Birk

Michael Rasmussen (1923-2011) Tá eg fór av Læraraskúlanum í 1985 hevði eg havt danskt á linju, umframt evning hjá Børge Petersen og samtíðarkunning hjá Hans Holm. Danskt hevði Karen Skovbjerg, sum var donsk og gift rithøvundanum Ulrik Gräs, sum onkuntíð ríkaði okkum tímarnar, eisini við tiltøkum um úrvald evni, sum tankan at vitja heimstaðin, bygdina, gjøgnum hansara bøkur, ið lýstu Útjaðaradanmark við skeivum eksistensum, langt frá Keypmannahavn. Vit dyrkaðu sjangruna krígsreportarir við Anders Ehnmark og Ögonvittnet, og Philip Caputo og Krigslarm sum støði. Og so meldaðu vit okkum inn í Dansklærerforeningen og fingu innlit í eina nýggja verð við undirvísingartilfari, sum varð dagført so hvørt nýggj rák tóku seg upp. Hetta høvdu vit ongantíð sæð fyrr, at rák í samfelagnum kundi grípa so skjótt og beinleiðis inn í undirvísingartilfar. So fór Karen burtur og vit fingu í hennara stað ein braneggjaðan mann úr Silkeborg, Michael, sum eg sá fyri mær sum gamlan mótstøðumann, visti alt um Asg...

Í kvøld varð lýst til endurútgávu í Sirkus í Vágsbotni av Føroya sermerktasta yrkingasavni, sum sagt varð í innkallingini um Libido hjá 72 ára gamla Johan Hot Mortensen frá 1972.  Fullsett var í hølunum og trappunum, har forlagsstjórin, Hugin Eide, meðan Sunneva skonkti úr barrini, legði fyri við at siga frá um uppafturprentið í 200 eintøkum, hvussu tað bleiv til og um nýskrivaðu eftirorðini hjá Bergi Djurhuus Hansen. Hugin var knapporðaður og eftir hann helt Rói Patursson eina góða og undirfundiga røðu fyri Johan og tíðini, sum tá var. Kári Olsen, beiggi Ova Olsen, sála, greiddi frá, hvussu hann mintist at yrkingasavnið og stensilieringin, sum var prentið, varð gjørt, og hvussu øll tey 28 ørkini vórðu savnað í 100 eintøkum á einum borðtennisborði í kjallaranum í heiminum hjá teimum í Jóanesar Patursonargøtu. Bergur helt eina stutta men spennandi røðu, har hann, vísandi til nýinnsettu eftirorðini í savninum, kallaði savnið tað helst mest tíðarbæra yrkingasavnið í Havn við nøvnum á ...

Í nýggjastu BBC útvarpssendingini From our own Correspondent , sigur 38 ára gamli orknoyski rithøvundurin, Amy Liptrot, frá vitjan í Føroyum, her hon las upp á nýggja Bókmentafestivalinum hjá Kim Simonsen.  Ikki tí, Bókmentafestivalurin hevur verið fleiri ferðirnar fyrr í Gøtu, men er nú fluttur til Havnar.  Umframt rithøvundaprát í Reinsarínum, innleiddi Amy Liptrot eisini The Outrun (Nora Fingscheidt 2024) í Filmsfelagnum, sum hvørt mikukvøld í árinum sýnir nýggjan arthouse film í Havnar Bio. Eftir ætlan heldur samstarvið fram millum Bókmentafestivalin og Filmsfelagið.  Skaldsøgan, sum filmurin byggir á, kom fyrstu ferð út á forlagnum Canongate í Edinburgh í 2016, árið eftir í USA og bleiv metsølubók á fleiri málum.  Í søluvindeyganum í Gamla Bókahandili á Vaglinum sóust tvær bøkur hjá Amy Liptrot, áðurnevnda The Outrun , og hin nýggjara The Instant , sum kom í 2022.  Hon er eisini journalistur fyri BBC og hesa fyrstu ferð hon var í Føroyum kom hennara áhugi...

  Marius Stakksund, Hørdur Herason og Eiler Mohr Lambavík í Gongini framman fyri fremstu matstovunum heima í Havn.  Vikuskiftið 28. og 29 mars verður afturvendandi tiltakið við Bankatoski í Áarstovu, har borðreiðingin fer franska vegin, og í ovara borði, í Barbara Fish House, verður Banktoskurin somu dagar borðreiddur eftir spanskari forskrift.  Túrleiðari umborð á havrannsóknarskipinum, Jákup Sverri, er fiskifrøðingurin, Helga Bára Mohr Vang, sum peikar á Føroyabanka. Marius, ið er í læru sum tænari á øðrum ári, hevur farna árið arbeitt á ROKS, er komin av danska kokkaskúlanum frískur og ferðugur at arbeiða í Áarstovu, ikki minst tí hann beint nú hevur verið í Fraklandi og vitjað vínbøndur sum Drouhin og Chavy, ið eru vín, sum verða skonkt afturvið Bankatoski í Áarstovu. Hørdur er nýggjasti í skipaða Áarstovutoyminum, har hann er kokkanæmingur og brennir eftir at læra um bestu matgerð, tænastu og borðreiðing. Eiler, sum er kokkanæmingur á øðrum ári, fer saman við køkstoy...

