Birk

Ein 'Onkel Tom filmur', 12 Years A Slave , er besti biograffilmur í undanfarna ári. Hóast ein filmur um trælahald kann tykjast føroyska biografgangaranum nakað tíðarvilstur at koma úr dagsins blinkstrandi Hollywood, samdust 93 journalistar um júst henda filmin í Beverly Hills í nátt. Leikstjóri er hin bretski Steve McQueen (f.1969), sum í 2011 gjørdi filmin  Shame . Kann vera, at nógva umrøðan kring jarðaferðina hjá Mandela fyri jól, og serliga orð hansara um reconciliation  millum svørt og hvít, hava elvt til eitt serligt umhugsni hjá fremmandu Hollywoodjournalistunum at geva umheiminum eina fatan av amerikansku søguni og nútíðar stættarsamfelagnum. Av øllum listagreinum er eingin sum filmur at skapa fólksliga fatan av samansettum evnum og truplum fyribrigdum. Havnar Bio sýnir 12 Years A Slave frá 20. februar. Filmurin byggir á amerikanska hemildarsøgu, ið varð skrivað í 1853, árið eftir at Harriet Beecher Stowe skrivaði Uncel Tom’s Cabin , sum fleiri ferðir

Besta politiska amboð, fyri ikki at siga einasta, er retorikkur. Røðulist og tungusnild, ella orðaleikur , sum orðabókin sigur um røðu- og tungusnillingar, ið duga so væl at halda røðu, tí tey eru væl skorin fyri tungubandið. Meðan orðabókaorðini eru rík, kann tað øvugta koma fyri hjá monnum og kvinnum á tingi, eins og á nýggja almenninginum Facebook. Gamaní. Í forvitnisligum greinum í Sosialinum varð júst hetta viðgjørt á eini heilari opnu við fimm greinum mikudagin. Ein av sigandi yvirskriftunum er  Vandamikil retorikkur . Greinarnar byggja á tað sannkenning, at fyri jól segði skrivarin í ungdómsfelagnum hjá Fólkaflokkinum nøkur óbúgvin orð um eitt land í Afrika á Facebook. Tað kunnu vit saktans liva við. Ungdómurin er av natúrligum ávum óbúgvin og Facebook er ikki eitt fólksins parlament. Har kann ein og hvør skrivað, sum honum ella henni lystir. Tí Facebook er einki annað enn ein opin heilabløðing. Løgtingsins skipaða tign og veljarans afturvendandi dómur hevur onga ávirkan á hi

Grein í Atlantic Review 4/2013 Myndir: Spískamarið og SMS Gutti Winther, 34, er Føroya fyrsti stjørnukokkur. Í sjónvarps-sendingunum “Spískamarið” hevur hann saman við Pæturi Marjunarson Dahl, 32, ferðast oyggj úr oyggj at varpa ljós á staðbundna føroyska rávøru. Meðan prátað verður, gera teir ein rætt, sum teir eta saman við bygdafólkunum. Nú skulu sendingarnar seljast til onnur lond. Við “Spískamarinum” er fyri fyrstu ferð eydnast at savna tjóðina kring tann ediliga mat, sum vit oftast hava sent til onnur at eta. Bestu dømi um hetta er hin hvítasti saltfiskur og tær kryddurtir, sum teir báðir finna á heimrustini. Neyvan nakar hevur fyrr enn nú varnast sanna innihaldið í hesum nýfunna spískamarinum, sum Gutti, Pætur og bygdafólkini gera. Konseptið er einfalt og riggar væl í sjónvarpi. Umframt at vera matsending, sum vísir á tilfeingi og krydd úr reinu føroysku náttúruni, fáa vit eisini innlit í eina endurfunna matmentan við søguligum vinnulívsklangi, eins og livan

Nú tað er alment, at stuttfilmurin hjá Sakaris Stórá Vetrarmorgun (2013) verður vístur á altjóða filmstevnuni Berlinale , er hann sera glaður at vera boðin til júst hesa filmstevnu, sum er í Berlin í døgunum 6.-16. februar 2014. - Festivalurin í Berlin er heimsins størsta filmstevna og samstundis eitt tað týdningarmiklasta filmstiltakið í heiminum. Fyrr havi eg bara droymt um at eg einaferð í framtíðini kanska kundi luttaka á filmstevnuni. Og nú skal eg sýna Vetrarmorgun har, sigur ein fegin Sakaris við Birkblogg í dag. - Vetrarmorgun var framleiðslumessiga eitt eksperiment. Tað var ein roynd at vita, hvussu bíliga og við hvussu fáum fólkum tað bar til at skapa ein konventionellan fiktiónsfilm í heimsflokki. At filmurin yvirhøvur bleiv veruleiki, vísur at eksperimentið riggaði. Og at filmfestivalurin í Berlin vil sýna hann, undirstrikar at Vetrarmorgun  veruliga er ein stuttfilmur í heimsflokki. Men at vit vóru so fá fólk á framleiðsluni, vísur eisini hvussu ótrúliga stóran in

