Birk

Streymandi Føroyar liggja í mentanarloysi. Tann, sum ikki vitsti tað, veit tað nú. Meðan Kon-tiki manningin í Havnar Bio rekur á flaka á opnum havi í hundrað og ein dag, so hava landsins fremstu embætisfólk roynt tað sama á hundrað og tveimum blaðsíðum í hundrað og tjúgu dagar. Fyrra manningin telur seks og hin seinna átjan. Fyrra manningin hevði eina visión. 66 ár seinni hevur okkara manning onga visión á mentanarøkinum. Jú, eitt embætisligt mentanarráð, gamaní. Fýra ár eru fráliðin síðani akkurát sama kanning varð gjørd, fyri at fortelja okkum fastbúgvandi, hvat skal til at fáa onnur í útlegd at koma aftur og skapa trivnað. Nú sama kanning er gjørd á øðrum sinni, og tað er ikki av Reyða Krossi, ella øðrum vælgerandi felagsskapi, sum virkar uttan kostnað, so fari eg sum borgari í hesum landi at seta mótkrøv, tí hesi fólk eru farin at spæla sær við 700 av mínum framtíðarmilliónum. Eg fari at byrja við tí, sum hevur mín mesta áhuga. Tí eg veit, at mong, heilt mong, hava lisið endal

Hóast tað er kalt, er stilt, ljóst og turt. Tað er so altíð nakað, ein sunnudag í Havn. Í Vágsbotni og á Skálatrøð speglast grønu og bláu bátarnir, og so parkerar ein gulur fólkavognur við rustlitta Kaffihúsið og skapar ein marglittan málning eina lítla løtu. Úr sama sjónarhornið er Dómkirkjan ikki óinteressant, tá eitt lot spartlar í vatnskorpuni við bláum, hvítum og reyðum. Inni í Steinprenti eru málingablikkini latin upp og spartlarnir ganga kykir millum valsarnar í prentmaskinuni at fáa rætta litin. Jan Andersson og danski listamaðurin Kristian Devantier (f.1971) meta um úrslitið, nú fyrstu prentini eru komin úr maskinuni í Steinprenti. Kona Kristian, Isabel Berglund, hevur spennandi bindiskeið og installatión í Norðurlandahúsinum, sum hon rópar Peoples Jumper . Í framsýningarhølinum í neðra er søluframsýning við 57 tekningum eftir Thomas Arge (1942-1978). Serliga spennandi er at síggja arbeiðsskitsur við frámerkjum, orðum ella bara bókstavum, um, hvussu l

Í dag verður Jóanes Nielsen 60 ár. 25 ára gamal gava hann í 1978 út fyrstu bókina, sum var yrkingasavnið Trettandi mánaðin . Nýggjasta bókin er skaldsøgan Brahmadellarnir . Umframt mongu yrkingasøvnini, hevur hann givið út fýra skaldsøgur, stuttsøgusavn, greinasøvn og skrivað sjónleikir. Jóanes fekk Bókmentavirðisløn M.A. Jacobsens í 1984 fyri Pinnabrenni til sosialismuna og í 2012 fyri Brahmadellarnar . Fyri leikin Eitir nakað land Week-End fekk hann norðurlendsku leikritaskaldavirðislønina í 2001. Mentanarvirðisløn landsins fekk hann í 2011. Jóanes hevur fleiri ferðir verið skotin upp at fáa Bókmentavirðisløn Norðurlandaráðsins. Eg ynski honum til lukku við níggju myndum, sum eru tiknar við ymisk høvi, har vit hava møtst. Í Meiarínum, tá filmurin Sporini vaksa úr orðum varð frumsýndur í 2009, úr Skeivapakkhúsi, tá Jóanes fekk M.A. Jacobsen virðislønina og á bókamessu í Gøteborg í fjør, og tá Mentanarvirðislønir Landsins vórðu handaðar fyrrárið. Hjartalig til lukku við 60 ára

Fríggjadagin 5. apríl kl 17:00 letur upp framsýning í hølunum hjá Steinprenti á Skáltrøð í Havn við blýantstekningum, tussjtekningum, litkritatekningum og vatnlitatekningum eftir Thomas Arge (1942-1978). Allar tær stívliga hálvthundrað myndirnar eru til sølu. Sum myndlistamaður gekk Tummas Arge sínar egnu leiðir og grundaði sín egna sera persónliga stíl. Hóast hann doyði ungur, einans 35 ára gamal, náddi hann at skapa eina røð av stórfingnum oljumálningum, ið umboða eitt nýtt frambrot, áður ósæð í føroyskari list. Tummas leitaði inn í bjørgini og skorarnar og upp á tindarnar. Hann vísti eitt áður ósætt dirvi, og kom at gera myndlist okkara ríkari og fjølbroyttari.

