Birk

Eitt jólatræ er ímyndin av jólum, friði, samstarvi og hugna, nú árið rennur út, og øll skulu vísa, hvat kom burturúr. Í Havn er tað kommunan, sum tendrar træið á Vaglinum, og fær okkum at savnast um tað við sangi og røðum undir brandstiganum, har jólamaðurin stendur á ovasta stigi og festir í alla herligheitina. Upprunaliga vóru tað Norrønu feløgini, sum eftir fyrra verðaladarbardaga settu sær fyri at skapa frið í okkara parti av heiminum gjøgnum vinabýir, ið samstarvaðu við kommunustýrið og so eisini persónliga gjøgnum fólksligu Norrønu feløgini.  Tá kom jólatræið í Havn úr vinabýnum Birkerød, sum nú eitir Rudersdal kommuna, hóast vit neyvan hava gloymt V4 táttin um danska træið úr Birkerød. Hinir vinabýirnir eru Asker í Noregi, Eslöv í Svøríki, Jakobstad í Finnlandi og Garðabær í Íslandi.  Vinabýarsamstarvið, sum eisini er úti í stóru verð og á enskum verður kallað Twin Cities, er til enn, men Havnin er farin úr gamla samstarvinum. Í staðin hevur hon tikið upp samstarv við n...

Filmsdagar í Felag í september: Árið er 1204 og fyrsti setningur í hesum altjóða  treylara er: "Birkibeinar! Pápi mín, Sverri kongur, talaði Róma beint ímóti!" Og so er uppreistur í Noregi. Tað er sámiski leikstjórin Nils Gaup úr Kautokeino, ið dámdi best søgu, tá hann gekk í skúla, sum nú hevur gjørt action filmin Birkebeinerne . Nils Gaup, sum vil samantvinna undirhald og søgu, vitjaði Filmsfelagið í 1989, tá hann vísti Oscartilnevnda filmin Veiviseren í Norðurlandahúsinum. Tá var norðurlendsk filmstevna við 130 kendum altjóða gestum umframt allar teir føroysku áskoðararnar.   Omanfyri heldur Nils Gaup fyrsta ummælið av nýggja filminum, Birkebeinerne . Jeg må nesten sitere Johan Turi, som sa at vi samer trives ikke i mørke rom. Det er først når vi står på vidda at tankene begynner å fly fritt. Jeg trives veldig godt i åpent landskap over viddene. Birkebeinerne  verður sýndur í Havnar Bio í september, tá Filmsdagar í Felag verða hildir á øðrum sinni. T...

Borað verður eftir olju í Norra. Ikki Noregi, tí tað er kvæðamál, segði ein privatur vinnulívsmaður um dagarnar. Kanska hevur hann rakt tað rætta oktantalið. At tað er eitt skisma millum alment og privat, ið ger av, um tú frá barnsbeini, sum í sanginum niðanfyri, verður disponeraður fyri Norra- ella Noregssmittuni. Arbeiðsmenn í hópatali fara til Norra, ja Norra, at vinna sær til lívsins upphald í Førjun, ja Førjun, har tey snakka førist. Sådan er tæ. Ikki bara í privata vinnulívinum, men eisini í framherjandi privatu ítróttini, dribla tey í dag við Norra. Í talu verða nógv orð og heiti brúkt, uttan at hin talandi gevur sær stórvegis far um, hvat er rætt, ella bara borðbart til givna høvið. Og soleiðis hevur verið og fer ivaleyst framhaldandi at vera í øllum heimsins málum. Høgur og lágur stílur, og natúrligt ósamsvar millum talaða og skrivaða orðið. Á Læraraskúlanum í fýrsunum, sum onkur rópar áttitárini, segði føroysktlærarin, at tað var blaðstjórin á Tíðindablaðnum...

