In the family of things

Foto: Tummas Jákup Thomsen

Í Norðragøtu hevur Tummas Jákup Thomsen ruddað, umvælt og fotograferað húsini hjá Karli, ella Sofusi hjá Karli, sum stava frá 1927. Húsini eru beint yvirav hugtakandi og estetiskt nýskapandi kommandobrúnni hjá Osbirni Jacobsen, har Eysturkommuna nú heldur til, og har gangast kann á tekjuni. Tað hugvekjandi við hesum arbeiði, yvirav, er at síggja gjøgnum tíðina, sum var hon transparent, gjøgnumskygd, á sama hátt sum Philippe Carré gjørdi heim eftir Kongabrúnni í Havn í 1985.

Á ovasta lofti í húsunum hjá Karli í Norðragøtu hevur Tummas Jákup funnið ein stakk av Dimmum. Vit síggja lýsingar frá Marstein og fyri Pinotex, og á faldaða framkantinum á einum Dimmuni kunnu vit lesa hetta danska brot úr oddagreinini: "...djævre maanedlange færd med robaaden Diana Victoria er dog den altoverskyggende...". Eitt er at oddagreinin er donsk, men hendingin, sum oddagreinsskrivarin sipar til, fer fram í 1986, og danski stavingarmátin við dupultum a varð avsagdur eftir kunngerð frá Kenslumálaráðnum í 1948, tá å kom í staðin. Interessant at síggja, hvussu tvør føroyska pressa hevur verið heilt upp til okkara tíð.

Foto: Tummas Jákup Thomsen

Teir báðar, Tummas Jákup og Philippe, avmyndaði eg á Várframsýningini í apríl, fyrrárið.

Hetta við farnari tíð og at síggja hana gjøgnumskygda og endurvenda, kemur fyri í verkum og orðum hjá Susan Weil (f.1930). Ikki minst tá hon skrivar á kaffikrússið hjá SAS um ljóðið úr útvarpi:

If I were

neanderthal

in nature's

umhampered

complexity

if I were

and a car

rolled past

or

a radio sang

of toothpaste

at would be 

as strange

as it is

Foto: Angel Valentin

Nú frættist eisini at fimm ár yngri yrkjarin, Mary Oliver, er farin í annað ljós, sum Petur Rouch plagdi at siga í skaldabornu útvarpssendingini Rót og Rútma leygarmorgnar. Nú er alt blivi roks á tí kanalini tann dagin. Men fyri jól hevur starvsfelagin, Dorit, týtt kendastu yrkingina hjá Mary Oliver Wild Geese, sum eg havi tikið yvirskriftina frá úr seinastu upprunareglu, In the family of things. Við loyvi frá týðaranum endurgevi eg til dagin og vegin føroysku týðingina niðanfyri:

Villar gæs
Tær nýtist ikki at skikka tær væl.
Tær nýtist ikki at krúpa á knøunum
fleiri hundrað kilometrar ígjøgnum oyðimørkina, iðrandi.
Tú skalt bara lata bleyta kropsdjórið
elska tað, sum tað elskar.
Greið mær frá vónloysi, tínum, og eg skal siga tær frá
mínum.
Ímeðan heldur verðin fram.
Ímeðan fara sólin og kláru
regnpirrurnar
fram við landsløgunum,
yvir fløtunar og djúpu trøini,
fjøllini og áirnar.
Ímeðan eru villu gæsnar, høgt uppi í reinu, bláu
luftini
á veg heim aftur.
Hvør tú so ert, hvussu einsaman tú kennir teg,
verðin bjóðar tínum hugflogi seg sjálva,
rópar sum villu gæsnar á teg, harðliga og øsandi –
kunnger aftur og aftur, hvar tú hoyrir heima
í ætt luta.

- Mary Oliver (10. September 1935 – 17. Januar 2019) í týðing eftir Dorit Hansen, desember 2018.

Filmsfelagið spennir seg út

Klipt mynd av heimasíðuni hjá Filmsfelagnum

- Meir altjóða og spennandi kann tað neyvan verða enn í Filmsfelagnum beint nú. Soleiðis sigur Filmsfelagið ídag, og heldur fram við at nevna filmarnar, sum standa ovast á skránni beint nú.

- Fyrst ein franskur, síðan ein svenskur um Astrid Lindgren í rebelskum ungdómsárum, so ein Oscartilnevndur úr Libanon um drongin, sum saksøkir foreldrini fyri at hava sett hann í verðina, nýdanska meistaraverkið Før Frosten, har høvuðsleikarin Jesper Christensen sjálvur verður til staðar, og nýggjasti filmurin um van Gogh, har Willem Dafoe hevur størsta leiklut, síðan hann spældi Jesus í Last Temptation of Christ, sum Filmsfelagið vísti í 1989 og mundi verið meldað til politiið. Jú tú, tað er enn í Filmsfelagnum at tað sker. Kom við, sigur Filmsfelagið at enda.

