Skip to main content

Posts

Børnini eru fyrstu taparar í kríggi

Í øllum kríggjum eru tað børnini, ið tapa. Tað sannførdi nýggi danski filmurin hjá Ole Bornedal meg um. Heitið er Skyggen i mit øje . Yvirskriftina átti leikstjórin sjálvur, tá hann innleiddi filmin. Í søguliga filminum, sum byggir á veruligar hendingar, eru vit í Danmark beint fyri krígslok. Vit fáa fyrst eina skakandi forsøgu av bygd, og so savnar søgan seg um morgunin hin 21. mars í 1945. Nunnurnar gera klárt í Danska Skúlanum á Frederiksberg, har næmingarnir Rigmor, Eva og Henry skulu møta. Langt burturi - hinumegin Norðsjógvin - gera bretskir flogskiparar hjá Royal Air Force klárt at hjálpa donsku mótstøðurørsluni í eini avgerandi atsókn. Teir hava sett kós móti Shellhúsinum mitt í Keypmannahavn har Gestapo hevur tikið sær høvuðssæti undir krígnum. Á ovastu hædd hava týskarar sett 26 danskar fangar sum livandi skjøldur. Álopið eydnast, men stutt frá staðnum hendur ein vanlukka. Eitt flogfar ber við ein steyra og dettur niður við Franska Skúlan. Eldur kemur í og í ringa sýninum fær

Nú kemur heystið

Hetta er heystið úr Miðstovuni á Sandi, lagt upp í Vágsbotni, har tað verður sett til sølu mikudagin klokkan tvey.  Aldri áður hevur kjakið um matvørur, helst tær stuttfluttu, verið so ágangandi sum í dag.  Orsøkin er fyrst og fremst teir fjúrtanhundrað springararnir, sum vórðu hildnir til í Skálafirði sunnudagin. Tilfeingi, sum vit ikki eru von við, sum skilliga sást í Degi og Viku í kvøld, har Sjúrður Skaale, fólkatingslimur, og Jacob Vestergaard, landstýrismaður, kjakaðust og róptu í holið á hvørjum øðrum, braneggjaðir, fyri ikki at siga tendraðir og tí framúr undirhaldandi við orðavali, vit eins lítið eru von við, fyri ikki at siga slettis ikki. Tað er sum okkara tilfeingið hevur fest í teir gomlu veljarafundirnar, sum vóru vanligir fyrr. Einki kann sum matur festa í kjakið. Og í morgin verður aftur høvið at smakka og snakka við fróðarfólk heiman av Sandi, sum koma við fullum føvningi av tilfeingi, beint úr heimsins kova. Tey hava purrur, epli, gulrøtur, grønkál, glaskál og røtur.

Don’t leave us alone with the trolls

Eru árini til tað, verða vit við jøvnum millumbilum mint á, at tey sum hava nógv uppá hjartað, fáa ikki rúm fyri teirra uppáhaldum, og fara so aðrastaðni. Soleiðis hevur altíð verið. Men aldri fyrr hava so nógv havt so nógvar pallar at skriva á og rópa í. Og at taka repeterandi myndir av Múlafossi og Fossá at leggja á Insta, sum stundir ikki eru at skriva fult út. Insta í minsta. Men samstundis hava tey, sum fyrr vóru einaráðandi í almenna rúminum - teir skriftlærdu kongarnir í jarðarinnar manningarhúsi - aldri verið so hótt at missa tign, sum berar av einastu meiningsfullum setningum í borgarliga samfelagnum. Og góðum repeterandi instamyndum, bevares.  Aldri hevur heimsins kór kunnað verið fjøltáttaðari enn nú.  Men krígsstøðurnar eru ikki færri fyri tað, hvørki í kabulskum veruleika, ella millum bleiktrandi reglurnar á heimliga tíðindaskíggjanum.  Skriviligi førleikin er ikki nýuppfunnin, og maktin at definera, hvør skal sleppa til orðanna er enn eldri. Eins og alt annað, sum stingur