Í dag ber ikki til at koyra inn á Tinghúsvegin. Øll hugsandi skelti forða fyri koyring av Vaglinum ella Áarvegnum og inn á representativu fólkagøtuna til landsins Ting, sum klokkan tíggju í dag fer at viðgera uppskot til samtyktar frá Fíggjarmálaráðnum um játtanarkarmar fyri fíggjarlógina. Hóast allar vegforðingarnar, tekur Kringvarpið samanum málið við júst eini orðing úr ferðsluni, tá lagt verður afturum, ella yvirhálað: 'Samanumtikið ætlar landsstýrið, at inntøkurnar skulu fáa útreiðslurnar aftur og fara fram um tær.' Spyrst, so livst.

Listakvinnurnar Jóna Rasmussen, ovast, og Guðrið Poulsen fara fríggjadagin 5. apríl kl 16:00 at sýna fram í Galerie Focus . Jóna Rasmussen er grafikari og listamálari og hevur síðan 1991 sýnt fram í Føroyum, Danmark og aðra staðni við. Fyrstu serframsýningina hevði hon í Listaskálanum í 1999. Íblásturin til myndirnar fær hon millum annað úr náttúruni, frá sjómanslívinum og frá tónleiki. Elementið er ofta vatn og hon ger eisini abstraktar myndir. Tann svart/hvíti grafikkurin stendur sterkur, men eisini grafikkur og málningar í litum, ofta í bláum og turkis, standa sterkir við hennara sermerktu strokum. Guðrið Poulsen er keramikari og hevur síðan 1986 sýnt fram í Føroyum, Týsklandi, Norðurlondum, USA og aðra staðni. Hon er tann fyrsti føroyingurin sum arbeiðir professionelt við keramikk. Hennara verk fevna um gagnlist til listaverk á høgum støði. Hennara skulpturar eru, í formi og liti, hugmyndir av náttúruni. Framsýningin hjá Jónu og Guðrið er opin til 18. apríl, týsdag til

Havnar Bio er við í røðini DOXBIO , sum eru heimildarfilmar í biograflongd. Fleiri enn hálvthundrað biografar í danska ríkinum, íroknað Føroyar og Grønland, eru við í DOXBIO. Í annaðkvøld, mikukvøldið 3. apríl kl 20:00, sýna allir biografarnir, eisini Havnar Bio, enn ein nýggjan heimildarfilm. Tað er kanadiski Stories We Tell . Søgur, sum vit siga. Og tað skal takast fyri áljóðandi. Hetta eru søgur, sum fólk í sama húski, ella somu familju, siga um húskið og næstrafólkini. Hvør frá sínum sjónarmiðið. Stories We Tell. Danski filmsummælarin Per Jul Carlsen , sum fyrr plagdi at skriva í Levende Billeder, sigur at hetta er ein filmur, sum hann sjálvur kundi gjørt. Og tað meinar hann ikki negativt, men avgjørt positivt. Ein søga um at siga somu søgur innan sama karm, men við hvør sínum sjónarmiði. Tá filmurin varð vístur á Sundance Film Festival í Utah í januar, skrivaði ein ummælari á blogginum við stuttliga heitinum  Off To See The Elephant eins positivt um filmin. Hetta er triði film

Páskabloggarin í Christiansfeld, har fólk verða grivin standandi, upp og niður Páskir venda aftur á hvørjum ári. Í hvussu er øll tey ár, ið eru okkum unt. Páskamorgun fann eg henda gamla blogg, sum eg langt síðani hevði gloymt. Vónandi hevur lesarin eisini gjørt tað. Gloymt hann. Tí nú fari eg at endirprenta hann í tykisheimi, ein gamlan Skírisblogg við enn eldri myndum: Eftir fjøruti kjøtleysar dagar í oyðu og niðu er kristna hátíðin aftur yvir okkum. Hátíðin, tá vit í hástemtari tungulist og prangandi myndum minnast krossfesting og uppreisn, við íbygdum gleðiboðskapi. Gleðiboðskapi um at deyðin er ikki endin, men at lívið sigrar á seinasta fíggindanum, broddleysa deyðanum. Fyrr í dybildagavikuni sá eg filmin Defamation (Yoav Shamir 2009) um antisemitismu. Í dag, skírhósdag, sá eg filmin Blandt brødre og søstre (Halfdan Muurholm 2007) um brøðrasamkomuna í Christiansfeld, haðani myndirnar eru. Áhugavert við religiøsum forsamlingum og hvussu tær verða sæddar og síggja s