Birk

Nógv umrøddi grindafilmurin hjá skotska Mike Day The Islands and the Whales varð frumsýndur fyri fullsettari høll í Havnar Bio týskvøldið. Her sæst leikstjórin í føroyskari stjørnutroyggju frá Guðrun & Guðrun greiða frá um filmin og svara spurningum. Fólk vóru hugtikin av søguni, sum viðger dálking í havinum og av tí mati, vit taka úr náttúruni. Mike greiddi frá, at umframt at hava verið vístur á altjóða filmsstevnum, so hevur filmurin eisini verið vístur á ST-høvuðsborgini og í Hvítu Húsunum, har hann er úrvaldur og góðkendur, klareraður , at verða vístur saman við einum øðrum risastórum heimildarfilmi á Hawaii, har Obama helst fer at síggja hann. Havnar Bio og Filmsfelagið, sum skipaðu fyri frumsýningini, góvu Mike ein reyðan vasa, sum Akkuleya hevði sett saman til høvið. Eftir væleydnaða frumsýning rullar leikstjórin sær eitt ball uttanfyri Sirkus í Vágsbotni í Havn, har medvirkandi í filminum er møtt. Tað er týðuligt, at fólk eru fegin um filmin, sum áskoðarin, mitt

Í summarskránni hjá okkara elskaða Útvarpi eru tríggjar fínar sendingar. Ein er um pensionistar, sum eru blivnir pensionistar, onnur er um pensionistar, sum minnast áftur á tíðina, tá tey vóru børn, og triðja summarútvarpssendingin er um mammuna og dóttrina, sum nú er so gomul, at mamman er pensionist. Tríggjar fínar sendingar, sum mær dámar væl at lurta eftir, tí tær eru gott avrik í sjálvum sær. Men hvussu ber tað til at tríggjar sendingar av sama human interest slag eru á somu skrá í sama útvarpið um somu tíð? Hvar eru tær greinandi sendingarnar, sum viðgera samfelagspolitisk og mentanarlig viðurskifti? Er tað eitt summarfyribrigdi at verða human interest bleytur, og gera so nógvar sendingar av sama slag, at tær sum frá líður verða fataðar sum møsn, hvussu góðar tær í sjálvur sær eru? Tað er ein dýrur lærupengi. Men kanska er tað ein strategi upp mótu vetrarskránni, sum verður hard core og als ikki fer at rúma bleytum tilfari. Tí tað var í summar. Nú verður vetur. Ei

Mike Day er lendur við flogfarinum hjá Atlantsflogi úr Edinburgh í kvøld. Við sær hevur hann filmin "The Islands and the Whales", sum operatørurin í Havnar Bio nú ger kláran at vísa í morgin týsdag og aftur mikudagin, báðar dagar kl 19:30. Mike hevur júst víst filmin í Kýpros, har filmsstevnan Lemesos International Documentary Festival hevur verið. Hetta er fyrstu ferð, at nógv umrøddi grindafilmurin hjá skotska Mike Day verður sýndur í Føroyum. Fyrsta sýning var í Kanada. Síðani hevur filmurin verið sýndur í USA og í Skotlandi. Filmsfelagið skipar fyri sýningunum í Havnar Bio, sum eru almennar. Eftir sýningina verður høvi at seta leikstjóranum spurningar um filmin.

Undir provokerandi yvirskriftini, Guds hevnd, skrivar Heini í Skorini langlesnaðin í Dimmu hetta vikuskiftið. Langlesnaðurin er vørumerkið hjá Dimmu, og onkuntíð er lesnaðurin serstakliga góður, serliga í leygardagssólini ein lagaligan fyrrapart. Í morgun var tað ein fragd at lesa nýggjastu greinina hjá Heina. Undirhaldandi, vitborðið og væl undirbygt við aktuellum referansum. Í hesum føri er talan um at halda religión upp móti politikki. Ikki úti í heimi, men beint her og nú, har tjóðskaparstrev, fríkirkjur og danska ríkisgnaddanin eisini eru søguligir partar. Stuttliga nærverandi at lesa, serliga í samanberingini við Ísland og USA. Og yvirskriftin, jú hon er eitt aftursvar til Nietzsche, sum segði at Gud var deyður. Men hann hevur so aldri verið á tingi, Nietzsche. Tú har býr Gud í maktini, amen. Tí eru Føroyar Guds livandi hevnd, um eg skilji yvirskriftina rætt. Men kanska skulu teir politikarar, sum brúka fleksiblu grudstrúnna til gerandispolitikk, seta seg betur inn í reli

