Birk

Fyri árum síðan var ein viðfevnd og glæsilig frílendisætlan gjørd í Havnini, frá Hvítasandi, har tyrlan lendir, út á Boðanes og allan vegin niðan við Hoydalsá og gjøgnum dalin og grøna økið, sum har er. Vakurt og visjonért, serliga tá gongugøturnar styrkja og styðja upp undir ætlanina, sum ikki bara er ein abstrakt skriviborðstekning, men til borgarans besta at brúka.  Og hvat er sjálvsagdari enn tað.  Borgarin hevur jú sjálvur betalt heila gildið. Tað ger hann altíð. Eisini tá rembingar eru í kommunalinum, har fólk hava sín fulla rætt at stilla upp, hóast avrikini ikki altíð hava verið so burðardygg og framtíðartryggjað, heldur ikki tá umsitingarligu avrikini, móti betrivitandi, ætlaðu at forfjóna søguligar varðveitingar, sum til dømis Skansan. Nú fer kommunalið at gera broytingar í hesi somu frílendisætlan uppi í Hoydølum. Ikki tí, eingin aktivitetur er har, men tað er hitt, tú veit, sum kommunalið elskar og altíð hevur elskað. Tað byrjar við P og er so væl fjalt í fundarfr...

Í fjør vitjaðu ferðajournalisturin, Katleen van Bremdt, og fotografurin Sven Hoyaux, frá belgiska tíðarritinum Porschist í Føroyum.  Tíðarritið, sum hevur nítjan ár á baki og í hesi útgávu telur 146 blaðsíður, er í altjóða stíli við góðum teksti og framúr myndum, og eksklusivum lýsingum. Umframt at lýsa landið sum ferðamál, síggja vit James Bond gravsteinin á Kallinum, Kópakonuna og vitja Hiddenfjord.  Her kanst tú lesa alt blaðið , sum er komið út í dag. Men fremstu ørindini í Føroyum vóru at hitta bileigarar, ið hava serligan tokka til Porschebilar.  Føroyska sambandið tók seg upp, tá fotografurin var í Port Stanley á Falklandsoyggjum, og tók eina mynd av einasta Porsche bilinum har, einum Cayenne, til fyrru útgávuna.  Bileigarin, sum eisini er frímerkjasavnari, postaði eitt bræv til føroyska filatelistin, Álv Danielsen, sum býr í mínum grannalagi, og spurdi fyri belgiska fotografin, um nakar Porscheeigari mundi vera í Føroyum.  Jú, beiggi mín Oddmar, svaraði...

Ja, hvussu kallast ein camper á føroyskum, tá neyðugt er at gera vart við, at tað ikki er ein kampingvognur, sum verður sleipaður aftaná einum øðrum bili, men ein sjálvstøðugur bilur við nummarplátu, setrum og motori? Eitur tað húsbilur, kampingbussur, kampari ella okkurt heilt annað? Føroysku orðabøkurnar hava nógv boð, nú vit møtast á kampingplássinum yviri við Strond í Havn. Har havi eg møtt Arlette og Norbert, sum eru úr Sveis, haðani tey hava koyrt upp gjøgnum Evropa, siglt við Norrønu og steðga nú her í fjúrtan dagar. Her er altso í øllum Føroyum.  - Akkurát her var fult, tá vit komu, so vit fóru til Vestmanna, sigur Norbert. Eg spyrji, hvussu tað var at sova í illveðrinum í Havn fyrranáttina, tá tað stóð um húsbrot í grannalagnum.  - Tað var fínasta slag, siga tey bæði væl nøgd við morgunmatarborðið í kompakta bilinum. Einki feyk ella brotnaði. Einasta var, at tá vindurin stóð beint á síðuna, spríkti regnið inn í teltdúkin á takteltinum, so vit ikki kundu sova. Men tað...

Nú settu bilarnir aftur skránna í Havn. Eftir at hava lagt pláss og upplivingar hjá skattaborgaranum undir seg, heldur bilisman fram at ota seg ovast á dagskránna, har Býráðsmaktin er, men hesu ferð á ein heilt nýggjan hátt, sum ikki er sæddur áður í býnum - og kanska kann lata upp fyri nýggjum loysnum í bilanna býi. Einki er at siga til, at kommunalu argumentini fyri samhaldsføstum átøkum kunnu gerast nokkso stuttlig vinstru megin miðjuna.  Men tað er bara hendingaferð, kanska serliga í agurkutíð, sum í álmanakkanum fellir saman við hundadøgum.  Gongur tú hesa tíð við lív og sál inn fyri eini ætlan, sum er øllum til besta, so kunnu argumentini verða hareftir. Tey fara gjøgnum heilt og verða ikki steðgað, hvørki av fyrivarni ella umhugsni av nøkrum slag. Her skal handlast og tað nú. Annars gleppur okkum alt av hondum. Serliga tá tað snýr seg um bilar, sum - hey - ikki koyra alla tíðina, men eisini standa í býarinnar samhaldsføstu bilagoymslum, til teir aftur koyra til onnur pa...

