So dagar tjóðskapurin undan og øll, sum eiga eina flaggstong vinda Merkið á stong. Tað er ólavsøka í Havn, gestir koma á gátt og tú hittir vinfólk, sum tú ikki hevur sæð leingi. Øll siga sum við ein munn: "Vælkomin á ólavsøku!"
Einasta hervirkið føroyinga, Skansin, er víggirdur av fløggum og væl røkti bøurin stendur skærur í skarpa dagsljósinum. Hóast skaddan sæst yvir Reynið, er Havnin til reiðar at taka móti fólki. Klokkan nærkast tvey og alt andar av ólavsøku.
Bátar standa klárir á Kongabrúnni og út móti Bursatanga. Dreingir og gentir skifta orð millum borð og kveita niðan á steypini, sum standa undir Skansabrekkuni, har tey verða handað, tá seinasti dagur í føroyameistarakappingini 2011 er rógvin.
Men fyrst skal ólavsøkan setast uppi á Vaglinum, undir tinghúsinum, har Sámal Ímundarsson heldur røðu. Fastur og kanska mest eyðkendi táttur á ólavsøku, eru reiðfólkini, menn og kvinnur, sum ríða inn á Vaglið og í halanum hava Havnar Hornorkestur, ítróttarfólk og býráðspolitikarar.
Í føroyskum klæðum inspiserar Poul Hansen at hestarnir stand rætt og á rað, meðan eyðkend andlit hómast á mongum hestbaki. Teirra millum eru Poul Mohr, sonurin Gunnar, og Gunnar úr Hálvgum Fýra, við eftirnavninum Justinussen. Onkur stoltur abbi sæst eisini við abbasoninum í saðilinum. Innan øll fara at tjóðskapa sær, er tað ein hugvekjandi tanki, at ættarliðini standa so væl saman, her á Vaglinum, millum ting, ítrótt og kirkju. Hetta er ein tjóð í semjing. Einaferð um árið.
Innan farið verður oman á kappróðarøkið, ið røkkur av Tinganesi og út á Molan, fara vit ein spákitúr niðan eftir Niels Finsensgøtu og møta ársins pari, myndlistakvinnuni Aggi Ásgeirsdóttir og kavaranum og myndamanninum Inga Sørensen, sum vit øll kenna úr Fólksins Rødd. Hon í tjóðbúnað uttan fyriklæði og hann í svørtum leður-outfit. Heima í køkinum havi eg hangandi eina frálíka undirsjóvarmynd av einum steinbíti, sum Ingi tók í Kaldbaksfirði.
Innan vit fara um peningagyrðingarnir hjá kappróðrarfólkinum, støkka vit inn á gólvið hjá íslendska aðalkonsulinum, Albert Jónsson og frú, sum hava boðið til ólavsøkumóttøku í Fútastovu. Eitt vakurt hús við sjáldsamum niðurlendskum kaklum á vegginum. Men í dag var tað í størri mun borðið enn veggurin, ið hugtók við altskyns íslendskum spritubitum. Eg helt meg til sushisnerkta sildrekatvøstið og lat havkallin liggja, hóast Albert forsikraði at hann var av tí mildasta. Angin av amoniakki og mongdirnar av Svartadeyða, ið skuldu skola hann niður, var mær ov mikið. So spritubitin við sildrekatvøsti var perfektur til dagin og vegin.
Úr Fútastovu lá leiðin út í Gongina og inn um gyrðingina hjá kappróðrafólkinum, sum vil hava sjúti krónur fyri eitt gult ferðapass. Men gakk, teir tóku ikki kort, og eingin okkara hevði nóg mikið av kontantum. Tað var lort. Har gjørdist einki uttan at fara niðan í bankan at prenta pengar. Men gakk, har var automatin óvirkin, so nú var illa stætt, hvørki sjálvtøka og enn minni nøkur pekunier neyðtøka. Eina sovorna, eina neyðtøku, mugu bankarnir fara at gera seg út við til næstu ólavsøku. Tí øll tey ovurhonds mongu skonkistøðini úti á vegnum taka heldur ikki kort, men bara reiðan pening, akkurát sum barónarnir á Meksikomarkinum. Greitt er at vit eru á einum avgerandi marki millum gamla kontantsamfelagið og framtíðarinnar pengaleysa samfelag, har alt er bundið at einum persónligum korti at strúka tilverunnar lættleika ígjøgnum.
