Í morgun koyrdu vit til Vestmanna at sigla undir Vestmannabjørgunum og út í Mykines. Kvøldið fyri høvdu vit bílagt pláss, og tá liðugt varð, var bara eitt pláss eftir, so stórur er áhugin at sigla við bátunum hjá Skúvadal og Lamhauge. Fekk ta fatan, at siglingin er samskipað millum feløgini. Tá vit hava fingið ferðaseðlarnar á ferðaskrivstovuni inni á Fjørð, verða vit víst til Silju Star, har Jákup Andrias situr við róðrið. Út eftir fjørðinum sigla vit fram við einum russiskum fari við navninum Sergjanev.
Men bíða nú, tá eg kanni skiparegistarið á fartelefonini síggi eg, at hetta er handilsskip og at Luna í Gøtu er eigari, og at øll fjúrtan skipina hjá felagnum hava føroysk nøvn. So Sergjanev er neyvan ein russisk kaldkrígsspión í Vestmannasundi, men heldur eitt uttanveltað føroyskt fóðurskip.
Tá farið verður undir Vestmannabjørgini dámar mær væl at hava yrkingasavnið hjá Williami Heinesen Panorama med regnbue (1972) í huga. Er søguligur hugur at fara enn longur á kav í klassiskum føroyskum ferðafrásagnum, sum hava staðið á journalistiskum pappíri, so er at lesa Jørgen-Frantz Jacobsen í Politiken árini 1925-37, tá hann skrivaði greinar, ið ofta høvdu føroyskan karm og tema, sum eina ferðafrásøgnin í Sjeyndum, longur norðuri á Streymoynni. Greinarnar komu út á føroyskum í 1976. Her er eitt trølsligt ferðatema, sum fleyt fyri linsuna í dag.
Umframt at hóma skaldsligar tilsipingar, kennir tú teg ofta sum vart tú til ein tíma í anatomi um uppskurð, kropsop og fletting. Klettar, veggir og lendi minna okkum á lív og lívskeldur, eisini í flettingarhjallaranum, meðan sortin er klárur at draga fyri í erva. So klárur, at onkra løtu ordnar hann alla blenduna fyri teg. Tað er bara at klikkja.
So er ljóst í erva og blátt hav, sum vóru vit í Fjareysturi, og bara bíðaðu eftir, at ein kinesisk junka stýrdi um nesið við fullum seglum og sjórænarum umborð.
So eru tempulborð sett fram, meðan myrkrið talar við sprettandi runnin. - Do you feel my red cheek against yours, so segði hann, svarti saksofonspælarin, John Tchicai á fløguni Den yderste ø.
Og so fer alt upp í toku, hvør einasti tindur. Tjaldmeistarin stillar aftur ljós og blendu á hvørjum kamera.
Og so grøvar báturin víðari fram á leið.
Og so er aftur eitt op í Føroya korpus, sum liggur víðopið meðan vætan rennur og havið sýgur, upp og niður, og allar antennur fara til Rikard Long. Vætan.
So er aftur eitt sund, ein drangur og ein grotta, so øll eru málleys. Við nautiskum neyvleika førir Jákup Andrias okkum inn, tvørturum og útaftur.
So sleppa vit Streymoyarlandinum og sigla tvørtur um Vestmannaflógva, fram við Vágalandinum, gjøgnum Mykinesfjørð. Tá er ein breyðflís við heimagjørdari fiskafrikadellu frá Onnu og Jógvani góð.
Trølsliga tokan avdúkar ein smalan foss úr erva á Vágoynni, har øll ýti og staðarnøvn hava fjalt seg. Og so er samandrigið aftur.
Nú hómast landið hinumegin, og nálin setur í grammofonplátuna við aðru symfoni hjá Gustav Mahler. Ljós og uppreisn. Ikki hvít enn, ein grásúla á flogi.
Nú er bygdin fyri okkum, og á helluni síggjast allar tær mælsku riturnar, ið ikki tiga eina einastu løtu.
Millum ferðafólkini er Lassin Isaksen, sum bjóðar skipskeks undir rituberginum, ið sær út sum er tað sett á veggin fyri okkum, meðan sjógvurin sýgur inn og út við lendingina.
Longu í bakkanum niðanfrá lendingini síggja vit fyrsta sildberan millum allar riturnar.
Johan úr Sandavági er guide og sær til, at vit koma trygt aftur og fram eftir gøtuni niðan við hegninum.
Nú er blivið so vátt og illgongt, at sjálvt Mykinesseyðurin undrast yvir hesi fólk, innlendsk og útlendsk, ið strúka framvið í brekkuni.
Men lundin er spelkin og ger seg upp á hvørjari rók. Hann poserar, fyrst hendanveg og so hinveg, og bíðaði eg eitt bil afturat, so fór hann helst at dansa fyri mær eisini. Men so hevði kamera fingið vatnskaða.