Romantiskt jóladrama í Føroyum

Filipinski Netflixfilmurin ”A Faraway Land” er helst tann filmur úr Føroyum, sum flest fólk hava høvið at síggja beint nú. Ikki færri enn 209 milliónir hava møguleika at síggja søguna, ið nemur við integratiónspolitikk og er upptikin í Føroyum fyri jól. Eins og tað aldri fer at bera til at vita, hvussu tað er at vera ferðafólk í Føroyum, eins trupult verður tað at fáa innlit í, hvussu tað er at vera tilflytari, tíansheldur flótti, í Føroyum.  Ikki uttan so, at vit fáa frásagnir, sum frá fyrstu hond kunnu greiða okkum frá um tílík viðurskifti á sannførandi hátt og á upplýstum grundarlagi.  Nú eru vit komin eitt stig nærri, tí Netflix vísur fiktiva filipinska filmin, ”A Faraway Land”, sum Veronica Velasco hevur gjørt fyri MavX í Føroyum. Við sama høvundi, Erwin Blanco, hevur hon í 2019 gjørt filmin ”Nuuk” í Grønlandi, og í 2018 gjørdi hon ”Through Night and Day” í Íslandi við tveimum øðrum høvundum. Mongu filmarnir hjá Velasco røkka heilt aftur til 2009. Hon arbeiðir skjótt, tí eg síggi

Jóanes málar leik á Tjóðpallinum

Portrettið er heitið á nýggjum leiki hjá Jóanesi Nielsen á Tjóðpalli Føroya. Tað skrivar pallurin í tíðindaskrivi í dag, nú boðað verður frá, at tey fara undir leikárið 2021-22.  Lagt verður fyri við Jóanes Nielsen.  Portrettið er ein fiktiv søga, men kortini við persónum, sum høvdu alstóran týdning fyri vinnulívið, trúarlívið, og serstakliga fyri menningina av føroyskari málningalist miðskeiðis í 20. øld.  Tí verður í tíðindaskrivinum sagt, at Jóanes málar nýggjan leik. - Men tá ið tann stóra politiska ódnin herjar, broytist alt. Loynidómar, sum illa tola dagsins ljós, verða avdúkaðir. Tann, sum í gjár var høgt mettur, er í dag brádliga illgrunaverdur og vanvirdur. Hetta er tann ytri karmurin um leikin Portrettið eftir Jóanes Nielsen, ið hevur frumsýning fyrst í november. Hinir báðir leikirnir eru Virus - tá ið vísindi fekk ævintýr í æðrarnar  eftir Kristinu Sundar Hansen og skemtileikurin Lítli og stóri Klávus . Sagt verður í tíðindaskrivinum, at endamálið við leikinum hjá Kristin

Tjørnuvík - surfers paradise

Vátdraktir eru hongdar út á snórin at turka í Tjørnuvík um vikuskiftið, har nógv fólk, bæði innlendsk og útlendsk, koma at standa á brimfjøl, surfbretti, á aldunum út fyri bygdini. Hyggur tú av bratta vegnum og oman á víkina, ið er út fyri sandinum, kirkjuni og bygdini, so sært tú karmin um nýggjasta íkast og ferðavinnumál í kendu Kingobygdini - at fanga og temja bylgjurnar við brimfjøl, eins og Beach Boys gjørdu við californisku strendurnar í sekstiárunum, og serliga Hawaiioyggjar hava gjørt til ítøkilig ferðamál. Men onnur støð sum Pichilemu í Kili - og so sandurin og aldurnar út fyri Tjørnuvík hava fest seg á heimskortið hjá teimum, sum ferðast langt at ríða á aldum. - Tjørnuvík er eitt sætt surf paradís, men tað var nærum ókent tá Katrin byrjaði at surfa her í 2015. Nógv er broytt síðan, og Tjørnuvík er blivið eitt etablerað og kent surf stað í dag, sigur Andras Brixen Vágsheyg frá Faroe Islands Surf Guide . Í Sunda kommunu búgva 1811 fólk. Størstu bygdirnar eru Hósvík, Streymnes