Á kappróðrarøkinum, undir Landshandilinum, hevði Brynhild Næs Petersen úr Fuglafirði innrættað seg í einum konteynara við verkætlanini Café Pantopia. Endamálið er at skapa samband millum hesa kafé og eina aðra á Norðurbryggjuni í Keypmannahavn. Fleiri nýttu høvið at ynskja vinum eina góða ólavsøku, álinju, úr kontenyaranum hjá Brynhild undir Kjallara í Havn.
So er kappróðurin byrjaður og allir teir vøkru bátarnir strúka framvið Vippuni og út á vágna. Í øllum støddum og litum kappast dreingir og gentur um føroyameistaraheitið meðan áskoðararnir fylgja við úr Tinganesi og út á Molan, sum er opin hóast Schengenkrøv um tað mótsætta. Og øll hava útvarpið frá. Hóast tú við egnum eygum hyggur beint at bátunum, so er tað líkasum ein siður at hoyra eitt buldrandi útvarp afturvið kappróðurinum og staðfesta, at tú sá rætt, tá byrsan brast fyri besta bátinum.
Ólavsøkan er litføgur og mangir útlendingar nýta høvið at avmynda húskið og vinfólk í føroyskum karmi, sum hesin íslendingur niðanfyri, umborð á Jóhonnu, ið liggur í krókinum uttanfyri Bursatanga við Eystaru Bryggju.
Eftir kappróðurin er tað matur og drekka. Fyrst og fremst føroyskur matur, sum turr grind og turt kjøt, frá Peturi á Brekkuni í Vági, sum Annika sæst skera á terassuni við útsýni yvir Nólsoyarfjørð. Og so ein snapsur av rætta slagnum, sjálvandi. Gestir koma á gátt, og onkran hevur tú ikki sæð í mong ár, teirra millum Anton av Toftum og Hildibrandur úr Tjørnuvík. Havi fyrr sagt alment at hann er Føroya stuttligasti maður, Hildubrandur. Tað standi eg við enn.
Kampingplássið yvir við Strond er næsti granni og onkur úr vinaskaranum helt til har niðri. Hetta er sum ein annar heimur at trína inn í. Fólk, ið kennast frá stevnum og festivalum í landinum og hava sama pláss, ár eftir ár. Og hesin seregni, eitt sindur anarkistiski máti at ferðast og búgva, sæst aftur á borðinum hjá einum hvalbingi, ið hevur gjørt seg út við Dannebrog og sjórænaraflaggi. Borðið stendur so sanniliga mát við anarkistiska tankan, ið ikki er so langt frá Ole Lund Kirkegaard og hansara persónum. Tá tú verður boðin at seta teg er útsýnið romm til sjómenn, mest av Kuba. Ein sjáldsom ólavsøkuløta, ið stendur leingi á nethinnuni.
So fer klokkan at nærkast tíggju, ólavsøkukvøld, tá gamalt var at nú er ólavsøkumyrkt hjá teim ásttyknu undir opnum himni. Stundir vóru at ganga í miðbýin. Fyrst at hoyra Pipar & Salt við eini heldur play-back kendari og av handahógvi merktari framførslu í Vágsbotni, og síðan niðan á Vaglið at hoyra Njál úr Frelsunarherinum sitera morbróðurin, Tummas Napoleon, og bergtaka eina heila tjóð við gandandi orðum. Jú, sanniliga ólavsøkan er um at koma í hæddina. Tá Njál endar við tjóðsanginum, manglar bara felagssangurin á midnátt. Og beint tá kemur Jóhan Davidsen framvið, fryntligi skrellimaðurin úr Æðuvík, ið var saman við Carli í teim báðum Ymisku Lívunum hjá Sjónvarpinum. - Eina bók? spyr hann stórsmílandi. Fartelefonin fangaði tað, smílið og glógvandi eyguni. Eingin myndagóðska er so vánalig, at hon ikki rúmar hansara stóra smíli og glaða lyndi. Og so sungu vit okkum inn í ólavsøkunáttina 2011. Ein tjóð við einari rødd.