Í Degi og Viku kvøld var áhugavert kjak millum forkvinnuna í Heimafriði og borgarstjóran í Runavíkar kommunu um larm, har fólk búgva.  Vit frættu, at við vælsignilsi frá landstyrismanninum á økinum, er ein interkommunalur fámannabólkur við monnum, sum allir hava tonnasju og kajkant sum lívsendamál, settur at gera reglugerðir um larm í fólkavaldum føroyskum kommunum.  Heimafriður, ið er heimsins einasta organ, ið hevur sett málið á skrá, fær durafjórðingin, tí tey eru ikki partur av parlamentarisku Fólkaræðisføroyum.  Vit liva í fótbóltstíðum, og eg má straks siga, at í mínum eygum og mínari fatan vann forkvinnan í Heimafriði so dyggliga kjakið í Degi & Viku í kvøld, kanska við eini 500 málum móti ongum. Og tað hóast hon varð avbrotin í heilum. Fólksins vegna varð hon definitivi vinnarin. Bravo! Samstundis hevur borgarstjórin í Havn gjørt av, at tungir og stórir lastbilar skulu ikki koyra um náttina á øllum vegum í hansara býi.  Hetta er tilsamans ein áhugaverd go...

Her er Føroyabilurin til øll tálghøvdini mitt fyri ovast í tilboðsúrvalinum í Havn. Hann er umhvørvisvinarligur og koyrir bara uppá litir. Landelskarin Tóroddur úr kajkioskini á havnarlagnum í Havn er ein støðug inspiratión, hóast hann hevur búð í Keypmannahavn næstan alt tað eg minnist. Eftir nærum hálvthundrað bøkur er hann enn ein ótømandi orkukelda við nýggjum orðum og mjúktsatiriskum sipingum til fyribrigdi í føroyska gerandisdegnum. Við inngangsorðunum Júst her byrjar dreymurin eru fjøruti spennandi verk at síggja á improviseraðu veggjaplátunum í Perluni, prent, vantlitir og oljupastell. Opið er til og við 18. juni. Bilisman fyllir mest í løtuni og er ein góður avloysari, ella bara ískoyti til súklurnar, sum mólu í ring. Eitt áminnandi grafiskt mynstur. Ein mantra, kanska lík tí stevi, sum kvøðarar koma í, tá teir eina heila ólavsøkunátt hava dansað í ring og okkurt uttanjarðiskt setur í oyrað. Men skipini við konteynarum eru nýtt myndaevni, knossandi av dekkinum og heilt til hi...

Meðan tað á hásumri verður arbeitt av grimd í Vágsbotni, har standmyndin av Nólsoyar Páll einaferð stóð, og út eftir smala kantinum undir Bryggjubakka, er Skinnarasker byrgt av - tí ternurnar eiga.  Tað má vera besta burturbragd, avleiðingsmanøvra, í Havnar søgu.  Ikki tí, átakið er framúr, og er ikki sæð fyrr. Í so máta má mann siga, at allur bati bøtur, hóast skeltingin er nakað improviserað.  Men borgarstjórin skal eiga, at hann enn er sami action maður sum fyrr. Framúr fyri Havnina, tí eingin annar arbeiðir fyri hana, Havnina, sum øll elska at hata og eingin verjir, uttan hann.  Men tankin um at verja ternuna, sum reiðrast á ytsta tanga, beint uttanfyri elsta bryggjukantin í býnum, er nú gróðursettur og má førast víðari. Eitt nú við at seta okkum sjálvi, havnarborgaran, í ternunnar stað, so vit verða vard fyri bilum. Heilt av Skinnaraskeri, inn í Vágsbotn og út á Skáltrøð.  Hugsa tær, at borgarin varð vardur fyri bilum á hesi miðhavnsku farleið við kaffistov...

