Birk

Onkuntíð tekur Dagur og Vika meg á bóli. Tað gjørdi redaktiónin í kvøld, nú tey høvdu funnið eina unga aktiva føroyska kvinnu, sum er farin til USA at arbeiða, ella í minsta lagi at reka, fyri Kamelu Harris.  Orsøkin er, at týsdagin er týdningarmesta val í einum landi, ið hevur sett seg á okkara tankar og hugmyndir, fyrst og fremst um persónligt frælsi, men eisini skapt polariserandi ræðumyndir um ta makt, pengar altíð hava. Eisini hjá okkum.  Tí er neyðugt at skapa líkindi fyri identifikatión.  Myndir, innsløg og tíðindabrot, har vit kunnu spegla okkum sjálvi, og harvið uppliva eitt vitborið innihald, sum gevur meining og brýtur einvegis hugsaðu polariseringina.  Úr okkara støddarmáti uppliva vit í fjarstøðu heimin gjøgnum amerikanskar brillur, tí gjøgnum søgu, bókmentir, film og tónleik er Amerika sloppið at seta seg á okkara heila og fatan. Ein svullur, sum kann verða góður, men eisini malign, óndur.  Neyvan hava tvey so ymisk valevni verið at velja ímillum. Tey eru sum tikin úr ein

At Føroyar blivu eitt valdømi og allar oyggjar, higartil uttan Suðuroyggin, skuldu sambindast í einum vegakervi, bygdi á visiónina um, at her búði eitt fólk, sum skuldi hava ikki bara líkaliga atgongd til samfelagsins ágóðar, men eisini júst ta atgongd, tú sjálv ella sjálvur valdi, tá umræður arbeiði, bústað og rekreativar frítíðarmøguleikar. Flytføri var mantra. Ístaðin fyri at fáa eitt javntsett samfelag við heimsins rættasta Ginitali, eru vit blivin meira polariserað enn nakrantíð. Hetta er sum ein forstokkað meinigheit, ið bara er samd um eitt. At vísa næstu meinigheit bakið. Nýggjasta dømið um hetta er veljarakanningin, har talgilda Vikublaðið hjá Portalinum hevur spurt Spyr.fo um, hvønn flokk fimmhundrað fólk høvdu valt, var val í dag. Tá sæst hin grefligasti munur á bygd og býi, sum eg nakrantíð havi sæð. Eins og í øðrum londum kastar tann seiglívaði losjufelagsskapur, ið kallar seg politiskar flokkar, og fær løn, skrivstovuhald og allan hugsandi almennan stuðul til endamálið, f

Í kvøld komu tey bæði, Dagur og Vika, aftur úr summarfrí. Tað var eitt stórt frambrot, tá føroyska tíðindasendingin byrjaði, eftir at Sjónvarpið var komið í verðina hin fyrsta apríl í 1984. Frammanundan høvdu somu fólk sent donsku TV-avísina, sum kom við posti á U-matic bandi frá eini ónevndari keldu, helst einum vinmanni á Keypmannahavnarleiðini. Í Dimmu lovaðu lesarar kríggj, um danska TV-avísin ikki helt fram. Fólk hvørki ynsktu ella orkaðu eina føroyska TV-avís, sum tað róptist. Um somu tíð var ein hampuliga stórur og íðin flokkur, sum savnaðist úti á Frælsinum í Kvøldskúlanum í Havn at granska hetta nýggja føroyska fyribrigdið, sjónvarpstíðindi. Góða tíðarritið Brá hevði eisini grein, har tey kannaðu tíggju føroyskar sendingar við sjónvarpstíðindum. Fjøruti ár eru liðin. Enn hava vit ikki sjónvarpstíðindi hvørt kvøld, ítrótturin fyllir eins nógv og tíðindini, og sunnukvøld eru slettis ongi tíðindi, sjónvarpstíðindi, sum í teimum londum og miðlum eg oftast hyggi eftir, er høvuðskvø