Undir enska heitinum LIGHT FROM DARKNESS og undirheitinum Photographs from the world of metal music fara teir tríggir finsku fotografarnir  Eija Mäkivuoti , Susanna Honkasalo, Markus Paajala og týski fotografurin Jens Nolte, at sýna fram verk í Finnlandi í summar. Framsýningin letur upp í sambandi við Tuska Open Air Metal Festival í finska høvuðsstaðnum Helsinki 28. juni, har Nightwish stendur ovast á breddanum. Finsk-føroyska vinafelagið, Tjaldur, danska sendistovan í Finnlandi og tíðarritið Inferno stuðla fotoframsýningini, har limir í Hamferð ferða til staðar. Tey fýra myndlistafólkini brúka myndaevni úr júst hesum umhvørvi, men við ymsari tilgongd, perspektivi og tematikki. Í felags tíðindaskrivi siga tey fýra myndlistafólkini at ”Photography is a way to live in the moment, take part in them and capture these moments to display your own vision. This includes a will to dig a bit deeper, a will to let glimpses of the passion, joy and intensity of expression tha...

Í drúgva tíð havi eg hildið, at nordisman , fólksligi norrøni tankin, sum tók seg upp í Skandinavia eftir fyrra verðaldarbardaga og Føroyum í 1951, var deyður og farin eins og sildin, vinabýir og Nordek. Men so er ikki. Í dag skrivar Morten Hjortshøj í Politiken at íslendska troyggjan, sum føroyingar binda til eina danska sjónvarpsrøð, Forbrydelsen , verður stolin í Noregi. Hurrá! Norðurlond hava aftur funnið nakað at savnast um. Ein tulkingarfelagsskap. Danski journalisturin skrivar soleiðis í dagsins avís: "Den er varm, praktisk og i typisk skandinavisk design. Den hvide islændersweater, som vicekriminalkommissær Sarah Lund har udødeliggjort i succes-tvserien 'Forbrydelsen', hitter øjensynligt ligeså stort som serien selv. I hvert fald overstrømmes internettet med opskrifter på strikken med de brune stjerner - særligt i Norge, hvor tredje sæson af serien netop har fået premiere." Enn havi eg ikki havt bindindi at hyggja eftir nøkrum heilum parti í sjónvarpsrøði...

Hallstein Sigurðsson er formaður í Norrøna Felagnum í Føroyum. Álvur Haraldsen tók myndina av formanninum, sum í stovuni á Heimasta Horni lesur um Olof Palme   Kæru norðbúgvar! “Norrøna Felagið skal vera annað enn eitt felag, sum á hvørjum sumri skipar fyri útferðum til avtoftað støð”. Nakað soleiðis málbar fyrrverandi formaður og skrivari felagsins í mong ár, Birgir Kruse seg, tá hann fyri tveimum árum hevði eitt upplegg til kjak á ráðstevnu, sum Norrøna Felagið skipaði fyri í Norðurlandahúsinum. Hevur Norrøna Felagið nakran tilverurætt? var spurningurin, sum vit settu á ráðstevnuni. Vit ynsktu, at stevnan skuldi sannføra okkum um, at tað arbeiði, sum vit gera í Norrøna Felagnum, er gagnligt og neyðugt. Vit fingu váttað, at arbeiðið, sum Norrøna Felagið ger, verður virðismett. Frá fleiri síðum. Frá okkara egnu limum, samstarvsfeløgum og stuðlum, men sanniliga eisini frá fólki innan fyri politisku skipanina, ið virðismeta, at tað er ein fólkslig rørsla her á la...