Sýningarnar hjá Filmsfelagnum eru í Havnar Bio, har felagið varð stovnað í 1962 undir navninum Filmslistafelagið. Stovnarar vóru Eyðun Johannesen, Erling Simonsen og Fraser Eysturoy.

Finnur verður Geytavertur

Meðan útlit eru til at Oscarhandanin fyri fyrstu ferð síðan 1989 verður uttan vert, er púra greitt, at sama vikuskiftið verður Finnur Koba vælupplagdi verturin, tá føroyska Geytatiltakið fer av bakkastokki í eini fulsettari høll í Norðurlandahúsinum leygarkvøldið hin 23. februar.

Við í sjeyndu Geytakappingini eru í ár hesir filmar:

12 (Hanna og Mikkjal Davidsen 1:28 min)
Góðastova (Maria Guldbrandsø Tórgarð 17:00 min)
Omman (Julia í Kálvalíð 12:00 min)
Ikki illa meint (Andrias Høgenni 21:00 min)
Julians Stigi (Atli Brix Kamban 17:37 min)
Annika (Heiðrik á Heygum 20:00 min)
Tyggigummi (Gudmund Helmsdal 4:30 min)
Et visit (Sára Wang 14:00 min)

58 virðislønir til íslendskan film

Undanfarna ár fingu íslendskir filmar 58 altjóða virðislønir. Tað skrivar íslendska nettænastan Klapptré, sum hevur talt og sæð filmarnar. Ein teirra, Andið eðlilega, fekk virðisløn á altjóða minnilutafestivalinum í Havn í august í fjør. Júst henda filmin sá eg á árliga feriutúrinum í Lübeck, har tey hava víst norðurlendskan film í 60 ár. Omanfyri er leikstjórin, Isold Uggadóttir, avmyndað við inngongdina til biografin.

Samstundis sá eg hin stóra íslendska vinnaran, Kona fer í stríð, sum fekk fyrstu virðislønina har í býnum, eins og virðisløn Norðurlandaráðsins sum hin besti í fimm Norðurlondum í fjør.

Nú er framúr høvi at síggja báðar hesar hóp-virðisløntu íslendsku filmarnar, sum eg vil viðmæla av tí allarheitasta. Kona fer í stríð verður sýndur í Norðurlandahúsinum á Tórshavnar Filmfestivali 26. februar í ár, og Andið eðlilega sæst beint nú á Netflix. Tað er bara at tendra.

Jesper Christensen í Føroyum

Mikudagin 27. februar verður víðagitni filmsleikarin Jesper Christensen í Føroyum við filminum Før frosten.  Spildurnýggi filmurin, sum er ein lagnusøga úr miðjari 19. øld, er partur av filmfestivalinum TÓFF, sum Norðurlandahúsið, Filmshúsið, Filmsfelagið, Klippfisk, Filmsfjepparafelagið Hygga Síggj og Føroysk filmsfólk skipa fyri. Høvuðsleikarin, Jesper Christensen, og konan Tove verða til staðar.

Tina í Dali Wagner, sum er stjóri í Filmshúsinum, fer eftir sýningina at práta við Jesper um hansara virksemi sum filmsleikari, og at seta hon spurningar, sum eisini kunnu koma úr biografsalinum.

Jesper Christensen, sum var sorinskrivarin í Barbara, ið er mest sæddi filmur í Føroyum, hevur høvuðsleiklutin í nýggja danska filminum Før frosten. Fyri avrikið hevur hann longu vunnið virðislønir í Chicago og Tokyo sum besti leikari. Í filminum er hann bóndin Jens, sum undir kørgum umstøðum og av berari armóð ger avtalu um jørð og dóttur við grannan, so tey kunnu breyðføða seg, nú veturin stendur fyri durum. Í náðileysa stættarsamfelagnum ger prestur ikki støðuna betri, tá hann flytur tey longur aftur at sita í kirkjuni. Men tá ein múgvandi góðseigari kemur úr Svøríki, sær Jens ein nýggjan møguleika at gera eina enn betri giftu innan frostið setur í jørðina. Clara Rosager er dótturin, Ghita Nørby er mamman og Magnus Krepper er góðseigarin í fimta spælifilminum hjá Michael Noer, sum vísur okkum, hvussu langt ein faðir vil ganga at bjarga børnunum.

Før frosten - ein lagnusøga úr miðjari 19. øld - verður sýndur í Filmsfelagnum í Havnar Bio mikukvøldið 27. februar kl 19:30.

Hvat hendi úr útvarpinum og inn í sjónvarpið?

Í dag varð eg sum bloggari boðin í útvarpssendingina Pressan hjá Øssuri Winthereig. Við støði í nýggjársrøðu løgmans legði verturin fyri við hesum spurningi:

Eg havi biðið Birgir Kruse siga sína hugsan um nýggjársrøðuna. Tú hevur á tínum bloggi skrivað, at tú hoyrdi røðuna fyrst og helt tað var ein góð røða, men tá tú sást røðuna aftur í sjónvarpinum, so helt tú nakað annað. Kanst tú greina hetta nærri, hvat hendi úr útvarpinum og inn í sjónvarpið?

