Øll hava sæð Netflix stuttrøðina Adolesence og øll tosa um hana. Fýra partar, ein tími hvør. Orsøkin er fyrst evnið, kvinnuhatur, tá ein trettan ára gamal skúladrongur í Bretlandi, Jamie, við knívi drepur eina gentu á sama skúla, men eisini tann kameratekniski veruleiki, at alt er at síggja til filmað uppá eingang, one-take, tey rópa.
Í fyrsta parti eru vit mitt í leikinum, tá fjølmenta bretska løgreglan tíðliga um morgunin brýtur seg inn í arbeiðaraheimið hjá Jamie og teimum, helst í Norðurbretlandi. Hann verður tikin á støðina, har hann ikki vil kennast við brotsgerðina.
Í øðrum parti eru vit við løgreglufólkunum, Luke Bascombe og Misha Frank, sum hava hvør sína tign, á skúlanum, sum í hesum fastfrysta stættarsamfelag er milt sagt illa fungerandi, og verður so dánt hildin uppi av ivasomum og ótryggum starvsfólkum, og drigin niður av grovari happing millum næmingarnar, har floksfelagin, Ryan, er serliga væl lýstur sum ein ikki bara misogyn ræðumynd, men hatursfullur til alt og øll á hesum anstalti, tey kalla skúli, og tú fært ringan smakk í munnin av. Einasta ljóspunkt eru viðurskiftini millum Bascombe og sonin, Adam.
Í triða parti eru vit á einum afturlatnum stovni, har Jamie er koyrdur, tí pláss er ikki aðrastaðni. Ein kvinnuligur sálarfrøðingur tosar fyrimyndarliga intenst við hann, og við jøvnum millumbilum øsir hann seg upp um hana og tað hon umboðar og blakar stólar og aðrar lutir. Eitt starvsfólk, ein vaktarmaður, sigur við sálarfrøðingin, hvussu hanna hatar hetta arbeiðið. Tá gongur upp fyri mær, at í Bretlandi er skúlin ein ávarandi forsjón, um tað, ið koma skal, heldur tú teg ikki til tann leist og ta stætt, tú av ytri umstøðum ert borin til og skvisaður inn í. Lívsleiðina gerst einki við at broyta, tykist henda bretska stuttrøð at siga mær, so bleak, grádøpur, er hon, har skúlin er í parlagið við fongslini og tað viðgerðarsamfelag, sum fylgir við og eru óloysiliga knýtt at hvørjum øðrum og treyta hvørt annað, skúlin og fangahúsið, eydnast skúlaprojektið ikki.
Í fjórða parti fyllir pápin hálvtrýss og tey trý, sum eru heima, royna at hugna sær, eta morgunmat, fara í biograf og seinni at eta kinesiskt, meðan Jamie er innilæstur, men tó megnar at taka kreativu tekningina uppaftur og sendir pápanum eitt kort og ringir til hann. Dagurin gongur ikki sum ætlað.
Tá partarnir eru lidnir eru teir ikki sodnaðir, men liggja leingi á. Fái meg ikki at trúgva, at Netflix endar hesa stuttrøð her. Hetta er eitt so viðkomandi evni og filmað á ein so intensan hátt, at Adolescence hevur rakt gull, er blivi eitt gullegg hjá stroymingartænastuni, og fer – vónandi – at skapa kjak um grótharða og náðileysa stættarsamfelagið, sum er serliga væl lýst í grimum bretskum søgum, og hví skuldi tann søgan og samfelagsmekanikkurin verið nakað petti annarleiðis her heima hjá okkum?
Upptøkutøknin er, at hvør gangandi sekvensur grípur í ein nýggjan persón ella lut, so vit alla tíðina verða hildin føst í einum intensum filmiskum søgutráði, sum vit ikki vilja sleppa, so nærverandi er hann. Vit verða púra krøkt.
Í einum einføldum formi, brúkti Katrin Ottarsdóttir eisini henda framgangsmáta, tá hon á ein kaleidioskopiskan hátt lat senur grípa inn í hvørja aðra, tilsamans 52, sum lýstu Havnina í Atlantic Rhapsody (1989).
Í 2018 gjørdi norski Erik Poppe skakandi one-take filminum um hendingarnar á Utøya, og sama ár kom hin ikki minni skakandi filmurin Blindsone fram í norsku biografunum.
Á norðurlendskari filmstevnu í Lübeck hetta árið skrivaði eg soleiðis:
Millum teir bestu av teim nítjan filmunum eg sá, var norski one-take filmurin Blindsone, sum er fyrsti filmur, ið kendi svenski sjónleikarin Tuva Novotny (f.1979) hevur gjørt. Skakandi góður lýsur hennara filmur vælferðarsamfelagið, tá tað ringast hugsandi rakar eina familju og mest brúk er fyri grannum, ambulansu, sjúkrahúsi, sjúkrasystir, ið tekur sær av avvarandi, og at eitt væl virkandi psykiatriskt tilboð er við góðari journalskipan, har skynsom fólk vita av hvørjum øðrum. Hesin verður viðmældur, skuldi tú rent teg í møguleikan at síggja hann, Blindsone.
Bretsk sosialrealistisk filmslist, sum hon hjá Ken Loch í Sorry, We Missed You, er eisini áhugaverd at hyggja eftir, hevur tú áhuga fyri hesi humanistisku og samfelagsatfinnandi arbeiðarasjangru, sum Adolescence við sjáldsamari styrki skrivar seg inn í.
Og so síggi eg, at Brad Pitt er medframleiðari, og at mannligi høvuðsleikarin, Stephen Graham, sum er pápin Eddie Miller, hevur skrivað handritið. Tað er ein bedrift av teim sjáldsomu. Verður viðmældur at síggja út í eitt, um tú skuldi ivast.