Tekstur úr samrøðu við vitlíkið Copilot Skúlanæmingar hava atgongd til amboðið Copilot, sum er partur av Microsoft, ið er á hvørjari teldu í føroyska skúlanum. Tað er gott, tí her kanst tú læra teg tað, sum journalistar kalla interviewteknikk, hvussu tú kanst byrja eina samrøðu og fáa informantin, tann tú tosar við, at greiða frá um viðurskifti, sum heimildarfólkið at byrja við kanska ikki vildi tosað við teg um.  Gevur tú tær tíð, kanst tú lata upp fyri einum truplum evni, sum neyvan nakar fæst at siga nakað um. Á henda hátt kanst tú skriva teg á botn um eitt evni, sum hevur tín áhuga.  Hetta er ein skrivivenjing, har tú skalt minnast til, at tað er ikki eitt menniskja, men ein maskina, tú tosar við, sum tá vit lofta við bóltum upp móti einum veggi. Komin á botn, finnir tú kanska títt alter ego. Tí tú stýrir kjakinum og tíðini. Tað er bara tín hugur og førleiki at skriva, sum er til staðar. Vitlíki fer at skriva nógvan tekst á netinum Fyri stuttum var eg á einum fyrilestri við danska

  Veit ikki, hvussu vanligt tað er, at fáa eina gøtu uppkallaða eftir sær, meðan mann enn er á lívi og gongur somu gøtu. Kanska er tað eindømi. Veit ikki. Men ein heiður er tað, at eitt blátt offisielt gøtunavnaskelti ber títt navn, hóast gøtan er gongugøta og ikki ætlað bilum. Bara tað er í sær sjálvum eitt steytment, býrt tú í Havn. Tað er útvarpsmaðurin, Høgni Djurhuus, sum hevur fingið henda heiður. Hann býr á Berjabrekku og hevur arbeitt í Útvarpinum síðan síðst í áttatiárunum. Tí hevur hann gingið hesu leið, oman og niðan.  Seinasti partur av gongugøtuni er akkurát gjørdur. Ørminnist, at ein klumma gjørdi vart við, at nakrir metrar manglaðu. Nú styttir lidna gøtan leiðina til arbeiðis rættiliga nógv. Haldi, vit møttust á kvøldskúlaskeiði úti á Læraraskúlanum um miðlar og samskifti ein vetur mitt í áttatiárunum. Tá hevði hann verið journalistur á Fjúrtinda og Sosialium. Fyrsta hálvár í 89 samskipaði hann fyri Filmsfelagið eina norðurlendska filmstevnu við 130 professionellum útlen

Sjónvarpsmynd frá setanini av olympisku leikunum í París 2024 Herfyri átti eg sama dag í miðlunum tvær fotomyndir av monnum úr Vági, sum fóru í annað ljós. Petur og Eivind. Øll heiðurlig minni um teir báðar, bæði privat og professionelt. Men einasti miðil, ið spurdi um loyvi at brúka myndirnar og síðan krediterað myndamannin, var VP, har Ólavur visti, hvør átti. Hugsaði, um tað mundi vera so galið, at bara hann respekteraði upphavsrættin, sum var tað tekstur.   Hetta at síggja til týdningarleysa mál, sum ein uppistandsskemtari á tingi hevur til teitis at rópa krympirumpufongt, kom mær til hugs, tá eg sá, at Setrið, Fróðskaparsetur Føroya, krúnan av føroyskum dannilsi, vegna starvsfólkini, brúkti somu mynd at heiðra minnið um farna starvsfelagan og sendi til allar miðlar. Og her má eg siga sum latínlærarin í Hoydølum: De Mortuis nihil nisi bonum , um tey deyðu einki annað enn gott. Men er tað veruliga so, at myndin enn er veika ífyllan, harmonikan hjá umbrótaranum og grafikaranum, meðan

