Birk

Í kvøld sá eg nýggjastu sending frá Jonathan Spang, sum nýliga fekk heiðursløn frá donskum skúlalærarum í samfelagsfaki. Veit ikki um eg skal grína ella gráta um brúna grønlendska ísin hjá danskaranum, og í so fall um hvat av hesum báðum eg skal velja at grína ella gráta yvir, heiðurslønina, ella avrikið hjá Jonathan í danska almannamiðilinum, Danmarks Radio.  Eitt faktum er tó, at filmiskt er Danmark ein pressað tjóð, skulu vit hyggja eftir úrvalinum, Slavenation Danmark, sum ikki bara er í umfari í fleiri pørtum beint nú, og hin DR røðin Slave af Danmark, sum nú byrjar, men eisini er virðislønt fyri ein spælifilm av øllum Norðurlondum, Viften.  Eg skilj væl at tað pínur í sjálvsfatanini, tá tú verður konfronteraður av og um tína egnu tjóðskaparsøgu, og alt lívið – helst – hevur hildið teg verið óangrípiligan, tí tú hevur det Danske mindretal i syd, Det centrale Mellemdanmark í Føroyum og det arktiske Norðurdanmark, sum er inngongdin til Norðurkollin, og vanliga er kent sum G...

Við leysgangandi missilum, sum samstundis eru ríkastu oligarkar í heiminum, er tað ivaleyst ein ræðumynd hjá teim flestu, at hugsa tankan um eina samanrenning millum vitlíki og journalistikk. Tí hvørjum skal eg tá trúgva? Ella skal eg bara viðurkenna, at nú stendur allur journalistikkur fyri falli? At alt er til fals, bara tú eigur pengar? Tað er ikki bara eitt fjart stríð millum amerikansku pengamennirnar Elon Musk, 53, ið nú er ein av næstu monnum Trumps, og fremsta vitlíkismennara, Sam Altman, 39, sum er forstjóri í OpenAI og dropout frá Stanford. VG veit at siga , at í norska grannalandinum hevur privata amerikanska OpenAI gjørt avtalu við partafelagið Schibsted Media AS, sum umframt VG eisini eigur Aftenposten, Bergens Tidende, Stavanger Aftenblad, Aftonbladet, Svenska Dagbladet, E24, Shifter, podkastpallin Podme og tíðindatænastuna Omni. Norska partafelagið eigur eisini í gomlu kendu norsku og svensku tíðindastovunum, NTB og TT, umframt partafelagnum Lokalavisene og Polaris. Og í...

Jólaútgávan av altjóða tíðarritinum Scan Magazine hevur grein um føroysku fyrirøkuna Fosaa, sum Malan og dótturin Oda hava rikið í Hoyvík síðan 2012. Vøruúrvalið, sum millum annað sæst hjá Öström í Havn, er fyrst og fremst taskur, serstakt sniðgivnar og oftast úr tilfari av okkara leiðum í Norðuratlantshavi. Á  heimasíðuni siga tær báðar, Malan og Oda, at virksemið byggir á handverk heima í kjallaranum í Hoyvík: ”The day, that we feel like we can't keep up anymore, is the day that we will quit. This is artisanry, and it should not be outsourced to anywhere else in the world.” Trine Ejlskov Jensen-Martin skrivar greinina í nýggja jólablaðnum Scan Magazine. Hon heftir seg við tað ektaða og staðbundna, og endar við at nevna slow fashion hjá møðgunum í Hoyvík: - In a world of constantly changing fashions and shifting moods it is refreshing to come across genuine craftsmanship and original ideas. Creating beautiful pieces made to be cherished for years, Fosaa Designs takes its...

Onkuntíð tekur Dagur og Vika meg á bóli. Tað gjørdi redaktiónin í kvøld, nú tey høvdu funnið eina unga aktiva føroyska kvinnu, sum er farin til USA at arbeiða, ella í minsta lagi at reka, fyri Kamelu Harris.  Orsøkin er, at týsdagin er týdningarmesta val í einum landi, ið hevur sett seg á okkara tankar og hugmyndir, fyrst og fremst um persónligt frælsi, men eisini skapt polariserandi ræðumyndir um ta makt, pengar altíð hava. Eisini hjá okkum.  Tí er neyðugt at skapa líkindi fyri identifikatión.  Myndir, innsløg og tíðindabrot, har vit kunnu spegla okkum sjálvi, og harvið uppliva eitt vitborið innihald, sum gevur meining og brýtur einvegis hugsaðu polariseringina.  Úr okkara støddarmáti uppliva vit í fjarstøðu heimin gjøgnum amerikanskar brillur, tí gjøgnum søgu, bókmentir, film og tónleik er Amerika sloppið at seta seg á okkara heila og fatan. Ein svullur, sum kann verða góður, men eisini malign, óndur.  Neyvan hava tvey so ymisk valevni verið at velja ímillum. ...