Annika Olsen er landsstýriskvinna við norðurlandamálum Í hesum døgum fer Norrøna Felagið í Føroyum um tey seksti. Nógv er broytt hesi seksti árini og ikki minni í hinum londunum, har norrønu systirfeløgini eru nógv eldri. Upp og niðurgangstíðir hava verið í Norrønu Felags søguni. Eftir fleiri lak ár við útferðum til avtoftaði støð sum fremsta aktiviteti, er Norrøna Felagið aftur farið at seta dagsordanin. Hesuferð við einum avbjóðandi fundi um føroyskt vinnulív í Norðurlondum við spyrjandi undirheitinum: møguleikar ella forðingar. Fundurin var í Høllini á Hotel Hafnia fríggjadagin kl 16:00, eitt vágið, men í hesum føri stak væleydnað tíðspunkt. Spurt varð, hvørjir møguleikar eru hjá føroyskum vinnufyritøkum at víðka virksemið uttan fyri landoddarnar? Eru forðingar, sum gera tað trupult hjá føroysku vinnuni at virka í javnari kapping í øðrum Norðurlondum? Og er útferðarhugur yvirhøvur eitt ynski hjá føroyskum fyritøkum? Heilt fitt av fólki varð møtt, landstýrisfólk, tingfólk...

Finska Johanna Roto vitjaði í dag Nám at hoyra um nýggja føroyska atlasið. Fyri ellivu árum síðani var Johanna Nordjobbari á flakavirkinum á Kósini í Klaksvík í tveir mánaðir. Í dag er hon geografur hjá Nordregio í Stockholm, har hon starvast sum kortastjóri við ábyrgd fyri GIS og samskipan. Millum annað hevur hon savnað sámisk kort um beiti og kundi á klingandi norskum siga frá at ikki færri enn trý sámisk atlas eru gjørd. Johanna hevur gjørt kort yvir føroyska hvalaveiðu, sum hon sýnir fram á niðaru myndini omanfyri, og demografisk kort yvir búsetingar, kynsbýti og útbúgvingar í NORA-økinum, eisini við Norðpólinum sum miðdepli. Hesi seinnu kort eru brúkt í nýggju OECD frágreiðingini, sum NORA hevur bílagt og givið út. Kortini hjá Nordregio kunnu frítt brúkast í undirvísing. Johanna er í Føroyum í sambandi við eina norðurlendska fakstevnu.

Ovast er flaggið, sum helst hevur myndað Kalmar Samgonguna í 1430. Fram til 2007 brúktu orknoyingar sama flagg. Niðri undir er David Reid avmyndaður við nýggja orknoyska flagginum umborða á Capella Endavour í Vágsbotni í juli 2008. Niðast er Anette Kreuger avmyndað á Idöborg í Stokkholmska skergarðinum í 1990. Flaggið gjørdi hon í einum arbeiðsbólki, sum skuldi lýsa Norðurlond í framtíðini(Myndir: Birgir Kruse) Undir polemiska heitinum "Hevur Norrøna Felagið nakran tilverurætt?" helt eg henda fyrilestur í Norðurlandahúsinum, har Norrøna Felagið í Føroyum hevði boðið til temafund allan dagin: Norrøna Felagið í Føroyum (NFÍF) er eitt áhugafelag, sum varð stovnað í 1951 við tí endamáli at styðja og økja um norðurlendskt samstarv saman við norrønu feløgunum í hinum Norðurlondunum. Foreningene Nordens Forbund, ella Samband Norrøna Felaga, kalla vit hetta samstarvið. Til at røkka hesum máli stendur Norrøna Felagið fyri ymsum limatiltøkum og opnum tiltøkum, sum hesum, sum øll hav...

Tíðindagrein, Dimmalætting 29. august 2002: Norðurlendskt samstarv: Tað fólksliga er um at hvørva í norðurlendskum samstarvi, og útjaðarin verður marginaliseraður, segði Birgir Kruse við Dimmalætting í gjár. Mikkjal Helmsdal er samdur, men hann heldur kortini, at politiskt hava tey smærru londini fingið okkurt burturúr. Í samrøðu við Dimmalætting í gjár segði formaðurin í Norrøna Felagnum Í Føroyum, Birgir Kruse, at tað sokallaða fólksliga í norðurlondum ikki verður raðfest líka høgt í dag, sum tað varð gjørt í eitt nú seksti- og sjeytiárunum. Hann helt, at tað norðurlendska samstarvið er sentraliserað og bureaukratiserað, við tað at næstan bert politikarar og embætismenn viðgera norðurlandamál, og tí er reellur vandi fyri, at fólkið missir áhugan fyri tí norðurlendska samstarvinum. Eisini segði Birgir Kruse, at áhugin fyri teimum smærru økjunum, sum eitt nú Føroyum, er minkaður, og tí verður útjaðarin í norðurlondum marginaliseraður. Mikkjal Helmsdal var stjóri á »Nordens Institut på ...

