Birk

Týski filmurin hjá Maren Ade um pápan og dóttrina, sum royna at finna saman aftur undir tragikomiskum umstøðum, er kosin besti filmur í Evropa. Tað kunngerð Evropa Parlamentið í dag. Í tíðindaskrivi sigur Parlamentið, at LUX 2016 vinnarin er Toni Erdmann eftir týska leikstjóran Maren Ade (f.1976). Søgan er hildin upp móti evropeiska samfelagnum í dag. Filmurin varð valdur fram um As I Open My Eyes eftir fransk-tunesisku Leyla Bouzid (f.1984) og My Life as a Courgette eftir sveisiska Claude Barras (f.1973). Evropeiska filmsvirðislønin LUX hevur tíggju ár á baki. Almenna tíðindaskrivið sigur, at virðislønin hevur til endamáls, “ to promote cultural and linguistic diversity, and has two specific objectives: to boost the circulation of European films and to spread the debate on major issues faced by today’s society.” Týski filmurin Toni Erdmann , sum er 162 minuttir til longdar, varð vístur í kapping í Cannes, vann FIPRESCI virðislønina sum besti filmur, og er týska upp

Árligu bókadagarnir eru í Norðurlandahúsinum leygardagin 26. og sunnudagin 27. november. Eitt vikuskifti við fjøruti bókatiltøkum - og upplivingum í túsundatali. Báðar dagarnar verður Norðurlandahúsið karmur um afturvendandi bókatiltakið við kjaki, framsýningum, bókasølu og nógvum øðrum spennandi fyri allar aldursbólkar, alt við støði í skrivaða orðinum. Fyrireikararnir, sum eru Norðurlandahúsið, Rithøvundafelagið og bókaforløgini, siga, at aftur í ár verða partar av húsinum innrættaðir til børn. Bókadagarnir eru ætlaðir viðurkendum eins væl og spírandi høvundum, tíðindafólki og øllum, ið hava hug at skriva og lesa, verður sagt í tíðindaskrivi. Longu í kvøld og í annaðkvøld verða bókmentatiltøk við upplesturi og tónleiki í gomlu handilshølunum hjá Katrinu Christiansen, har tað kostar 150 kr at sleppa inn, og í kaféini á Hotel Havn niðri í miðbýnum, har tað er ókeypis. Høvuðsnavnið á lýstu bókmentadøgunum uppi í Norðurlandahúsinum er tó norska Linn Ullmann, sum umframt at ver

Nú  fekk Bruce Springsteen eisini eitt heiðursmerki, tað hægsta sivila, sum amerikanski forsetin sleppur at handa, the Presidential Medal of Freedom . Tað var J.F. Kennedy forseti, sum fann uppá heiðursmerkið í 1963. Í endamálsorðingini verður sagt, at heiðursmerkið verður givið heimsborgarum og ikki bara amerikanarum fyri "an especially meritorious contribution to the security or national interests of the United States, world peace, cultural or other significant public or private endeavors." Fyri stuttum fekk Bob Dylan virðirsløn Nobels fyri bókmentir. Aftur við morgunmatinum, sum er egg og eins donsk sild og morgunútvarpið, fekk eg tann ófyrigeviliga tanka, at hetta er tað bera stakkalastás og púra innantómt. At geva eini poppstjørnu fremstu virðislønir, og velja allar hinar virðiligu virðislønarmóttakarar frá. Koyra teir á dumpin. Mann tað vera so illa statt í báðum dómsnevndunum, at tær kunnu ikki semjast um annað enn yvirflatupopp á plátu, rocklyrikk? Ella er tað veru

Um  dagarnar fekk eg nýggja yrkingasavnið hjá Tóroddi Poulsen upp í hendurnar. Skriftstøð er vælvalda heitið, og Mentanargrunnur Studentafelagsins gevur út. Útvið hundrað síður av livandi orðum, sum oman eftir Varðagøtu skoða skomm, skip og siglandi móðurmál, meðan stjørnur murra sum nøgdir lærarar, ið hava tyktað ónøgdar næmingar. Hin besta, at lesa í dag, var jólayrkingin um ræsta kjøtið, har borgarstjórin fyllir bussin við uppgrivnum líkum, sum eru boðin til døgurða. Hugfarsligt at lesa, tí orðini spela og spæla millum reglurnar oman- og niðanflagar í konstantu Havnini. Góðar orðloysingar, tær hjá Tóroddi úr Havn.