At Føroyar blivu eitt valdømi og allar oyggjar, higartil uttan Suðuroyggin, skuldu sambindast í einum vegakervi, bygdi á visiónina um, at her búði eitt fólk, sum skuldi hava ikki bara líkaliga atgongd til samfelagsins ágóðar, men eisini júst ta atgongd, tú sjálv ella sjálvur valdi, tá umræður arbeiði, bústað og rekreativar frítíðarmøguleikar. Flytføri var mantra. Ístaðin fyri at fáa eitt javntsett samfelag við heimsins rættasta Ginitali, eru vit blivin meira polariserað enn nakrantíð. Hetta er sum ein forstokkað meinigheit, ið bara er samd um eitt. At vísa næstu meinigheit bakið. Nýggjasta dømið um hetta er veljarakanningin, har talgilda Vikublaðið hjá Portalinum hevur spurt Spyr.fo um, hvønn flokk fimmhundrað fólk høvdu valt, var val í dag. Tá sæst hin grefligasti munur á bygd og býi, sum eg nakrantíð havi sæð. Eins og í øðrum londum kastar tann seiglívaði losjufelagsskapur, ið kallar seg politiskar flokkar, og fær løn, skrivstovuhald og allan hugsandi almennan stuðul til endamálið, f...

Í kvøld komu tey bæði, Dagur og Vika, aftur úr summarfrí. Tað var eitt stórt frambrot, tá føroyska tíðindasendingin byrjaði, eftir at Sjónvarpið var komið í verðina hin fyrsta apríl í 1984. Frammanundan høvdu somu fólk sent donsku TV-avísina, sum kom við posti á U-matic bandi frá eini ónevndari keldu, helst einum vinmanni á Keypmannahavnarleiðini. Í Dimmu lovaðu lesarar kríggj, um danska TV-avísin ikki helt fram. Fólk hvørki ynsktu ella orkaðu eina føroyska TV-avís, sum tað róptist. Um somu tíð var ein hampuliga stórur og íðin flokkur, sum savnaðist úti á Frælsinum í Kvøldskúlanum í Havn at granska hetta nýggja føroyska fyribrigdið, sjónvarpstíðindi. Góða tíðarritið Brá hevði eisini grein, har tey kannaðu tíggju føroyskar sendingar við sjónvarpstíðindum. Fjøruti ár eru liðin. Enn hava vit ikki sjónvarpstíðindi hvørt kvøld, ítrótturin fyllir eins nógv og tíðindini, og sunnukvøld eru slettis ongi tíðindi, sjónvarpstíðindi, sum í teimum londum og miðlum eg oftast hyggi eftir, er høvuðskvø...

Tekstur úr samrøðu við vitlíkið Copilot Skúlanæmingar hava atgongd til amboðið Copilot, sum er partur av Microsoft, ið er á hvørjari teldu í føroyska skúlanum. Tað er gott, tí her kanst tú læra teg tað, sum journalistar kalla interviewteknikk, hvussu tú kanst byrja eina samrøðu og fáa informantin, tann tú tosar við, at greiða frá um viðurskifti, sum heimildarfólkið at byrja við kanska ikki vildi tosað við teg um.  Gevur tú tær tíð, kanst tú lata upp fyri einum truplum evni, sum neyvan nakar fæst at siga nakað um. Á henda hátt kanst tú skriva teg á botn um eitt evni, sum hevur tín áhuga.  Hetta er ein skrivivenjing, har tú skalt minnast til, at tað er ikki eitt menniskja, men ein maskina, tú tosar við, sum tá vit lofta við bóltum upp móti einum veggi. Komin á botn, finnir tú kanska títt alter ego. Tí tú stýrir kjakinum og tíðini. Tað er bara tín hugur og førleiki at skriva, sum er til staðar. Vitlíki fer at skriva nógvan tekst á netinum Fyri stuttum var eg á einum fyrilestri vi...