KVF: Summarmorgun 19. juli 2024 Sæð úr køksvindeyganum í Havn, heldur polariseringin fram og er blivin ein lívsstílur og inngrógvin hugsunarháttur. Ikki bara úti í heimi, men sanniliga eisini her hjá okkum. Á politiska veinginum verða teir báðir Framsóknarlimirnir, sum atkvøddu móti abort, takkaðir fyri vælgerðina og bodnir limaskap í Miðflokkinum, hóast øll vita, at tað ikki hendir. Tað er tað bera spæl fyri gallarínum. Og tó. Á Útvarpsvonginum í morgun hoyrdi eg ein skilagóðan fyrrverandi stórreiðara úr Leirvík, tosa um tríggjar væleydnaðar túrar í 42 fót glastrevjabátinum Gusta, har hann, sjálvur triði, hevði avreitt fimm túsund pund av Bankatoski í juli. Prátið, sum í sjálvum sær var sjáldsama gott og væl fangað, sum Tórði á Túri hevur sum seiglívað vørumerki, var við fyrrverandi reiðaran og politikaran Kjartan Joensen, sum nú er 76, men fyrr átti tveir rækjutrolarar, báðir við navninum Hviltenni. Reiðaravirksemið byrjaði í 80’unum og í 2011 seldi hann alt virksemið, landingarstøð,

Bo Green Jensen mynd frá Facebook Í dag skrivaði eg til Bo Green Jensen, at spyrja um eg í takksemi kundi gera ein blogg úr okkara privata samskifti í fjør, um arbeiðið á Weekendavísini, og hví hann gavst at ummæla film.  Tað er einki at taka seg aftur í, at Bo í mínum optikki er millum bestu ummælarar av filmi í eini perlurøð, sum byrjaði við Derek Malcolm á The Guardian, sum eg møtti á filmstevnu í Havn í 1989. Seinni bleiv tað Peter Bradshaw, ið tók við sum ummælari á somu avís og enn er tann, vit meta okkum eftir, tá filmar skulu setast á skrá í Filmsfelagnum.  Men øll hesi árini hevur norðurlendska eygað út í allan tann víða heim av filmi og filmreferansum verið tað hjá Bo Green Jensen. Ein vitanarskansi og miðlari av filmi úr øllum heiminum, so hvørt nýtt varð at frætta úr øllum heraðshornum undir hvíta løriftinum.    Tað var gamaní at gera ein blogg, og niðanfyri kemur fyrst svarið frá í dag og so tað frá í fjør, sum eg latið standa óumsett við Bo'sa egnu orðum, tí tað nemur

Haldi ikki eg havi hoyrt ein so konkretan spurning frá tíðindavertinum í kvøld verið svaraðan við so óforpliktandi uttanumtosi, ið mest var um súkling og grannar og hearsay, túnatos, sum orðabókin sigur um roks. Tvey landstýrisfólk og ein vertur, sum gjørdi sítt besta, henda síðsta. Eitt av næstan øllum innsløgunum um heilsustøðuna í Føroyum, har eitt uppskot, í onkrum føri tað fakliga besta tilmælið, var at senda børn av landinum, tí so fingu tey eitt betri lív. Aftaná. Skilafólk øll somul, men eg veit ikki um eg skal gráta ella grína, av at hoyra tvey landstýrisfólk, púra laiv í studio, yppa øksl, sum dagsins poppsangur sigur, yppa yppa, sum einaferð var fólksliga uttanduramotivið niðri í Vágsbotni. Í ramasta álvara at møtast til at yppa øksl, og gera tað í felag sum eina andsøgn til ráðandi líkasæluna. Yppandi tankin hevur fylgt mær síðan, eg sá Arna yppa øksl, og nú varð hann aftur loystur upp at blása, yppandi tankin. Í meðan heimleysa studioprátið fer upp og niður eftir stólpum,