Mikudagar eru filmskvøld í Norðurlandahúsinum. Tá fer filmsfelagið KLIPP at varpa ljós á tað besta av norðurlendskum filmi beint nú. Skráin er sett saman av nýggjum, norðurlendskum spælifilmum, sum hava hugtikið í biografunum, fingið góð ummæli og vunnið bæði heimligar og altjóða virðislønir. Kom og njót góðar norðurlendskar filmsupplivingar á besta føroyska filmsløriftinum, sum er í Høllini í Norðurlandahúsinum. Uttan kostnað kunnu øll gerast limir í KLIPP. Atgongumerkini, sum kosta 80 krónur, verða at keypa so hvørt filmarnir verða vistir. Fyrsti filmur verður sýndur mikudagin 22. januar 2014 kl 19:30. Tað er  Málmhøvd (Málmhaus/Metalhead Ragnar Bragason, Ísland 2013, 97 min) Hetta er hjartanemandi filmur um tólva ára gomlu Heru, sum missir eldra beiggjan í traktorvanlukku á bóndagarðinum norðanfyri Reykjavík. At koma yvir lemjandi sorgina, byrgir hon seg inn á kamarinum hjá beiggjanum, sum altíð lurtaði eftir heavy metal. Hera flýggjar inn í ein destruktivan heim, sum tó h

So fór enn eitt ár, og gerandisdagurin í nýggja árinum er yvir okkum. Tveytúsund og fjúrtan. Ella tjúguhundrað og fjúrtan, sum tey siga í Folkhemmet Sverige . Orðalagið í ymsu málunum leitar so ymsar vegir, eisini hevdin at lata orð sleppa at vaksa í ymsar ættir. Sum eitt nú í enskum. Varnaðist í dagliga týðingararbeiðnum, at har í landinum seta tey nær skyldu føroysku orðini veður og veðurlag í hvør sín enda í enska bókstavaraðnum, weather og climate , so næmingar ikki blanda orðini og halda fyribrigdini vera tey somu. Snilt. Men ymist er, hvussu málsliga skettnið er, tá vit blaða. Ein, ið skettaði um bæði smakkin og litin í málinum, var walisiski yrkjarin Dylan Thomas , sum varð borin í heim fyri hundrað árum síðani, heilt nágreiniliga 27. oktober 1914. Hann var bara 39 ára gamal, tá hann doyði. Vónandi fer danski Hassan (f.1995) at røkka tann aldur og ríkiliga tað. Tí millum gávurnar undir grøna jólatrænum, sum í ár stóð á flatlondum, var svarta yrkingasavnið hjá Yahya Hassan

Mundi nakar spyrja Medici ættina, tá onkur teirra fór um gøtur og stræti í Firenze at keypa list og listafólk til tað endamál, sum hóvaði teimum best og var mest sjónligt í alramanna eygum tá, fyri sekshundrað árum síðan? Omanfyri eru Medicifólkini sett inn í eitt heilagt kongafylgi í 1459. Giti, at italsku listafólkini hava verið fegin at fingið uppgávur og løn, at mála, snøgga og høgga. So fegin, at virksemið elvdi til eina endurburðartíð, rennesansuna, sum setti okkum perspektiv á tilveruna. Nógv er broytt síðan ríkasta ættin í Evropa kundi hoyggja við einum og hvørjum. Tá var eingin mentanarpolitikkur ella -grunnur at tryggja almenninginum eitt minstamál fyri egnar skattakrónur, og enn minni nakar fjølmiðil, sum kundi gjøgnumlýsa og avdúka tey duldu sambond, sum kundu taka seg upp millum handilsskap og listalig avrik í kirkjum og á torgum. Friður var at telgja sær gudar, hevði tú ráðini. Í dag eru vit altíð á varðhaldi og natúrliga mistonksom. Eisini tá ið Miklagarður

Big Place er heiti á einum stuttfilmi, ið Thomas og Michael Koba hava gjørt fyri Miklagarð í eini verkætlan, sum Regin W. Dalsgaard stóð fyri. Trýst á myndina, og tú sært filmin. Regin meldaði filmin til Geytakappingina, har hann slapp við, men uttanfyri kappingina. Ikki tí, dómsnevndin metti ikki at hetta var lýsingafilmur, hóast Føroya størsti handil, Miklagarður, hevði bílagt og rindað fyri filmin. Dómsnevndin helt, at stuttfilmurin var ein poetisk lýsing av eini kvinnu, sum aktivt byggir tær nýggju Føroyar. - Vit eiga at bjóða henni og hesum stuttfilmi vælkomnum, varð sagt um filmin, tá Geytin varð handaður Dáva Djurhuus, sum vann við filminum Terminal . Í filminum Big Place fylgja vit tailendsku Patcharee Areesaman, sum sæst omanfyri, tá eg avmyndaði hana í Norðurlandahúsinum Geytakvøldið. Hon er gift í Føroyum og hevur fingið starv sum vaskikona um náttina í Miklagarði. Serliga spennandi haldi eg tað vera, at ein handilslig fyritøka velur at heita á professionell føroysk fil