  Veit ikki, hvussu vanligt tað er, at fáa eina gøtu uppkallaða eftir sær, meðan mann enn er á lívi og gongur somu gøtu. Kanska er tað eindømi. Veit ikki. Men ein heiður er tað, at eitt blátt offisielt gøtunavnaskelti ber títt navn, hóast gøtan er gongugøta og ikki ætlað bilum. Bara tað er í sær sjálvum eitt steytment, býrt tú í Havn. Tað er útvarpsmaðurin, Høgni Djurhuus, sum hevur fingið henda heiður. Hann býr á Berjabrekku og hevur arbeitt í Útvarpinum síðan síðst í áttatiárunum. Tí hevur hann gingið hesu leið, oman og niðan.  Seinasti partur av gongugøtuni er akkurát gjørdur. Ørminnist, at ein klumma gjørdi vart við, at nakrir metrar manglaðu. Nú styttir lidna gøtan leiðina til arbeiðis rættiliga nógv. Haldi, vit møttust á kvøldskúlaskeiði úti á Læraraskúlanum um miðlar og samskifti ein vetur mitt í áttatiárunum. Tá hevði hann verið journalistur á Fjúrtinda og Sosialium. Fyrsta hálvár í 89 samskipaði hann fyri Filmsfelagið eina norðurlendska filmstevnu við 130 professionel...

Sjónvarpsmynd frá setanini av olympisku leikunum í París 2024 Herfyri átti eg sama dag í miðlunum tvær fotomyndir av monnum úr Vági, sum fóru í annað ljós. Petur og Eivind. Øll heiðurlig minni um teir báðar, bæði privat og professionelt. Men einasti miðil, ið spurdi um loyvi at brúka myndirnar og síðan krediterað myndamannin, var VP, har Ólavur visti, hvør átti. Hugsaði, um tað mundi vera so galið, at bara hann respekteraði upphavsrættin, sum var tað tekstur.   Hetta at síggja til týdningarleysa mál, sum ein uppistandsskemtari á tingi hevur til teitis at rópa krympirumpufongt, kom mær til hugs, tá eg sá, at Setrið, Fróðskaparsetur Føroya, krúnan av føroyskum dannilsi, vegna starvsfólkini, brúkti somu mynd at heiðra minnið um farna starvsfelagan og sendi til allar miðlar. Og her má eg siga sum latínlærarin í Hoydølum: De Mortuis nihil nisi bonum , um tey deyðu einki annað enn gott. Men er tað veruliga so, at myndin enn er veika ífyllan, harmonikan hjá umbrótaranum og grafikaran...

KVF: Summarmorgun 19. juli 2024 Sæð úr køksvindeyganum í Havn, heldur polariseringin fram og er blivin ein lívsstílur og inngrógvin hugsunarháttur. Ikki bara úti í heimi, men sanniliga eisini her hjá okkum. Á politiska veinginum verða teir báðir Framsóknarlimirnir, sum atkvøddu móti abort, takkaðir fyri vælgerðina og bodnir limaskap í Miðflokkinum, hóast øll vita, at tað ikki hendir. Tað er tað bera spæl fyri gallarínum. Og tó. Á Útvarpsvonginum í morgun hoyrdi eg ein skilagóðan fyrrverandi stórreiðara úr Leirvík, tosa um tríggjar væleydnaðar túrar í 42 fót glastrevjabátinum Gusta, har hann, sjálvur triði, hevði avreitt fimm túsund pund av Bankatoski í juli. Prátið, sum í sjálvum sær var sjáldsama gott og væl fangað, sum Tórði á Túri hevur sum seiglívað vørumerki, var við fyrrverandi reiðaran og politikaran Kjartan Joensen, sum nú er 76, men fyrr átti tveir rækjutrolarar, báðir við navninum Hviltenni. Reiðaravirksemið byrjaði í 80’unum og í 2011 seldi hann alt virksemið, landingarstøð,...

Bo Green Jensen mynd frá Facebook Í dag skrivaði eg til Bo Green Jensen, at spyrja um eg í takksemi kundi gera ein blogg úr okkara privata samskifti í fjør, um arbeiðið á Weekendavísini, og hví hann gavst at ummæla film.  Tað er einki at taka seg aftur í, at Bo í mínum optikki er millum bestu ummælarar av filmi í eini perlurøð, sum byrjaði við Derek Malcolm á The Guardian, sum eg møtti á filmstevnu í Havn í 1989. Seinni bleiv tað Peter Bradshaw, ið tók við sum ummælari á somu avís og enn er tann, vit meta okkum eftir, tá filmar skulu setast á skrá í Filmsfelagnum.  Men øll hesi árini hevur norðurlendska eygað út í allan tann víða heim av filmi og filmreferansum verið tað hjá Bo Green Jensen. Ein vitanarskansi og miðlari av filmi úr øllum heiminum, so hvørt nýtt varð at frætta úr øllum heraðshornum undir hvíta løriftinum.    Tað var gamaní at gera ein blogg, og niðanfyri kemur fyrst svarið frá í dag og so tað frá í fjør, sum eg latið standa óumsett við Bo'sa egnu orðu...