So  er tað sagt. Føroyar hava hongt seg upp á arktiska verðinskrossin. Tey, sum hava ivast í danskt-føroyska knýtinum, kunnu, umframt at fylgja við í ríkispolitiska kjakinum, lesa og lurta í miðlunum. Meðan almannamiðlin hvønn morgun finnur dagsins danskara, so vita privatu miðlarnir at siga, at kikhosti er ringur í Danmark, og at Mopper er farin í ævigu kanalina. Fyri tænastuna skulu teir hava føroyskan stráfóðurs-, hoyberar- og útberðarstuðul. Ja, hann hevur rætt, sambandsformaðurin. Vit hava hongt okkum uppá danska verdenskorset og skulu hava stuðul at endursenda allar søgur úr krossins skugga,  verdenskorset , ret som beset.

Ásbjørg Andrea Ludvig og Róhild Dam eru ungu føroysku høvundarnir, sum eru við í norðurlendsku bókini I morgen er aldrig en ny dag,  sum eisini hevur enska heitið Tomorrow is never a new day. Danska forlagið Ordskælv, sum áður hevur verið á bókasavninum í Skúlanum við Løkin, gevur bókina út í morgin, altjóða Barnarættindadagin. - Hetta er norðurlensk verkætlan, har ung skriva tekstir um peningaligar trupulleikar og sosialar fylgjur. Marjun Syderbø Kjelnæs og eg vóru knýtt at ungu føroyskum gentum, Ásbjørg Andreu og Róhild, sum skrivaðu stuttsøgur um evnið, sigur Oddfríður Marni Rasmussen. 24 ungir høvundar úr Finnlandi, Svøríki, Noregi, Grønlandi, Íslandi, Føroyum og Danmark eru við í bókini. Hetta er fyrstu ferð, at tey skriva alment og kunnu kalla seg høvundar. Forlagið Ordskælv sigur, at tað, sum tey 24 hava í felag er, at tey eru vaksin upp í einum Norðurlandi undir fátækum korum. - Nu bjuder de med mod och ärlighet in dig som läsare i sina liv och världar, sigur svenska

Nú  jólini nærkast og mentanin og serliga kulturelitan aftur skal taka til sín, kemur enn einaferð kravið um ummæli, hetta mest óinteressanta, og fremst av øllum nalvapilkandi, slag av skrift, og kann henda lesnaði, tá eg hendingaferð tími. Eitt kjak, sum átti at verið óneyðugt, tí tað fyri størsta partin burdi verði avgreitt og lokið innan framleidda vøran kom á heimliga mentamarknaðin. Tá kundi av røttum verið hjúklað um høvundan, ið er kjarnin í skriftini, sum føddist í føðingini og síðan kom á prent og varð sett til sølu, okkum lesarum til frægd. Og sama á øllum øðrum mentapallum. Men nei, tað er beint øvugt. Fólk vilja hava ummæli fyrst og fremst. Ummæli, sum verða lønt fyri hvørja sending og normalsíðu. Húðflettandi ummæli. Tað skal menna upprunahøvundan, sum enn skrivar ónarmalsíður uttan løn og sosialar veitingar. Ikki eitt oyra tann vegin, alt skal hinvegin, tí tað er ummælarakravið frá ummælarastættini. Kom í tankar um hetta tá Grindin í Sjónvarpin kundi opinbera, at nú va

Í morgin, fríggjadagin 18. november kl 16:00 letur Kári Svensson upp málningaframsýning í Galerie Focus í Lambagerði 1 í Havn. Í bókini Livandi List sigur Inger Smærum Sørensen í 2008 at ”Kári Svensson málar landslagið, menniskju og djór. Hann er ikki smæðin at vísa, hvussu vøkur og stórsligin náttúran er, har náttúran setur dagskránna meginpartin av árinum, menniskju sum eru á veg, ella menniskju sum steðga á og eygleiða. Djórini koma til sjóndar í verkunum eins og menniskjuni í eini tilverudimensión. Kári Svensson er ein tilvitaður og virkin málari, sum leggur dent á at vera seg sjálvur, og sjónlig er gleðin í tí at mála.” Listaummælarin, Kirsten-Marie Hedeland, sigur um Kára Svensson, at fyri hann er tað ikki bara ein landslagsmálningur og ein endurgeving av tí sum eygað sær. "Tað er sansan, eitt kenslusemi og ein víkinga-frummegi, sum livir og andar í júst hesi løtu. Hann sansar landslagið og setur tað á lørifti, sum egin fatan av landslagnum. Tá hann málar, fer lis