Tíðindagrein, Dimmalætting 28. august 2002: Hinumegin á heimskortinum: Norðurlond eru ikki tað, tey hava verið. Áhugin fyri teimum smáu økjunum, sum t.d. Føroyum, er minkandi. Tað fyrr so fólksliga samstarvið verður nú gjørt av politikarum og embætismonnum, heldur formaðurin í Norrøna Felagnum í Føroyum, Birgir Kruse. - Útnorður verður marginaliserað, men politikararnir tiga og hava ongar visiónir. Ein ímynd av tí fólksliga og tí almenna, sum her rennur saman. Tí norðurlendskt samstarv er ikki bara í politiskum korridorum og á afturlatnum fundum fyri stjórar og serkøn. Norðurlendskt samstarv er eyðkent við teirri fólksligu breiddini. Eini breidd, sum hevur støði í gomlum virðum, sum norrønu feløgini tóku upp eftir fyrra veraldarbardaga«. Brotið omanfyri er tikið úr 50 ára ritinum hjá Norrøna Felagnum í Føroyum, sum kundi hátíðarhalda hálva øld í fjør. Spurningurin er tó, um tað norðurlendska samstarvið framvegis er so fólksligt, sum vit kanska halda. Formaðurin í Norrøna Felagnum Í Fø...

Tíðindaskriv, Norrøna Felagið í Føroyum, 16. november 2001 Sunnudagin eru fimmti ár liðin síðani Norrøna Felagið í Føroyum varð stovnað í Sjónleikarhúsinum Í Havn. Í hesum sambandi verður givið út eitt rit, sum í stuttum lýsir stovnan og søgu felagsins. Heiti á ritinum, sum telur 25 blaðsíður, er »50 ára rit um Norrøna Felagið í Føroyum«. Í ritinum heilsa politikarar, stovnsleiðarar og onnur, ið hava knýti til norrønt samstarv, felagnum. Felagið sjálvt tekur soleiðis samanum í fimmti ára ritinum: »Samanumtikið vil Norrøna Felagið í Føroyum á fimmti ára degnum seta fram ynski um, at almenna norðurlendska samstarvið í komandi tíðum í størri mun setir kikaran á hin einstaka borgaran og endurskoðar hugsanina um nærumráðini. Skal norrøna nyttan takast í fólksligum álvara, krevst harafturat minni retorikkur á heimsins mongu pallum og meiri virksemi, tí einstaka norðbúgvanum at gagni.« Fimmti ára hald felagsins verður leygardagin. Klokkan 18 verður limatiltak á Landsbókasavninum, har brævaski...

Kronik, Information 22. april 2000: Af: Birgir Kruse Vi færinger er i øjeblikket for meget "både og" og "hverken eller". Vi ønsker en afklaring af vores fremtid, men ikke at bryde de kulturelle bånd til danskerne Selvstændighed Der er megen baggage, vi har med os, når vi begiver os over hinandens grænser - geografiske, såvel som historiske og rent mentale. Men foruden eget gods fra egne skattekister, har vi også et fælles gods, der rækker langt tilbage og har antegnet vidt forgrenede former i dagens samfund. Det europæiske, nordiske - og derunder danske, såvel som det færøske. Tag nu f.eks. min egen familie. Mine æt-fædre på min fars side med navnet Kruse. Mens den kongelige monopolhandel på Færøerne - vort øje ud i den store verden - endnu var i fuld sving i midten af 1800-tallet, da var de fleste sømænd og skippere på kongens forsyningsskibene, der sejlede til Færøerne, bornholmere. Fra egnen omkring Snogebæk, Balka og Nexø. En af disse brave mænd var Jens Jørgen ...