Ólavsøkan er farin aftur um bak, og nú eru bara bygdabollar eftir. Alt er uppselt, sjálvt feriudagarnir eru uppi. Fyri at umskrivað besta yrkjaran og aktuella leikritahøvundan, Jóanes Nielsen, so eri eg í dag sannførdur um, at bygdabollarnir eru tær einastu tempulsúlurnar, sum vit eiga í Føroyum. Henda nýbakaða sannkenning kom til mín, tá eg tosaði við kanadiska phd granskaran, Joshua Green, um samleikan í føroyskari tónleikasøgu, og aftur við útvarpsmannin við góðu røddini, Jákup Magnussen, í Kringvarpsgongini í gjárkvøldið, tá eg, móti viljanum hjá Pól Martin, klókaði meg uppá Wenders. Kjakið hjá okkum snaraði í báðum førum um spurningin, hví allur vánaligur útvarpstónleikur altíð og uttan undantak verður kallaður country. Er tað av sjangrublindni? Og hví siga vitborin havnarfólk, at tey, sum lurta eftir country, lurta eftir tí slagnum av tónleiki, tí tey kenna ikki annað? Hvussu ber tað til, at tónleikasjangran country, og tey, sum lurta eftir henni, eru blivin prügelknabe? I

Í dag hitti eg kanadiska Joshua Green, sum er úr New Brunswick á kanadisku eysturstrondini, beint innanfyri Prince Edward Island og sunnanfyri Nýfundland. Sjálvur hevur hann búð í St. John’s og eisini í Føroyum eitt skifti í 2011, tá hann fekk Sprotan áhugaðan í at geva út Music-making in the Faroes (2013). Eftir at hava tosað við tónleikarar í Runavík og í Studio Bloch, vildi Joshua í dag tosa við meg um countrytónleik í Føroyum, upprunan til dansiorkestur á bygd og í bý, um ølklubbar í Havn, og um Útvarpið og tónleikasendingar har. Orsøkin til at Joshua vitjar aftur í Føroyum er, at hann er PhD lesandi í ethnomusicology við Memorial University of Newfoundland, og hevur sett sær fyri at kanna tónleikapallin í Føroyum. - Yvirskipaða evnið í ritgerðararbeiðnum er, hvussu ein føroyskur samleiki í tónleiki verður skaptur og marknaðarførdur. Frammarlaga verður eisini ein djúptøkin viðgerð av tí, sum eg kalli mentanarligi infrastrukturin í Føroyum. Við øðrum orðum stuðulsskipanin

Í 10 minuttir mitt í filminum, Submergence , sum er væl meir enn tveir tímar til longdar, fara Føroyar at skína. Tað vissar týski Wim Wenders okkum um á Hotel Føroyum fyrrapartin, har Jan Berg Jørgensen hevur boðið mær á tíðindafund hjá Visit Faroe Islands. - Vit hava akkurát filmað í La Mancha í Spania og í Djibuti í Afrika, og alla staðni manglaði grønt. Her í Føroyum er akkurát tann grøni liturin, sum filmurin manglaði. Mitt í filminum fer føroyska summargrasið at skína - shine , sigur filmslistamaðurin Wenders, og smakkar uppá orðið. Og tá fotografurin eitur Benoît Debie, er einki at ivast í. Fyrstu fer teir arbeiddu saman var í Every Thing Will Be Fine , sum partvís varð tikin upp í Noregi og bygdi á norsku søguna hjá Bjørn Olaf Johannessen, aðru ferð í spildurnýggja  The Beautiful Days of Aranjuez , har Wenders aftur arbeiðir saman við Peter Handke og Nick Cave, og nú triðju ferð í Submergence , sum byggir á skaldsøgu hjá hetlendska J.M Ledgard, ið fyrstu ferð var fram