So  eru jólatrøini komin til heilsølurnar, og eru løgd í bunkar eftir stødd, slagi og prísi. Vetrarsólin skínur so lystiliga á tey. Í hvussu er í løtum. Tí nú er veðrið skiftandi, frá tí stillasta til tað villasta. Jólatræði á Vaglinum í Havn verður tendrað leygardagin 26. november kl 15:30. Tað er ikki frá eini heilsølu. Fyrr kom træðið til Havnar úr vinabýnum Birkerød, men eftir at Havnin slepti smábýum og forstøðum, fór hon uppí eitt norrønt høvuðsstaðasamstarv í staðin. Tí er jólatræið í Havn komið úr Reykjavík, sum eisini sendir eitt jólatræ til Nuuk at tendra um jólini. Tað er kunningarstovan, Visit Tórshavn, sum skipar fyri jólatrænum, jólabýnum og jólahaldinum í Havn.

Tá  atlasforlagið Harper Collins fer at prenta heimskort til heimin aftur, verður eingin Persaflógvi at síggja á kortunum. Persia er burtur og tað er ímóti politikkinum hjá forlagnum at kalla eitt hav Persaflógvi. "It is against our policy," eru almennu boðini. Er nakað tungumál, sum í teirra útgávum vil halda fast um gamla heitið, so krevur forlagið at tað verður tilskilað á kortinum, at "The representation of certain boundaries and place names in this atlas may depart from standard Collins Bartholomew policy in order to incorporate local preferences." Harper Collins eigur eisini kortasavnið við frámerkinum Bartholomew. Síðan Flógvakríggið í 1990-1991 hevur Persia verið lagt til viks. Sagt og skrivað hevur verið The Gulf War á enskum, Der Golf Krieg á týskum, Guerra del Golfo á spanskum, Gulfkriget á svenskum, Golfkrigen á donskum og norskum og Flóabardagin á íslendskum. Einki um Persia. Soleiðis broytist heimurin stig fyri stig. Niðanfyri sæst nýggja heitið á F

Afturvið uppvaskinum í morgun er valretorikkur áhugaverdur at skoða, tá hann verður tikin úr praktiska gerandisdegnum, og tí er so kjøtiligur, at øll hava sæð gongdina, keipurnar, orðalagið og orðavalið, og tí eisini kunnu hava eina kvalifiseraða meining, uttan at leggja seg niður í fortovsparlamentið at sutla við niðasta kommunala frálenslið, sum eg haldi, at hesar báðar forsíður gera, tá tær ikki bara niðurgera, men eisini tileinkisgera Anniku Olsen, sum eftir árskiftið verður høvuðsstaðarborgarstjóri, tí tað er tað hon ynskir sær og brennur fyri, og tað fari eg at ynskja henni alt tað besta við, hóast tað ringasta onkuntíð kann verða, at fáa júst tað, tú ynskir tær, men annars fari eg at ynskja tær alt tað best í borgarstjórasessinum í heimsins besta høvuðsstaði, sum er í Havn, og siga til lukku, ikki til bløðini við sexistiska forsíðuretorikkinum, men til borgarstjóran í sessinum á Vaglinum komandi fýra árini!

Hon er so mannslig, Moskva, at eg vil kalla hana við kvennkyni, so litrík hon er, Moskva. Omanfyri standa russisku høvuðsstaðarstavirnir, Москва́, frammanfyri einum handilshúsi á stóru Tverskaya gøtuni, ikki so langt frá mínum hotelli, Marco Polo Presnja, sum varð bygt í 1904 og tá kallaðist St. Andrew's House. Arkitekturin var hin bretski William Walcott. Fyri russisku kollveltingina hýstu tey betra bretska og amerikanska slagnum, men í Sovjettíðini bleiv húsið privathotell. Á hotellinum kann hetta lesast í bókunum: "In Soviet times it became a private hotel with the prestigious restaurant for the Soviet Government members, and obviously the doors of this building were closed for the rest. And just at the beginning of the 90's an Austrian firm turned this house into one of the finest hotels in Moscow." Eg búði í kamarinum á triðju hædd til høgru, har ljós er á altanini. Í hotellgøtuni Spiridonjevskij eru nógvir nútímas handlar og kaffistovur, men lítla grøna