Skip to main content

Posts

Tonk - ein dag standi sjálvur eg har

  Tonk - ein dag standi sjálvur eg har. Soleiðis syngja vit í Mær er sagt um ein stað . Uppafturtøkan í teim trimum ørindinum ger, at orðini fara sum ísur niður eftir aldrandi rygginum. Tað var ikki fyrsti setningur, tú steðgaði við og skifti orð um á tínum arbeiðsplássi. Men - tonk - sum tíðin gongur, so ert tú har, við tí russiska klokkuklangi og øllum tí, sum dómadagslagið leggur seg upp at, skal hann syngjast. Einsamallur, tí eingin er at tosa við. Tann næstelsti er farin. Marginaliseringin og polariseringin, sum tú aldri áður hevur varnast, er ein veruleiki, sum tú nú ert mitt í. Tú verður ein paria í tí frambrúsandi samfelag, ið siglir fram yvir lívsins hav, og týðuliga hevur aðrar tilbiðjandi fyrimyndir enn tær, vit vanligu kenna ella skilja. Júst hesa støðu lýsir danska sjónvarpið TV2 í morgun. Aldrandi menn, men eisini kvinnur, sum kanska eru enn verri fyri, tá tær missa sambandið við arbeiðsmarknaðin, tá aldurin leggur sína køldu hond á gerandisdagin, og tú uppdagar, at tað e

Til lukku, Noreg

Christian Berg Gravningen hevur málað norska tjóðardagin, Syttende Mai . Hann er sonur systkinabarnið í Notodden, Sissel, og útbúgvin á Kunsthøgskolen í Oslo. Myndina niðast hevur mamman tikið av altanini í dag. Tað var í einum klippi við lívskátum fuglum úr eini summarsligari heimaheilsan frá Jonas Gahr Støre, at Sigrún Brend í morgun minti meg á, at í dag er norskur tjóðardagur.  Tøkk fái hon fyri tað.  Tí í okkara dansktstýrda gerandisveruleika er tað eingin sjálvfylgja at fáa eitt orð til dagin og vegin, sum ikki er úr Danmark, ella frá einum danskttalandi skeiðshaldara, sum skal læra okkum at samskifta í eygnahædd á heimrustini, so alt heimasegmentið forstendur tað.  Og so gera vit sum Ingrið, tá Jette í 1983 legði fram Børn før TV í nýggja Norðurlandahúsinum. Seta ein einfaldan spurning á føroyskum, bara fyri at fáa lærda framløgufólkið at siga: ”Undskyld, kan du lige genta’, så jeg kan forstå spørgsmålet?”  Nú tað sama hendir í Fólkatinginum, haldi eg, at henda snildisliga hand

Tá tónleikur er bestur

Her er dømi um styrkina í sangi og tónleiki. When all is said and done, sum Grand Prix vinnararnir í 1974, Abba, seinni sungu, kom niðurlendski vinnarin í 2019, Duncan Laurence, á pallin í Liverpool í gjárkvøldið og savnaði øll tey medvirkandi í felagssanginum hjá fótbóltsbýnum - You’ll never walk alone.  Akkurát sum The Band gjørdu, tá teir savnaðu fólk til The Last Waltz í 1976.  Fólk vórðu so rørd, at BBC segði, at hetta var fyrstu ferð í 67 ára søguni, at vertirnir máttu fáa pausu at turka tárini.  Í okkara maktfulkomnu gernadishugsan, har eingin annar enn vit sjálvi eru harrar í egnum lívi, húsi og arbeiðsplássi, mugu vit í okkara heimadyrkaðu mentan og atferð yvirgeva okkum og sanna, at sangur og tónleikur er størsta og sterkasta styrkin, tá vit samkenna við teim órættaðu, tí eitt kúgað fólk hevur altíð rætt. Aldri áður hevur sangur og tónleikur staðið so unisont sterkur, sum hesa løtu, har ukrainski vertskapurin var fluttur til Liverpool.  Man fær næstan hug at fara hagar ein tú

Fer Kroatia at vinna við einum subversivum friðarsangi?