Hóast esjut, hált og runut á gøtuni eftir minisvarðan frá 1939, tá vit eru uttangarðs, dugir Johan sjáldsama væl at tosa við fólk, so tey eru rólig og ikki fara upp á flákra sum lundarnir. - Teir hava fingið skeiv battaríir sett í, og eru farnir í overdrive, siga amerikanarnir og grína. Men við niðurgongdina til brúnna, kemur fram fyri mær álvarin í setningini, tá vit fóru út: "Gøtan er brøtt og ein skal ikki ræðast hæddir, tá farið verður um eggin og oman gjøgnum bergið." Bilsin av mær sjálvum, at eg tordi so langt, rendi eg meg her í eina forðing. Nú varð nóg mikið. Hini hildu fram, og saman við Lauru, sum er námsfrøðingur í Danmark, men ættað av Kirkju, gangi eg heimaftur í regninum. Vit tosa um myndatól, fjallastivlar og slekt. Fantastiskt at møta so fryntligum og vitandi fólki her úti. Vit skotrast inn í Kristianshús, har stúvstappað er av sveittandi fremmandafólki, sum øll vilja hava kaffi og ein bita, sum ein einsamøll kvinna er sett at avgreiða við einum kassaapparati og einari kaffikannu. Einki kort, bara kontant, og kaffi gognur undan, so hvørt tað er runnið niður, og køin bara veksur. Skrivað er á ein lítlan lepa, at ikki er loyvt at eta egnan matpakka her. Tó sita fólk so listiliga og gera júst tað, heilt til næsti bátur kemur, og hini ferðafólkini standa upp og niður í gjøgnumbloyttum regnklæðunum. Men ráð eru fyri tí. Vit fara niðan í kirkjuna og leggja vátu Helly Hansen jakkarnar á kirkjustólarnar, meðan vit hyggja eftir tiknu myndunum.
Meðan eg hyggi eftir tí sálmi, sum stendur ovast á talvuni, Nú skýnur sólin bjarta, grundi eg yvir, hví Føroya best umtókta ferðapláss er so illa útgjørt at taka mót ferðafólki ein regnvátan hásummardág beint undan ólavsøku. Hetta kann ikki verða rætt. At skula í kirkju at sleppa at sita og fáa tak yvir høvdið. Tað kennist sum tann reina vanhalgan.
Eg festi tankarnar við onnur viðurskifti, at fáa tíðina at ganga til ferðaliðið, eg eri partur av, kemur aftur úr Hólmanum. Á vegginum síggi eg eina íslendska minnistalvu fyri flogvanlukkuna í Mykinesi í 1970, tá sjey fólk lótu lív. Avvarandi settu á 40 ára degnum eina minnistalvu undur Knúki, har flogfarið fórst 26. september í 1970.
Nú eru fólkini komin inn aftur úr Hólmanum, og tað var ikki sørt at eg var bangin um tey í hesum váta og illgongda veðrinum. Nú ganga vit gjøgnum túnið.
Her eru hugnalig hús við hugnaligum nøvnum sum hesi, sum av røttum bera navnið Undir Fossum.
Vit síggja eina parkeraða hjólbøru, sum heilt vist hevur kveikt tey í Námi, at fáa nýggjan samleika bæði í skapi av búmerki og liti.
Til alla lukku er Johan úr Sandavági aftur í túninum. Hann býr í Uttarstovu hjá Búa Brattaberg til september, tá hann er liðugur at arbeiða her úti. So fer hann til Kuba at halda frí í tríggjar mánar. Johan bjóðar inn í søguligu bóndahúsini, sum eru uttast, Uttarstova.
Í Uttarstovu er sum at trýna inn í ein annan heim. Onnur ferðafólk koma eisini inn, tí tað hevur Johan skil fyri. At servisera fólk, vera um tey og uttan hóvastak síggja, hvat tørvur er á. Her sita Anne og Jógvan til háborðs, meðan Unn verður sett til at gera skons til italskar ferðamenn, ið koma við næsta báti.
Eftir lívgandi túrin inni hjá Johan, er blivið turt, vit hava fingið hita í kroppin og hann hevur peikað okkum á húsini hjá málaranum Mikines. Meðan vit ganga oman til bátain síggjast bara dropar á snórinum framman fyri kirkjuna.
Fólk koma í land av Jósupi úr Sørvági, og Silja Star úr Vestmanna liggur út fyri lendingini.
O píkarill, er hatta ikki Høgni, sum vit yvirhálaðu á Vestmannavegnum í morgun klokkan hálvgum tíggju? Jú, eftir at hava súkklað úr Havn til Vestmanna, Gásadals og Sørvágs, er hann nú komin út í Mykines. Við súkklu. Tað hevur hann sett sær fyri. At súkkla til allar bygdir í Føroyum. Og við hesi ferð er einki at ivast í, at tað fer at eydnast. Soleðis er í øllum lívsins viðurskfitum. At seta sær mál. Tað er greitt, nú Høgni kemur niðan trappurnar av lendingini í Mykinesei við súkkluni á bakinum. 120 kilometur í dag, sigur hann og gongur niðaná. - Men lova mær, at tú ikki súklar út í Hólman, rópi eg aftaná honum, og hugsi um allan havhestin og allar súlurnar, sum eg ikki sá í dag. Men tað verður eina aðruferð.
So legga vit frá landi í fulsettum báti. Maiken úr Havn, sum er sjúkrasystur í Aalborg, bjóðar mær sess, og vit práta um gamlar útvarpssendingar. Hóast eg ikki kom út í Hólman, havi eg á hesum túri møtti fólki úr Dresden í gamla Eysturtýsklandi, úr Norðurnorska býnum Vadsø og úr Struer og Keypmannahavn í Danmark. Og so øllum føroyingunum. Tú verður stúvaður saman og møtir fólki á einum tílíkum túri. Og meðan vit snakka um anatomi í váta sumarlandinum, sjúkrasysturin og eg, sveittar Vestmannalandið og rembir sær.
Komin til víkiplássið fyri tunnilsmunnan í Suðurstreymi, ringja vit til Ragnar í Fish & Chips og bíleggja eina havnarmáltíð til kvøldið. Tá vit koyra avstað stendur hetta skeltið fyri okkum.