Besta summarmyndin eftir koronastongsil

Bestu summarmyndina í ár tók Evy Toftegaard Nielsen, sum býr í Nólsoy. Summarsliga myndin er av tjúgu kvinnuligum og trimum mannligum havdypparum við Malarenda á Ovastevnu í Nólsoy. Við sýni úr køksvindeyganum oman á kampingplássið yviri við Strond í Havn ber til at eygleiða, nær ferðavinnusummarið byrjar og nær tað endar, og hvussu undirtøkan er og hevur verið, nú koronatrýstið fyri fyrstu ferð er linkað. Í ár hava serliga nógvir VW California kampingbilar ymsastaðni úr Evropa, kanska mest úr Niðurlondum, verið á plássinum. Men nú er liðugt.  Hetta var so tað. Ovastevna hevur verið í Nólsoy, har tey siga, at summar hevur ikki verið, uttan stevnuna, ið er útmark fyri summarið. Um ikki liðugt, so er summarið komið á hall, tá Ovastevnan er liðug.  Ídni borgarstjórin í Havn, Heðin Mortensen, tók aftur í hetta sama útmarkið, tá hann setti Ovastevnuna í sólskyninum leygardagin, og undanfarni borgarstjórin, Annika Olsen, hevði gjørt tað stórbragd, at hon svam um breiða fjørðin. Høvuðsparturi

Nýggjur føroyskur filmur "Love Acts"

Hetta er síða 26 í júst kunngjørdu skránni fyri altjóða filmstevnuna í Haugesund, sum er í døgunum 24.-27 august. Tá verða teir norðurlendsku filmar, sum kappast um norðurlendsku filmsvirðislønina, kunngjørdir. Men tað mangan forvitnisligara er ætlanin um ein nýggjan føroyskan film, "Love Acts", hjá Anton Petersen, sum verður kunngjørd í skránni. Til høgru sæst svenski leikstjórin Richard Hobert, sum gjørdi "Fågelfangarens son". Partur av skránni í Haugesund er sýnisgluggin New Nordic Films, har framleiðarar fáa 7 minuttir í part at pitcha , tað er at greiða frá um nýggjar ætlanir at gera film og harvið at leita eftir íleggjarum undir heitinum Nordic Co-Production Market Projects. Framløgurnar vera bæði á staðni og á netinum mikudagin 25. august. Filmsfelagið skrivar í dag á Facebook , at millum tær 19 verkætlanirnar, sum eru á skránni New Nordic Films á fremstu altjóða filmstevnuni í Noregi, er í ár ein føroysk filmsætlan: "Love Acts" hjá Anton Petersen,

Fullkomið samljóð í Gásadali

Uppi í Gásadali, har fjúrtan fólk búgva, er fullkomið samljóð, tá umræður ferðavinnu og at vera um tey vitjandi, innlendsk ella útlendsk, antin tey koma í bili ella á motorsúklu av flogvøllinum ella av Norrønu í Havn. Her síggjast eingir bussar. Her er eittans skelti í øllum Dalinum. Tað er á portrinum niðri við Múlafoss, har skrivað stendur ”Keep closed” afturvið eini fittari mynd av seyði.  Í øllum dalinum sæst einki annað boðskelti til hin ferðandi. Einki. Píkatráður er eingin, hóast vítt er um at fara og landbúnaðararbeiði er alla staðni.  Tráddar gøtur eru lagaliga merktar við bandi og smáum reyðgrønum pelum, so ókunnufólk vita, hvar gangast skal, uttan nakað visuelt róp av ágangandi slag. Alt tykist mær at vera í samljóði við náttúru og fólkið á staðnum, so samfeldi dalurin andar frið og rekreatión. Tað tykist vera fremsta ynski hjá teim búsettu, bóndaskapur og rekreatión, sum hin vitjandi skal kenna seg fjálgt innbjóðaðan í.  Meðan bóndin situr í traktorinum og rystir grasið yts