Besti sangur í Eurovision sjovinum í ár er úr Kroatia. Orsøkin til at eg haldi tað, er fyrst vavið og útbreiðslan, sum hetta sjov hevur fingið í blinkstrandi heiminum og síðan, hvussu væl provokatørar duga at finna afturundirgerð og íðukálvar, og síðan leggja seg væl fyri í kjalarvørrinum á mainstream og sleppa upp á borgarliga familjupallin, at sníkja subversivan boðaskap út til allan heimin í prime time. Hetta er kjarnin í Grand Prix, sum vit fyrr søgdu, og Eurovision Song Contest, sum tað nú kallast, og Føroyar vilja eiga ein lut í.  Kroatiski bólkurin eitir Let 3 og hevur seinastu fjórðingsøldina givið út tíggju plátur, í summum førum so ónærisligar, at teir av forstáiligum orsøkum hava verið sensureraðir. Teir hava roynt listaliga tónleikaformin punk heilt í mark. Júst tí haldi eg, at teir í ár eru so áhugaverdir við einum agitatoriskum eysturevropeiskum friðarsangi, har teir enda við at ríða á reyðum bumbum og ganga í berum undirbuksum. Samstundis eru teir so tilvitaðir um sjangr

Leysir endar - Annika Hoydal 40 ár seinni

  Tú kennir teg sum lesandi í fyrstu Mósebók, har andarnir sveima yvir vøtnunum, tí alt er nýtt. Og tó, so kennir tú teg sum ferðafólk niðri í gomlu Havnini, har alt er trygt og kent, ja gongur í ring í egnum býi. Delikata akustiska fylgispælið hjá 77 ára gomlu Anniku Hoydal førir okkum aftur til nakað upprunaligt, eina byrjan, sum er havið og vatnið, ið rekur aftur á tilverusøkjandi útgávuna Havið . Men tað var ein onnur tíð og ætlan. Í kvøld skvulpar aldan við suðuramerikansku strondina, ið gav yrkjaranum Violettu Parra 49 ár, til hon sjálv kvetti tráðin í landinum, sum lívlangt lá fyri henni - Kili. Hesin darrandi sangur, hin oftast tulkaði úr Suðuramerika, er í sínum kvittandi sjálvmorðstóna samstundis so kátur og bjart fevnandi, at hann er hin perfekti at byrja við, just tí hann dregur á bæði, eins og øll konsertin. Í hvussu er í Anniku’sa katalogi í baksýni, sum eg hoyri tað fyri mær, serliga í áðurnevndu útgávu frá 1997, har bróðurin Gunnar hevur skrivað tekstirnar, ið snara um

Skapanarsøga Kubrick's

Kamartónleikarastevnan Endurljóð fer mikudagin av vísa filmklassikaran 2001 A Space Odyssey í Filmsfelgnum.  Í okkara tíð við artificial intelligence, vitlíki, sum í skapi av chatGPT er komin inn um skúlagátt, er 55 ára gamli filmurin eitt serliga hugtakandi høvi at síggja apurnar møtast við ein monolitt, sum kanska er ST bygningurin, kasta ein avpiðaðan lærlegg upp á luftina, sum so kemur sveimandi niður aftur sum ein háteknologisk rúmdarstøð við klassiskum tónleiki, og so stýrandi stórteldan, HAL 9000, sum eftir at hava verið menniskjans vinur og tænari, verður sløkt. Mikukvøldið er høvið at síggja klassiska Kubrick-filmin 2001: A Space Odyssey  á stóra løriftinum í Havnar Bio, sum í løtuni er Føroya einasti biografur. Filmurin, ið byggir á skaldsøgu hjá Arthur C. Clark (1917-2008), er mest slóðbrótandi science-fiction filmur, sum eisini hevur eitt øðrvísi og avbjóðandi ljóðspor, og tí er valdur at vísa á fyrstu kamartónleikastevnuni. Leikstjórin, Stanley Kubrick (1928-1999) setti

Altjóða arbeiðaradagur

ЧЕСТЬ И СЛАВА ПО ТРУДУ Heiður og æra til arbeiðið stendur á risastóra uppslagnum á Zvezdochka skipasmiðjuni í Severodvinsk, tætt við Arkhangelsk har norðuri í Russlandi, gamla mentalandinum, ið nú verður stemplað sum aggressor á enskum, tað er агрессор á russiskum og агресор á ukrainskum. So lítil er munurin. Nú altjóða arbeiðaradagur er, Russland er farið fyri bakka, eitt nýtt innvinningarár byrjar her hjá okkum, frítíðarløn verður goldin og Marx fyllir 205 fríggjadagin, fann eg gomlu russisku arbeiðaramyndina aftur á blogginum.  Myndin, sum eg tók í Russlandi fyri tjúgu árum síðan, vísir ein dregil, ið hongur niður úr loftinum í Zvezdochka-høllini, har tey gera framdriftsskrúvur til hernaðarskip hjá despotinum.  Beint her, í hondum arbeiðaranna, verður framdriftin hjá russiska herinum skapt og skorin. Saman við Kanada og Noregi verða gamlir kjarnorkuriknir kavbátar skrottaðir, skornir upp, á somu skipasmiðju. Tað luktar illa og man neyvan vera gott fyri heilsu og umhvørvi. Í dag s

