Skip to main content

Posts

Tú skalt syngja tær ein sang

Fyri fyrstu ferð hava brøðurnir Finnur og Thomas Koba arbeitt saman. Úrslitið er heimildarfilmurin "Bass Elvis & Jesus á Mallorka". Í kvøld varð eg boðin í biograf í Vestmanna. Við útsikt til Gideon og Føroya elsta biograf, fekk eg fyrst salat við geitaosti, sum Rúna og Thomas høvdu gjørt í hugnaligu húsunum við Skálaveg. So varð tendrað í biografinum niðriundir við nýbryggjaðum kaffi afturvið. Hóskvøldið 26. septembur byrjar Kringvarpið at senda nýggjar heimildarfilmar. Fyrsti er ein nærgangandi lýsing av 53 ára gamla leirvíkinginum, Jóannesi Joensen. Mystiska heitið sipar til, at høvuðspersónurin, sum við egnum orðum lýsir seg skizofrenan, dámar at syngja og síggja út sum Elvis. Tá hann í drúgva tíð hevði gjørt tað til yvirmáls á Mallorka við einum sjovi, sum vardi hálvan annan tíma hvørja ferð, fellir hann ein dag í 1997 í óvit á strondini. Vaknaður, sær hann Jesus fyri sær, peikandi uppeftir við aðrari hondini, og niðureftir við hinari. Eftir hetta tekin fer hann aftu...

Polarisering sum lívsendamál

At Føroyar blivu eitt valdømi og allar oyggjar, higartil uttan Suðuroyggin, skuldu sambindast í einum vegakervi, bygdi á visiónina um, at her búði eitt fólk, sum skuldi hava ikki bara líkaliga atgongd til samfelagsins ágóðar, men eisini júst ta atgongd, tú sjálv ella sjálvur valdi, tá umræður arbeiði, bústað og rekreativar frítíðarmøguleikar. Flytføri var mantra. Ístaðin fyri at fáa eitt javntsett samfelag við heimsins rættasta Ginitali, eru vit blivin meira polariserað enn nakrantíð. Hetta er sum ein forstokkað meinigheit, ið bara er samd um eitt. At vísa næstu meinigheit bakið. Nýggjasta dømið um hetta er veljarakanningin, har talgilda Vikublaðið hjá Portalinum hevur spurt Spyr.fo um, hvønn flokk fimmhundrað fólk høvdu valt, var val í dag. Tá sæst hin grefligasti munur á bygd og býi, sum eg nakrantíð havi sæð. Eins og í øðrum londum kastar tann seiglívaði losjufelagsskapur, ið kallar seg politiskar flokkar, og fær løn, skrivstovuhald og allan hugsandi almennan stuðul til endamálið, f...

Dímunarbryggj

Bóndahjúnini í Dímun, Jógvan Jón og Eva, avmyndað í egna bryggjarínum, har tey á søguliga garðinum í dag bjóðaðu trý sløg av rabarbuvíni.  Í góðveðrinum í dag fóru vit við tyrlu til Dímunar at vitja bónadhjúnini, sum høvdu bjóðað at smakkað fyrsta bryggj, sum er latið á fløsku, og nú kemur í handilsliga umferð, ikki bara til vitjandi á garðinum og tollfría sølu á flogvøllinum og umborða á Norrönu, men eisini í Rúsuni. Innkeypsleiðarin, Rúni Herup Olsen, sigur, at um mánaðarskiftið septembur-oktobur kann vøran væntast at vera á hillunum í Rúsuni. Etikettirnar hevur Teitur Ellingsgaard gjørt. - Øll krøv eru í ordan, sigur Jógvan Jón og leggur afturat, at tey hava fingist við bryggj síðan 2019. Hjúnini hava verið her úti í tólv ár. - Rótabryggj var fyrsta royndin, og nú hava vit fingið bryggjararnar, Høgna Jensen og Søren Antoft, at hjálpa okkum. Eisini hava Gutti, Karin Visth og Karl Aage lagt okkum lag á, so vit ikki standa við nøkrum barnasjúkum. Eitt hálvt tons av vínrabarbum eru ...

Eggjandi felagssangir

Sangir er kanska so nógv sagt, tá vit skulu syngja Dylan í felag. Tað hevur forðingar við sær, um vit beint fram hugsa morgunsang. Skaldið Dylan, hitt fremsta, ið enn snurrar á plátuspælaranum, hevur í mínum oyrum ein meiri insiterandi og messandi dynamikk, enn felagssangurin kann lofta, sum í Tá ódnin brestur á , ið byrjar varisliga á tí persónliga pláninum við ljóst gjøgnumskygdu røddini hjá Knúti, og síðan flytir einstaklingin út á messianskar víddir við fylgispæli, trummum, klaveri og kvinnuligum kórrøddum. Komið er í hæddina eftir meir enn fimm minuttum í hesum meir enn níggju minutta sangsyklusi, sum gongur í ring og veksur í styrki, sum ákallar hann fyrst áhoyraran at mana til luttøku, og síðan tekur hann okkum við út í eina felags ringrás, har sangurin fær eina fysiska styrki, ið fær rætta skapið, tá øll syngja unisont í felag, shamanistiskt sum á ólavsøku. Sum Roxy Music fjeppari eri eg í lurtingini bundin at Bryan Ferry, men komi í seinastu crescendominuttum út í farvatnið hj...

