Birk

Danski rapparin Nairn við sanginum "Stikkersvin", sum varð granskaður í Føroya rætti í dag. (Mynd: YouTube) Í Sosialinum 31/3 2008 er frásøgn úr rættinum, har ein 21 ára gamal maður er ákærdur fyri drápsroynd. Undir yvirskriftini Ringdi eftir taxa verður skrivað soleiðis úr Føroya rætti: Karen Marie Olesen (fúti) legði stóran dent á, at ungfólkini høvdu lurtað eftir einum serligum slagi av rappi, og hon spældi enntá eitt av løgunum, sum nevnist »Stikkersvin« fyri dómarum og nevningum. Fútin spurdi ákærda, um hetta lagið hevði eggjað honum til at fremja gerðina seinni um náttina, og tað svaraði hann játtandi til. Hetta slagið av rappi er samfelagsrevsandi og mælir til hóttanir og morð. Ákærdi tosaði við hinar vinmenninar um at »knúsa órættaða sundur«, men hesum vildu teir ikki eftirlíka, so ákærdi gjørdi av sjálvur at gera nakað við málið. Hann visti ikki hvar órættaði búði, men tað fann hann út av við at ringja til nummarkall. Síðani ringdi hann eftir einum hýruvogni at koy

Niðurlendski høgrapolitikarin við tí sjáldsama hárinum, Geert Wilders (f.1963), hevur nú roynt seg við filmiskum amboðum. Tað ger hann við stuttfilminum Fitna , sum lýsir og staðfestir muslimskan ágang í okkara tíð. Filmurin er lagdur á netið, so allur heimurin kann síggja boðskapin. Í so máta er Wilders effektivur sum eingin annar. Hóast betra borgarskapið og dannaði hampafólk annars muta í móti, so er og verður tað Wilders, ið setur skránna og fær seinasta orðið. Júst hetta er bæði veikleikin og styrkin í demokratinum. At kunna rúma øllum meiningum, staðfestingum og listarligum útsøgnum. Filmurin, ið varir 16 minuttir og onkustaðni er kliptur niður til 10 minuttir, varð lagdur á netstaðin Liveleak 27/3-2008. Øsingin varð so mikil, at tey strikaðu filmin. Men tá var hann longu farin um allan heim og goymdur í ymsum útgávum á YouTube , sum Google eigur. Skrivar tú teg inn her og váttar at tú ert 18, so ber til at síggja henda sjáldsama niðurlendska dokumentarfilmin um islam og Koranin

Carl Jóhan Jensen (tv) í samrøðu við Ian Anderson úr Jethro Tull á Norðradalsskarði. Mitt fyri, við rygginum til, er Birgir Kruse og í baksýni trummusláarin. Undir heitinum "Innsig og útsig" hugleiðir rithøvundurin Carl Jóhan Jensen í Punktum.fo í Dimmalætting 19. mars 2008 um føroyskar bókmentir og hvussu føroysk mentan sæst aftur í altjóða høpi. At enda nevnir Carl Jóhan Listastevnu Føroya: Ein stjóri í Norðurlandahúsinum, sum framtak var í, tók fyri nøkrum árum síðani stig til eina altjóða listastevnu í Føroyum. Listastevnan var hildin í fimm ár á rað, seinastu ferð í 2005, og fekk góða undirtøku. Hvørt ár vóru í miðal eini átta túsund fólk til tey ymsu tiltøkini. Listastevnan fekst tó ikki í lag fyri einki, hon kravdi eina íløgu, sum togaði upp í móti hálvari fjórðu millión, brutto. Sum vituligt var vildi stýrið fyri Norðurlandahúsið ikki svara fíggjarliga fyri listastevnuna í allar ævir, aðrir partar máttu fáast uppí, eitt nú landið. Men føroyskir myndugleikar kendu ikki

Á trappuni í Gøtu kirkju peikar Sámal Ravnsfjall á nøkur álvarslig viðurskifti í føroyskari mentan, meðan Ian Anderson áhugaður lýður á. Á niðaru myndin fær Rani Nolsøe Ian Anderson at signera plátuhúsan "Benefit" (Myndir: Birgir Kruse) Í grein í Punktum.fo í Dimmalætting 19. mars 2008 vil Carl Jóhan Jensen verða við, at Listastevna Føroya skapti mentanarlig innsig og útsig. Listastevnan var hildin í fimm ár á rað, seinastu ferð í 2005, og fekk alla tíðina góða undirtøku. Hvørt ár vóru í miðal eini átta túsund fólk til tey ymsu tiltøkini. Men trupult var hjá Norðurlandahúsinum at vera einsamallur ábyrgdari. Næstseinasta árið, í 2004, vitjaðu Jethro Tull í Føroyum. Eftir útferð í Klaksvík høvdu teir útselda konsert í Norðurlandahúsinum. - Listastevnan fekk tó sannað (og tað so dyggiliga), at við mentanarlívinun er tað ikki øðrvísi enn við sundum og firðum. Har sum innsig er, har verður eisini útsig. Helst mundi listastevnan tey fimm árini, hon varð hildin, breiða meiri vitan