Foto: Mureldur Atlantsflog summarið 2016 Birgir Kruse Málið er stórt og rúmar allari verðini, sum øll heimsins mál gera. Tá ein bók verður umsett, verður upprunaverðin løgd fram fyri øðrum. Tí er tað týdningarmikið fyri føroyskt mál, at bøkur verða umsettar og lisnar í øðrum londum. FarLit kann gera mun ímillum, at føroyskar bøkur verða verandi á heimabeiti, ella um tær fáa roynt flogið uttanlands. Foto: Birgir FarLit, ið stendur fyri Faroese Literature, hevur síðan 2012 arbeitt við at senda føroyskar bøkur út í heim. “Størsta orkan fer til luttøku á bókamessu í London, Göteborg og Frankfurt”, sigur Urd Johannesen, FarLit. Foto: Birgir Á bókamessunum hevur Urd fundir við forløg og týðarar at greiða frá um nýggjastu føroysku útgávurnar og eldri bøkur, sum fremmandi marknaðurin kann hugsast at hava áhuga í. Ein bókmentanevnd hevur valt út bøkurnar, sum verða lýstar í einum snøggum katalogi við royndartýðingum á enskum. Foto: Birgir “Í Göteborg ber eisini til

Útvarpið visti í kvøld at siga frá einum týskum bloggi , at kendasti týski filmsleikstjórin, 70 ára gamli Wim Wenders, er í Føroyum. Hann er her í fýra dagar í Saksun og Gásadali í sambandi við komandi filmin Submergence , sum byggir á aðru skaldsøguna hjá Jonathan M. Ledgard , ið New York Times hevur kosið at verða ársins bók. Høvuðsleikarar eru James McAvoy, Alicia Vikander, Celyn Jones og Jess Liaudin. Framleiðslufeløg eru: Backup Films, Green Hummingbird Entertainment, Lila 9th Productions, Morena Films, PalmStar Media og Waterston Entertainment. Fotografurin er belgiski  Benoît Debie , sum hevur arbeitt fyri Rihanna, og í fjør vann Camerimage virðislønina fyri besta 3D film, hin erotiska Love (Gaspar Noe). Debie er heilt egin fotografur, og belgiska filmsfotograffelagið  skrivar soleiðis um aktuellu uppgávuna, har Debie verður spurdur um nýggja Wenders-filmin: "Wim Wenders wanted to shoot in 3D, but the movie is financed by the Americans, and they didn’t think t

Ólavsøka er gestir og sangur. Longu ólavsøkuaftan hevur Sámal Blak fyrireikað allar gestir til felagssangin á Vaglinum á midnátt kvøldið eftir, ólavsøkudag. Tað er júst heitið, Midnáttarsangur , seks metrar við fótasporum, ið savna seg um eina avmálda sangbók á høvuðsvegginum í Listaskálanum, har ólavsøkuframsýningin hjá Listafelagnum er til 7. august. Listfrøðingurin Solveig Hanusardóttur Olsen hevur skipað fyri, fimtan listafólk eru boðin við og útvarpsmaðurin Gunnar Nolsøe opnaði. Stuttligari, og opnari fyri tulking, kann tað neyvan sigast, enn júst í hesum verkinum hjá Sámali Blak um tað trokandi savningarmentan, sum eitt evarska lítið bil eyðkennir ólavsøkuna. Undan setanini bjóðar Amariel ein góðan bita úti í Lambagerði, har nógv eru møtt, millum onnur teir báðir Eyðun og Eyðun, við eftirnøvnunum Johannessen og Waagstein, báðir søgusigarar av Guds náði, og við sama borð. Út á dagin hevur Amariel fernisering í Galerie Focus í kjallaranum, har ársins ólavsøkuframsýni