Úr loftsvindeyganum sæst í morgun, at summarið er byrjað. Fyri fyrstu ferð í ár eru fremmandir húsvognar at síggja á kampingplássinum hjá Tórshavnar kommunu úti við Strond. A grøna vøllinum eru trý tjøld. Norröna kom klokkan hálvgum ellivu í gjárkvøldið og sigldi aftur til Hirtshals ein tíma seinni.  Hesa tíð á árinum eru tveir túrar til Danmarkar.  Mikukvøldið klokkan seks fer Norröna til Seyðisfjørð á Eysturlandinum í Íslandi og er frammi hósmorgunin klokkan hálvgum níggju. Tá plagar kampingplássið at verða tómt aftur. Norröna er einasta bilferja, sum knýtir evropeiska meginlandið, Føroyar og Ísland saman. Hyggja vit at øllum skipunum hjá Smyril Line Cargo sæst, hvussu víðfevndar farleiðirnar í Norðuratlantshavi eru.

Hetta er útsýnið, tá tú kemur inn í býin frá rundkoyringini undir Skansanum, har pylsuvognurin og kaffivognurin nú eru lyftir upp og fylla munandi meir undir klettunum, enn vit fyrr hava sæð.  Hóast upprunaliga lítillátin, var talan um tvey mobil bygningsverk, sum á havnarlagnum mettaðu hin meira proletariseraða endan av nýkomna gastronomiska segmentinum í Havn. Við útbyggingini sæst, hvussu skjótt útsýnið, ikki bara kann, men veruliga verður tikið frá okkum, har fyrr var frítt fyri at síggja inn í Havnina, á Kongabrúnna og alla Eysturuvág, íroknað Reynið og Tinganes.  Hetta er eyðkenda Havnin, tá tú tekur teg inn í høvuðsstaðin, um tað so er í leigubili av flogvøllinum, av kampingplássinum, úr Eysturoyartunnlinum, ella av Norrönu, sum ivaleyst er galdani fyri tey flestu, sum koma hesa innfarðsleið til Føroya. Eftirsum bilisman hevur sett Tórshavnar býráði og høvuðsstaðarkommununi so stívrend krøv um parkering, ikki til børn men til bilar, so er ólukkuliga ímyndin av mentan, h...

Býr tú í Havn og ert umgyrdur av grafiskum larmi, so eru her eini góð ráð, ið kosta 75 krónur hvønn vegin: Ein rundtúr um Skálafjørðin meðan kavin liggur ein sunnudag. Á upphugsaða ljóðsporinum kundi tú havt "Mær er sagt um ein stað í tí høga", har afturvendandi setningurin er um eitt bil, so eri eg har ella í hinari týðingini Tonk - ein dag eri sjálvur eg har . Fyrra versiónin kennist mær rættari at brúka til biltur í dag, meðan hin seinna er beint til jarðarferð. Svenska Lydia Lithell yrkti sálmin í 1947, "Jag har hört om en stad ovan molnen", tíggju ár innan hon doyði, bara 48 ára gomul, sama ár eg varð føddur á Klaksvíkar Sjúkrahúsi. Afturvið russiskum murri kanst tú koyra runt fjørðin og njóta sýnið, tá tú kemur út úr Havnartunnlinum, leggur teg í høgra borð úti í Rók og heldur fram í sama borði móti Rituvík og sært Nólsoynna frá hinari síðuni. Hevði eg verið fyrr á fótum, so hevði eg nátt at keypt morgunbreyð í Miðbergs bakaríi, kemur mær til hugs, eftir at e...

Her stendur hann, originalurin, og kikar eftir ljósinum, stytsta tunnilsdag í 2020. Vit eru í túninum í garðinum hjá Nólsoyar Páll, sum Archibald Black fór undir at endurreisa á Biskupstøð í 2014. Og eg skal skunda mær at siga, at tað er ikki ein gittari, ið stendur við hansara vinstru lið. Tunnilin inn í Eysturoynna hevur víðkað okkum rásarúm og virkisøki. Eftir lítlari løtu, og uttan at møðast av leiðiligari koyring norður gjøgnum Sundalagið, inn millum Fjarða, undir Valaknúkum og til Skipanes, kanst tú nú taka teg beint inn í Runavík, og hendingaløtu troyttast av smáteinum av Glyvrum til Gøtueiði, so tú fært tann futuristiska tankan, at nú er bara eftir at stytta Skálafjørð. Og innan tú hevur hugsað tann tankan lidnan, ert tú niðri í Syðrugøtu, og tekur inn í teg angan og ljóðið av havi, so allar porur standa opnar. Nú manglar bara G! festivalurin og eitt navn av Robert Plant kalibri at vekja okkum úr kovidskum mentanardvala og fáa okkum at trúgva uppá framtíðina aftur. Fotostopp ei...