Glen Campbell fangaður á palli í Hammersmith og Hank Marvin í Viborg (Mynd: Birgir Kruse) Ofta er bannað at taka myndir tá konsertir eru. Bert akkrediteraðir fotografar sleppa at taka myndir fyri ávís bløð, og bert tá konsertin byrjar. So skulu teir út. Tí er freistandi hjá fjepparum at finna markið, og royna at taka myndir allíkavæl og serliga at finna framm til, hvussu nær tú kanst sleppa stjørnunum, uttan at verða blakaður út. Einaferðina stóð eg bara fáar metrar frá Paul McCartney og sang kór til "Let it Be". Tað var stórt. Men einki kamera varð at goyma løtuna. Kendi meg sum tann, ið misti heimsins stórsta laks. Men ráð eru fyri tí. Í Viborg latst eg tosa í fartelefon og gekk mær heilt upp til pallin. Nonsjalant setti eg telefonina á kantin og við honum sum undirlagi, tók eg myndina av Hank Marvin. Óbetalilig í mínum savni. Tað var meðan Shadows høvdu teirra "Farwell Tour". Telefonin var ein Sony Ericson S710 1,3 MP. Í Hammersmith, London, nýtti eg eitt Panason

Arnbjørn Ólavsson Dalsgarð blaðar í Harry Potter, sum flestu føroysku børn lesa (Mynd: Birgir Kruse) Í áhugaverdari tíðargrein í Sosialinum skrivar Arnbjørn Ólavsson Dalsgarð um hví føroysk børn ikki tíma at lesa. Arnbjørn trívir í ymsu kanningarnar, sum javnan eru frammi í miðlunum: "Tá ið útvarpið hjá Kringvarpinum nú ein dagin aftur visti at siga, at føroysk børn duga ikki nóg væl at lesa, og tá ið tey somu fólkini góvu tey somu svarini um, hví støðan er sum hon er, undraði tað meg enn eina ferð, at ongin spyr børnini." Við hesi spennandi vinkling byrjar tíðargreinin. Vinklingin, ella eygberingin, er ikki bara staðfestandi, men eisini atfinnandi mótvegis skúla, gransking og útgávupolitikki. Nógv bendir á, at vit koma ikki úr stað, men standa og tøva. Naggatódn er komin í. Fyri ikki at siga forstoppilsi. Arnbjørn endar tíðargreinina við hesum orðum: "Lat okkum fáa samtíðina inn í føroyska list, serstakliga inn í føroyskar bókmentir. Tá hevði áhugin hjá føroyskum, ungum

Tað var eitt umboð fyri felagsskapin Journalistar Uttan Landamørk (Reporters sans frontières), sum mótmælti, tá fest varð í olympiska kyndilin í Grikkalandi í dag. Kyndilin er nú á ferð kring knøttin og verður í Beijing 8. august. Heimspressan fylgur við og gott høvi er at gera vart við mannarættindaspurningar og viðurskifti annars, ið skerja persónliga frælsi í olympiska vertslandinum. Felagsskapurin Journalistar Uttan Landamørk kallar Kina heimsins stórsta journalistiska fangahús. Felagsskapurin Journalistar Uttan Landamørk heitir tí á heimsins fólk um stuðul. Hesin stuðul kann veitast við at skriva undir áheitan, ið verður send Liu Qi, forsetanum í Olympisku Nevndini í Beijing, sum eisini er skrivari í býráðnum. Her er slóð til áheitanina: http://www.rsf.org/article.php3?id_article=2293

Eins og føroyingar stovnaðu Føroyingafelag og Studentafelag í útlegd, hava lesandi í Tibet gjørt tað sama. Í 1994 stovnaðu tibetansk lesandi Students For A Free Tibet. Heimstaður er New York og hvørja viku kunngera tey eina filmaða frágreiðing. Á hesum bloggi, niðast til høgru, ber til at klikkja seg inn á tænastuna og fylgja við, hvussu gongst í Tibet. Miðsjónin hjá Students for a Free Tibet eru soljóðandi: Students for a Free Tibet (SFT) works in solidarity with the Tibetan people in their struggle for freedom and independence. We are a chapter-based network of young people and activists around the world. Through education, grassroots organizing, and non-violent direct action, we campaign for Tibetans' fundamental right to political freedom. Our role is to empower and train youth as leaders in the worldwide movement for social justice. Bloggur hjá SFT sæst her: http://blog.studentsforafreetibet.org/