Í dag fekk eg triðju og nýggjastu fløguna hjá Vágabólkinum Blátt Gras til ummælis, Veðurmaðurin. Ein framúr traditións- og siðatrúgv bluegrassfløga við tíggju egnum heimagjørdum sangum í eini framúr væleydnaðari produktión frá amerikanska Crossroads Studios í Asheville í North Carolina, sum teir, væl upplagdir seks vágamenn, hava staðið fyri.  North Carolina er heimstaður hjá gamla plátufelagnum Sugar Hill og øllum bluegrassnøvnum, sum seinni blivu kend, Doc Watson og fram eftir. Og alt hatta við Trump lata vit liggja hesa løtu, tí eg hugsi, at frá føroyskari síðu varð alt gjørt innan hann kom til hesuferð Fyrsta eg leggi til merkis er, at trummuspælarin Richard Johansen, eigur orðini til allar tíggju sangirnar. Fantastiskt. Løgini eiga antin Terje Johannesen ella Jóhan Mikkelsen, ella allir í bólkinum, sum umframt teir tríggjar nevndu eru Jarnhold Nattestad, Bjartur Fonsdal Johannesen og Ragnar Joensen. Avrikið er týðuliga kollektivt og væl frágingið í eini tilvitað stuttligari mo...

Meðan tónleikakvinnur og tónleikamenn á Facebook eru um at slíta heysin av hvørjum øðrum eftir Vikuskiftissendingina í Útvarpinum í fyrradagin, ja og ein politikari kunngerð, at mest brúkti tónleikari í Føroyum er eitt svín, so hava Kongshavnar Kvinnufelag, Bókasavnið við Løkin og Løkshøll í sambandi við Femifagnaðin og Spæl Føroyskt vikuna dekkað upp til grannakaffi á sløttum gólvi við konsert og práti við Anniku Hoydal, sum í heyst verður fýrs og hevur livað eitt langt lív við tónleiki. Heitið á tiltakinum er Nú ert tú aldan.  Í dag er hon aldan, ið hevur sett spor í sjógvin á føroyska mentanarpallinum, hevur verið slóðbrótandi tónleikari og sjónleikari og ein fyrimynd í einari tíð, tá ið ungar føroyskar kvinnur bert tordu at droyma um at ganga aðrar leiðir enn tær siðbundnu.  - Vit fagna altjóða kvinnudegnum við einari fjálgari og forkunnugari kafékonsert, har Annika verður Aldan, sum dregur okkum, eigur okkum og kanska rekur okkara hjørtu á flot, sigur Urd, sum skipar fyri...

Á grækarismessu, tólvta mars, verður fyrsti landsdystur í nýggju ítróttarhøllini við Tjarnir, uppi í Hoyvíkshaganum. Lukkutíð er útselt til dystin, sum er undankapping í evropameistaraskapinum hjá monnum í hondbólti. Í nógv ár havi eg havt sum sport, tað er tað nærmasta eg komi útinnandi ítrótt, at spyrja fólk, sum eg møti í elevatori og hoyri tosa niðurlendskt, hvat tey kalla seg sjálvi.  - We are Nederlandische people, svara tey á flúgvandi enskum, og leggja afturat, at tey hoyra til The Royal House of the Netherlands, Het Koninlijk Huis, sum tað eitir á nederlans, málinum tey tosa, og sum ofta verður mistikið fyri føroyskt, tá vit ferðast úti í heimi, uttan at eg heilt veit hví. Okkurt barkaljóð, kanska. - Willem Alexander er okkara kongur, hann er sonur Beatrix, sum tú kanska kennir betri. Land teirra er Niðurlondini, sum eru tólv landslutir. Eg nikki játtandi, at eg havi skilt tað heila og vit tosa um niðurlendskan popptónleik og hvussu tað mundi bera til, at so nógv popporkes...

Sunnudagin verður listakvinnan á Eiði, Sigrun Gunnarsdóttir, 75 ár. Í hesum sambandi heilsar stjórin í Listasavni Føroya, Solveig Hanusardóttir Olsen, henni og sigur, at Sigrun er eitt av fremstu myndlistafólkunum í Føroyum.  - Listin er ein ósundurskiljandi partur av henni, og hennara serstaki stílur hevur sett síni spor í føroyska myndlist. Við sínum klára litspæli og greiðu formum skapar hon verk, sum bæði eru einfald í útrykki og djúp í týdningi. Myndirnar endurspegla lív og tankar hennara og bera í sær eina sterka frásagnarkraft, ið røkkur langt út um tað persónliga og gerst ein partur av felagsmentan okkara, sigur Solveig undan 75 ára degnum. Henny Dánialsdóttir, sum í skúlaverkinum er ráðgevi í handaverki og list, ella estetisku lærugreinunum, sum hon sjálv altíð sigur og leggur dent á, er stórur fjeppari av Sigrun, tí listin hjá henni kann nakað heilt serligt í undirvísingarhøpi.  - Sæð við barnaeygum er listaheimurin hjá Sigrun ein fantastiskur heimur at traðka inn í....