Birk

Íslendski framleiðarin, Fríðrik Þór Fríðriksson, sum í 1992 varð Oscartilnevndur fyri vakra filmin Börn náttúrunnar, sigur, at Føroyar vórðu valdar, tí tær verða nevndar í skaldsøguni hjá Guðbergi Bergsson, sum filmurin byggir á, og eisini eitir Missir. - Hugskotið var at lata Reykjavík standa gráan og keðiligan, meðan Føroyar tónaðu fram sum grønar og vakrar oyggjar, sigur Fríðrik, sum leggur afturat, at alt í Føroyum gekk væl í hond, wonderful and nice, sum hann sigur. Friðrik, ella Frikki millum vinir, er ein av mesta etableraðu filmsframleiðarum og leikstjórum í Íslandi. Í 1989 vitjaði hann fyrstu ferð í Føroyum. Tað var saman við Einari Kárasson, sum hevði skrivað søguna Skytturnar, um tveir stórhvalastingarar, sum koma í land. Fríðrik gjørdi søguna til film og vann fyrstu virðisløn á norðurlendskari filmstevnu í Lübeck. Spurdur, um hann hevur hug at koma aftur til Føroya at gera film, sigur hann, játtandi, at ”Tað vildi eg fegin, gjørt ein film í Føroyum. Men tit mugu vera varin,...

Leygardagin verður Sjómannadagurin karmur um fyrstu kokkakappingina nakrantið í Føroyum. Talan er um kappingina Arctic Young Chef, sum NORA - Norrønt Atlantssamstarv - skipar fyri í samstarvi við Tekniska Skúla í Klaksvík og Føroya Sjómannadag. Kappingin byrjar kl 10.30 leygarmorgunin, tá ið fyrsti kokkurin fer til komfýrin og grýturnar. Fimm ungir kokkar eru við í kappingini, sum er partur av eini størri norðuratlantiskari kapping. Vinnararnir í Íslandi og Grønlandi eru klárir, og um hálvan september verður norski vinnarin funnin.  Stóra finalan verður í Hørpu í Íslandi sum partur av altjóða arktisku ráðstevnuni Arctic Circle Assembly í oktober. Kappingin í Klaksvik er á kokkaskúlanum í Tekniska Skúla í Klaksvik. Við kappingini seta NORA og fyrireikararnir sjóneyku á norðuratlantiska og arktiska gastronomi. Dentur verður eisini lagdur á at brúka staðbundnar stuttfluttar rávørur, herundir summar, ið ikki verða so oftani brúktar. Luttakandi kokkar skulu eisini hugsa um, hvussu teir ...

At spæla fólk í húsi, tað dámar okkum væl. Tað segði ein maður einaferð. Tiltikin stílistikari, var hann. Eg havi hug at sitera hann aftur. Tað er ikki fyrstu ferð, at eg geri tað. Tí vit elska at spæla fólk í husi. Tað er óforpliktandi og vit vita, at vit koma ongantíð á mál. Tað er tað perfekta set-uppið hjá einum troyttum livibreyðspolitikara. At spæla fólk í húsi er sum ein road movie, bara uttan mál og innihaldi. At spæla fólk í húsi er at traðka upp á eina karrusell í einum sirkus, blunda og ímynda sær, hvussu húsið kundi verið meðan alt snurrar. Hvørt ár eru politikarar til dýstin fús at loysa billett til sirkussýningina. Hvør billar teimum inn, at svarið verður annarleiðis enn tað varð í Degi og viku í kvøld, og at tað nakrantíð verður annarleiðis enn tað altíð hevur verið? Vitlíki hjá Microsoft, Copilot, gjørdi myndina.  

- Hetta er Nobelstólurin hjá Heidenstam, sigur Maria Bogren, sum er fryntliga konan í móttøkuni á slottinum Noors, úti í kavaklæddu jólaskógini millum Arlanda og Uppsala.  Hon er nummar fýra frá høgru á summarmyndini niðanfyri. Mitt fyri í svørtum jakka er hin vertinnan, Cattiz Våreus. Håkan Hjärner, sum er í bláum, eigur hotellið saman við konuni Sofiu, sum stendur aftanfyri Cattiz. Í grønari troyggju og brúnum fyriklæði, eru hjúnini Camila og Andreas Rosén og synirnir Caspar og Wictor, sum vit eisini síggja í køkinum. Tað var í 1916 at Heidenstam fekk Nobelvirðislønina fyri bókmentir, såsom ett erkännande av hans betydelse som målsmannen för ett nytt skede i vår vitterhet . Tá kríggið var av, fekk hann tær 134.610,50 krónurnar, sum fylgdu við. Í dag er virðislønin 11 milliónir svenskar krónur. Nobelvirðislønin í bókmentum varð fyrstu ferð latin í 1901, tá franski yrkjarin Sully Prudhomme fekk hana. Selma Lagerlöf var fyrsta kvinna og fyrsti svenskari at fáa Noðbelvirðislønin...

Høghælaðu stilvarnir hava í mínum optikki høvuðsleiklutin í rúmligu dansiframførsluni ”Jörð” í Skálanum í Norðurlandahúsinum. Eftir skeltið, sum deilir okkum sundur í føroyskan barnadans uppi í Klingruni til høgru, og so oman til vinstru í Skálan, har frumframførsla er í norðurlendska ungdómsprojektinum Gátt . Finska Tiia Kasurinen stendur hugtølandi og bjóðar okkum inn at sita, sum var hon ein uppspunnin norna, akkurát skolað upp á land, klár at eta afturvið ljóðinum av havi sum hin feskasta ostra undan eini luksusmáltíð, skúmfødd og havborin.  Allir sansir eru mettaðir og tú skerpir teir í myrkrinum, nú slætta gólvið er bygt upp, so útsiktin er niður á gólvið, ið er sjónligur pallur, sum øll síggja úr bleytaru gomlu stólunum. Gott rúmligt inntriv, har hugsað er um áskoðaran, sum nú fær høvið at uppliva eitt helli við dryppsteinsholum og gjøgnumskygdum bakteppi.  Kvinnur bjóða tær innum. Mjúkt og varisligt, stig fyri stig, men eisini tiltakandi í upplivingini, sum hon kemur t...

Flaggsøgan stendur sterk í grannalagnum uppi í Sortudíki í Havn. Tað er so vist og sætt. Útvarpsstjórin, sum sjálvur var á Vaglinum í 1940, skrivaði flaggsøguna so fyrimyndarliga í 1980, og setti síðan eina stóra stong á vøllin framman fyri húsunum í Sortudíki, sum helst vóru tey seinastu at foreina tjóðina í einum samanhangandi tanka, whatsoever. Í 1983 kom Norðurlandahúsið í grannalagið og Hotel Føroyar longur uppi við Oyggjarvegin. Perlur uppá tráð allan vegin. Seks ár seinni varð altjóða filmstevna við norðurlendskum filmum í Norðurlandahúsinum. Heiðursgestur var sámiski Nils Gaup, sum árið fyri var í uppskoti at fáa Oscarvirðislønina fyri legendariska filmin Veiviseren . Norðurlendska umboðanin var so sterk, at danski filmurin Babettes gæstebud streyk við henni. Høgni, sum samskipaði filmstevnuna fyri Filmsfelagið, Norðurlandahúsið og teir norðurlendsku filmsstovnarnar, hevði keypt størsta sámiska flaggið, sum bókahandilin í Kautokeino sendi í pakka til Føroya.  Flaggið, sum ...