Um vikuskiftið andaðist norski friðargranskarin, Johan Galtung, í Bærum, 93 ára gamal. Hann var ein av teimum, ið stovnaði Institutt for fredsforskning í Oslo í 1959, og skapti kjak og skrivaði bøkur um støðuna í heiminum, sum vit studentar hjá Zakariasi Wang kundu lesa og kjakast um í samfelagsfaki í hálvfjerðsunum, tá kjak var kjak. Ikki minst í spurninginum, hvat onnur halda henda á bygd, fyri at brúka heitið á bókini hjá eins norska Ottar Brox, sum Zakaris týddi. Tað var ikki óstuttligt. Eitt var konflikttrýkanturin hjá Galtung um beinleiðis ágang, skipaðan ágang, ella mentanarligan ágang, serliga hjá hvítum, bæði søguliga og samtíðarliga, í triðja heiminum, og so var tað myndilin fyri tíðindaflutning úr tí fremmanda, sum skapti heilt serligt kjak og gjørdist nakað, ið setti seg. Ikki minst í miðlafatanini. Tí hvør er tað, sum kemur í miðlarnar, og hvønn halda tey, sum arbeiða í miðlunum, at tey sum hyggja, hoyra og lesa, ynskja á breddan? Hvør dugnar hvørjum í maktsentrifuguni, su

Í ongum av skúlunum, eg kenni til, hvørt teir so itu realskuli, studentaskúli, læraraskúli, ella danmarks pædagogiske universitet, høvdu vit møguleika at spyrja ein loyniligan, men tó fult lógligan, korrespondent, hvør meinigin er, um ikki við tí heila, so samtíðarhendingum, sum nógv tosa um, men bert fá hava innlit í. Nú hava vit vitlíki.  Higartil er tað trároynt á fleiri miðum við versiónini hjá OpenAI, ChatGPT, sum Microsoft so ruddiliga nú hevur yvirhálað við Copilot. Dagsins spurnarevni við Copilot er meir enn tveir tímar drúgva samrøðan, sum ídnasti trumpistur í USA, sjónvarpsmaðurin, Tucker Carlson, gjørdi í Moskva hin 6. februar, og sendi á egnari rás, Tucker Carlson Network. Innan eg fari í dialog við Copilot um samrøðuna, leiti eg á heimasíðuni hjá Tucker at kanna, hví hann fór frá Fox og byrjaði fyri seg sjálvan. Hann sigur:   News coverage in the West has become a tool of repression and control. Reporters no longer reveal essential information to the public; they work to h

Nú vísti Finnur Koba okkum tvær framúr og stuttliga kliptar sjónvarpssendingar um dagarnar fyri fjøruti árum síðan, tá Sjónvarp Føroya bleiv til, heilt nágreiniliga hin fyrsta apríl í 1984, tá vit fingu henda nýggja miðil inn á okkum, í almennum og lógligum líki.  Ikki tí, tey, sum fyrr búðu í Danmark, høvdu bæði sjónvarpskassa og videobandupptakara við sær, tá tey komu aftur til úthavsoynna Føroyar, har vit onnur vuksu upp uttan sjónvarp, mitt í Vesturevropa. Her var heilagi monolitturin Útvarpið hjá Niels Juel. Síðstu árini í 70’unum arbeiddi eg á Bryggjubakka, har eg saman við Elini Heinesen skrásetti spolabandsupptøkur við Símuni Nónklett, sum Janus Mohr hevði fyriskipað við klaverspæli hjá Rigmor inni í Eysturoynni.  Einuferðina varð eg sendur út í Læraraskúlahøllina við einum Studer Revox bandupptakara og eini Sennheiser MD421 mikrofon, henni, sum líktist barbermaskinuni.  Við høvuðtelefonunum uppiá, varnaðist eg fyrstu ferð tann mikla trega, sum ljóðfólk fáa, tá onkur hostar, ei