Ovast sæst hýruvognsførarin Kevin við altjóða Freedom Wall í Belfast, har frælsissinnaði ung úr øllum heiminum møtast at mála. Niðri undir vísir Kevin minnstalvuna fyri The Clonard Martyrs við samnevndu katolsku kirkjuna í Belfast (Myndir: Birgir Kruse) Í dag, langafríggjadag 2008, eru 10 ár síðani The Good Friday Agreement tók við í Norðurírlandi. Friður valdar í Belfast og katolikkar og protestantar arbeiða í felag. Men undir yvirflatuni lúrir vandin. Fólk rætta meg, longu eg nevni The Good Friday Agreement. "Tað eitir the Belfast Agreement " siga tey. Eg nikki og yvir fyri sambandssinnaðu norðurísku protestantunum viðurkenni eg málsliga mistakið. Men tá eg seinni spyrji tjóðskaparsinnaðar katolikkar um vegin til Londonderry, eri eg um at verða kjølhálaður. "Tað eitir Derry . Einki London her!" siga tey avgjørd og peika á vegaskeltini, har London-parturin er sproytaður við svørtum grafitti. Her búgva fólk, sum alt teirra lív hava havt the Troubles sum dagligt yr

Hýruvognsførarin Kevin vísir markið millum katolikkar og protestantar í einum býlingi í Belfast. Niðri undir standi eg við minnstalvu hjá arbeiðsgevara hansara West Belfast Taxi Association. (Myndir: Unn og Birgir Kruse) Einki er sum ein hýruvogstúrur í Belfast. Førarin, Kevin, steðgar og hevur eitt show sum eg aldri havi sæð áður. Hann peikar á fortovskantar, ið eru málaðir við bretsku Union Jack litunum og so verða kvettir av við trílittu írsku litunum. Og so fer hann at steppa og hoppar frá síðu til síðu sum ein annar rock'n'roll sangari: "Now I'm catholic, now I'm not, now I'm protestant, now I'm not". Aftanfyri Kevin búði ein katólsk familja í endaraðhúsunum ovast til vinstru. Tey vórðu bumbaði út úr húsunum, sigur Kevin. Í dag búgva bara protestantar her. 11. juli 2001 koyrdi eg sama túr í Belfast. Hetta var kvøldið fyri Orjanemarsjin. Tá var støðan spent, mest sum krígsstøða. Um hesa ferð skrivaði eg 21. juli 2001 í Fregnir "Seinasta tokið

Vivian Martin er vertinna okkara í verkamannabýlinginum Andersonstown í Belfast. Hon bjóðar bed and breakfast, men seinni partur av tænastuni verður latin upp í okkara hendur (Myndir: Unn og Birgir Kruse) Ferðavinna er nýggj í Belfast og serliga í hesum katólska býarparti, Andersonstown. Protestantar rista á høvdinum og halda okkum vera púra ør, tá vit siga hvar vit búgva. Samstundis eru katolikkar so himmalsliga fegnir um at vit búgva í Andersonstown og spyrja, hvussu vit funnu fram til hesi húsini. Fegin vísa tey okkum svørtu taxabilarnar og hvussu teir bíligast koyra okkum inn í miðbýin og finna tey røttu støðini. Bæði til mat, handils og hugna. Andersontown er ein heimligur verkamannabýlingur, dygst við the Falls og ikki so langt frá miðbýnum. Eitt framúr høvi at hitta katólska fólkið við áhuga fyri mentan og tjóðskapi. Belfast er á einum vegamóti. Gamli stættarmunurin er víkjandi, friður valdar og flestu vilja gloyma the Troubles og fjala øll tey blóðdálkaðu minnismerkini. Hinvegi

Gerry Adams uttanfyri høvuðsskrivstovuna hjá Sinn Féin. Um hornið er Bobby Sands málaður á veggin. (Myndir: Birgir Kruse) Belfast er í dag ein lagaligur býur. Møtir tú Gearóid Mac Ádhaimh, eisini kendur sum Gerry Adams, so heilsar hann kurteisliga. Eingin skundur, eingin órógv. Friður er fallin yvir Belfast. Eisini Vesturbelfast. Gerry Adams, sum er higani, hevur verið forseti Sinn Féins síðani 1983. Eftir at hava svøltað seg í 66 dagar, doyði hin 27 ára gamli Bobby Sands í Maze (Long Kesh, H-Block) fongslinum 1981. Hann skrivaði bøkur og yrkti sangir. Kendasta er bókin One Day In My Life , sum veturin 1979 varð skrivað á "toilet paper with a biro refill...hidden inside Sands' own body", sum skrivað stendur á bls. 18 í 2001 útgávuni. Fyrsta útgáva kom í 1983. Fororðini skrivaði Gerry Adams, sum sjálvur sat í fangahúsi og leingi var bannaður at tala í BBC.