fyrsta skiptið….?
Seigla. Seigla er í einu orði þrjóska, dugnaður og þolinmæði. Óendanlega fallegt orð sem lýsir óbilandi krafti.

Aldurshópur 3 – höfundar fæddir 1987 og fyrr

Ljósmóðir (4.258 atkvæði). Tvö fallegustu hugtök veraldar sett í eitt.
Bergmál. Ég hugsaði aldrei um þetta orð fyrr en að sænskur vinur minn, sem skilur einnig töluvert í íslensku, benti mér á að þetta orð væri svo undarlega fallegt. Tungumál fjallanna. Hann sagði að þetta væri eitt af fjölmörgum fallegum íslenskum orðum og við værum mjög dugleg að búa til góð orð í stað þess að taka upp erlend orð. Þegar ég hugsa núna um þetta orð finnst mér það afar fallegt og afar íslenskt.
Sindrandi. Orðið er svo tært og tilgerðarlaust. Það felur í sér töfraheim Íslands; frostbrakandi vetrarstillur, dansandi næturljós, morgundögg í fjallakyrrð, merlandi sjóndeildarhring við sólsetur… svo fátt eitt sé til talið.