Hallur og Kristina

Fyri fullum húsum sungu og spældu Hallur og Kristina í Reinsarínum í Tórsgøtu í Havn í gjárkvøldið. Ein tvídupult stjørnustund. Pauli spældi bass og sang kór saman við Beddi, sum hevði brotið hondina, og tí ikki kundi spæla gittar. Men lukkutíð fyri okkum, ið upplivdu løtuna, ikki bara við hansara góða kórsangi saman við Paula, men sum a double bill slapp Janus Kampmann úr The Reverends at spæla gittar til høvið, bæði akustiskan og elektriskan.  Meðan eg njóti nýggja gittarljóðið, serliga tá hann fer út í markið móti seigum blues, verið eg púra starstrucked av trummusláaranum, Høgna Lisberg, sum var í mest legendariska bólki í nýggjari tíð, Clickhaze, stundum skýrdur Føroya størsti rútmiski aliringur, so nógv kom búrturúr tí bólkinum.  Nú hepnaðist at síggja og hoyra Høgna spæla trummur við Halli og Kristinu, og eins og Janus, støðugt finna nýggjar smogur í tí kenda, skapa op og lyfta tað gamla upp í nýggjar hæddir. Briljant frá Seven Spanish Angels til konsisar svingarar sum ...

Styrkin er at dokumentera

Ísraelski varasendiharrin, Jonathan Lebel, í Varpinum við minniskorti frá Nova festivalinum Hóskvøldið 29. august skipaði Maigun Solmunde fyri fyrstu almennu filmsýning í Varpinum. Sýndur varð ísraelski heimildarfilmurin ”06:30”, sum sipar til klokkuna hin 7. oktobur í fjør, tá Hamas leyp á trance festivalin Nova, sum eftir brasilskari fyrimynd úr Bahia varð hildin har suðuri i Negev oyðimørkini, fimm kilometur frá Gasamarkinum. 364 fólk vórðu myrd og 40 rænd. Líknandi tónleikafestivalur var í Norðradali herfyri. Ísraelski varasendiharrin, Jonathan Lebel, hevði opnað dyr, so til bar at fáa spildurnýggja filmin higar at vísa fyrstu áskoðarafjøld í heiminum, hóast sýningin ikki var ein almenn og viðurkend frumsýning. Til tess krevst ein heilur festivalur við stórari skrá, søgu og fyrireikingarnevnd. Tílíkan hava vit ikki í landinum.  Heiðurskonsulin í Føroyum, Svenning av Lofti, byrjaði við eini hugvekjandi minnissøgu úr skúlanum á Eiði, har hann byrjaði í 1946 og longu tá hefti seg ...

Útvarpsendingar gjørdar uttanfyri ringvegin

At gera útvarpssendingar er krevjandi uppgáva at taka á seg. Einaferð taldi eg sendingar, eg sjálvur havi gjørt, og hvat tíðarskeið, tær fevndu um. Bleiv kløkkur, tá eg endað beint undir livialdrinum hjá Hank Williams, sum Oddbjørn hevur dyrkað. Og tá hevur tað verið lagaligt, tí øll árini havi eg búð í Havn, so eg kundi ganga, koyra ella súkla niðan í Útvarpið, og har fingið ein góðan teknikara, um tað so varð beinleiðis ella bandað sending.  Tá varð skilt millum talusending og tónleikasending, har hin fyrra bygdi á egnar upptøkur og samrøður við bandupptakara úti á feltinum, og í seinna førinum varð neyðugt at dúva uppá savnsfólk, sum funnu rætta tónleikin og legði hann kláran at brúka hjá teknikaranum í røttu sendistovuni. Og rosinan í pylsuendanum, samsýningin, varð altíð hon, eg bað um. Soleiðis var tað.  Hugsi, at meginparturin av árunum vóru háttaði soleiðis, at helvtin av skránni varð boðin út til afturvendandi frílansar at gera, so programmmedarbeiðarar kundu ganga va...

Hvussu minnist mann tey deyðu?

Møtti Lailu fríggjamorgunin í durinum á Landsjúkrahúsinum. Hon á veg inn og eg á veg út. Støðan hjá Óla Jákupi var álvarslig. Tá kom fram fyri meg tær góðu løtur, vit høvdu samfelagsfak í Hoydølum og skuldu gera eina veljarakanning úti um landið, hvør í sínum heimstaði. Vit fingu Norðureysturoy og gistu, tá liðugt var, í Søldarfirði. Minnist foreldrini og serliga abban, sum eftir útvarpsleikin um Baskervillehundin hetta leygarkvøld, livandi fortaldi um Immanuel og bønhúsið, og so alfredianararnar, sum í Bethania sungu hinar niður, so sterk var demarkasjónslinjan í Gøtu, har omma gekk og hevði broderað eitt skriftstað á veggin. Tað varð tikið niður, tá hon møttu abba, sum seks ár seinni fór at ganga í Filadelfia í Syðrugøtu. Hetta vikuskiftið skrivaðu vit um veljarakanningina og okkara upplivingar millum veggirnar í Funningi og við Gjógv, meðan Ívar, dollarin og yennurin gingu kykir millum veggja, sum eini setningurin segði. Veit ikki, hvar søgan er í dag, men væl lá fyri hjá Óla Jákupi...