Fotoskeið í Føroyum í tíggju ár

Her er mín amerikanski fotovinur í meir enn tíggju ár, Bill Schwab, sum podkastarin Matthew Workman av fyrstan tíð setti meg í samband við. Á fráfaringarsamkomu á Hotel Føroyum í gjár gav Bill mær eitt signerað prent á Hahnemüle papír, twice gum over platinum , sum hann sigur, at fáa ein ávísan lit av Múlafossi og Gásadali, ið er eitt av støðunum og føroysku myndaevnunum, sum hann øll hesi árini hevur sett skeiðslutakararnar at arbeiða við.  Hvørt kvøld í skeiðsvikuni møtast tey og ganga gjøgnum dagsins myndir. Umframt at perspektivera og tosa um lokalitetir, helt eg tað mest áhugaverda vera, tá hann metti um, hvat leiðir eygað, og um tað er í tráð við upprunaynskið hjá fotografinum í tankanum um grundkompositiónina, har kenslulødda landslagið verður lýst smooth við opnari linsu á ein friðfullan hátt - known for his emotionally charged yet peaceful urban and natural landscapes, sum Wikipedia skrivar um fotoarbeiðið hjá Bill. Í morgun fór Bill heim aftur við skeiðsluttakarum, sum hav

At seta mørk á Markusarmessu

Theodor Eli Dam Olsen, sóknar- og orlogsprestur í Suðurstreymoyar norðara prestagjaldi, helt í dag flaggdagsrøðuna á Vaglinum í Havn, eftir at skótar høvdu marsjerað og Havnar Hornorkestur spælt í Gamla kommunuskúlagarðinum, nú miðbýðurin er at kalla avbyrgdur.  Theodor byrjaði og endaði hugvekjandi røðuna við heitinum á skaldsøguni hjá Hemingway, Hvørjum ringja klokkurnar fyri , ið kom sama ár, sum bretska hersetingarvaldið kravdi og góðkendi eitt føroyskt flagg, Merkið, ið loysti okkum frá tí ríkisrættarligu forðing, sum frammanundan hevði verið løgd í vegin. Ein Deus ex machina, ið tá greip inn og loysti gamla flaggspurningin.  Í einum Evropa, sum aftur er krígsherjað, vísti Theodor til evangelistin Markus, ið gevur degnum navn, Markusarmessa, og minnir okkum, við Merkinum í hond, á at seta mørk og at virða mørk.  Ein sjáldsama nærverandi flaggdagsrøða, sum á virðiligan og varisligan hátt megnaði at nema við russisku fløggini, ið hava somu litir sum okkara, og tó umboða eitt stýri,

Nítjan satsir í Oyndarfirði

Meðan vit spakuliga varnast ein farra av summari og gróðuri, og tí fara at hugsa um summarferiu burturi í øðrum londum, bjóðar Runavíkar kommuna til heimliga Mentanarviku og eina røð av upplivingum, sum eru beint fyri í okkara egna landi. Tilsamans 130 í øllum teim fimtan bygdunum, sigur Urd, sum samskipar. Ein av upplivingunum, sum eg vil viðmæla, er í Oyndarfirði, har tey ikki bara hava sjáldsama Eckersbergmálningin frá 1839 í kirkjuni, men eisini einastandandi Víkhúsini frá 1856, har Niclas Joensen, Linda Klein og Oddbjørg Joensen bjóða Heimablídni í húsunum, sum var tað eitt tónleikaverk, borið fram í nítjan satsum, gjøgnumkomponerað og útsett fyri krýddað ljóðføri, soleiðis at perforerandi poetiska heitið hjá Jóanesi Nielsen Tapet millum øldir stendur upplivingarliga klárt fyri mær, nú dekkað er upp. Í dag er kalt, kavi er í fjøllunum, og niðri á vegnum møti eg einum oyndfirðingi, sum eg sigi frá um ørindini. Tá vit skiljast, skimast hann uppá luftina og sigur reflekterandi, at tá