- Ja, tað kann ivaleyst tykjast lurtaranum løgið, at sama røða, við sama høvið, kann upplivast so ymiskt, sum talan er um í hesum føri frá útvarpi og til sjónvarp í sama stovni. Men soleiðis eru treytirnar, tá tú arbeiðir við miðlum. Hóast konvergensur, samanrenning, var eitt mótaorð um túsundáraskiftið, so hava allir miðlar, hvør í sínum lagi, spesifikkar eginleikar, sum í journalistikki og formidling tala til ymsar sansir og harvið náa ymisk úrslit.

- Gjøgnum oyruni fært tú útvarpaðu nýggárstaluna, sum er heilt góð tá tú blundar, og kanst tendra fyri innara biografinum. Ein fín røða, sum ikki verður órógvað, men krøkir í núlivandi fólk, sum hóast avbjóðingar velja at verða samhaldsfastir medborgarar. Ein fín sosialdemokratisk røða, eisini til hetta heilsandi nýggjárshøvið hjá løgmanni.

- Men so er tað sjónvarpaða versjónin av somu røðu, sum eg síggi dagin eftir. Har verður røðan sett í senu, og løgmaður setur seg korporliga inn í stovuna. Eg fái bestan hug at smoyggja ein posa oman yvir sjónvarpsskíggjan, tí fyrsta er, at hann starir so óunniliga hysteriskt upp á ein telepromtara - sum er uttanfyri mítt sýni - at lesa alla taluna. Eygnabráðið víkur ikki frá tekstinum, sum ikki liggur á borðinum, og kundi havt avleitt tann tankan, tí borðið er ruddað, burtursæð frá einum diskret vøkrum sosialdemokratiskum rósukransi til høgru. Men tað er bara staffasja. Berandi lutir í pallsetingin blíva - kanska ótilætlað - hendurnar, sum tykjast negldar ella límaðar á borðkantin. Tilsamans verður henda støðan so konstruerað, at hon virkar ikki eftir ætlan í tí valda miðlinum. Hevði røðan verið longri, so fór eg at kikka eftir ondini. Og nú løgmaður sjálvur krøkti í avbjóðingar, so mugu miðlafólk minnast til, at beint undan hevði drotningin talað til fólkið, klók og rólig, í eygnahædd men sum drotning. Tað er ein avbjóðing, sum løgmaður og hansara fakfólk í hesum føri ikki megnaðu at lyfta í sjónvarpspartinum hjá Kringvarpinum. Kanska skuldi løgmansrøðan á nýggjárinum, gamlaárskvøld, steðga til dagin eftir, fyrsta dagin í árinum, nýggjársdag, hugsi eg.

Birgir, meinar tú at løgmaður ikki dugir nóg væl framman fyri skíggjanum ella er tað pallsetingin?

Nei, tað er slettis ikki løgmaður, ið ikki dugir. Tað er pallsetingin, sum løgmaður ikki hevur gjørt, men fakfólk uttan um hann, sum ikki livir upp til tey krøvini, ið eg vil seta til sjónvarpsliga partin av nýggjársrøðuni hjá løgmanni.

Góð røða - ring pallseting

Gamlaárskvøld helt løgmaður eina framúr góða nýggjársrøðu. Ja, hina bestu eg minnist meg at hava hoyrt, hóast minnið ikki er tað, tað hevur verið. Hoyrdi nýggjársrøðuna í Útvarpinum meðan ræsta kjøtið kom inn á borðið. Ein fín røða, borin á nýggjárslógvum afturvið ræsta deyminum, beint til innara biografin. Men bara so leingi eg blundi og lurti eftir útvarpi. Í dag sá eg útvarpsrøðuna, so sum hon eisini varð sjónvarpað. Upptøkan var brilljant fokuserað við føstum kamera, tveimum lampum, tvær ferðir tveimum ljósum - og so tveimum hondum. Og hondina á slipsið. Reyða slipsið. Hetta var ein ørkymlandi ring pallseting. Trettan minuttir við løgmanshondum festum á borðið, hvør í fratan hevur funnið uppá hatta? Hetta var ein so persónlig og engasjerað røða, at fast sjónvarpskamera og fastnegldar hendur rigga ikki. Hetta verður ein óbehagilig togtogan millum tað sagda og tað filmaða, sum hvørki er í synk ella dialogi. Vendingin “heitar hendur” meðan hansara høgra tykist sveitta í hvassa ljósinum, ger ikki støðuna betri. Trettan minuttir við hesi sjónvarpaðu togtogan verður slítandi ófrættakend. Ja, oyðileggur persónligu og engasjeraðu røðuna hjá rótfesta Javnaðaraksel. Kann verða, at tíðin er komin til antin at forða løgmanni at gerast persónligur við hondfasta nýggjársborðið, ella at lata hann sleppa at anda frítt við egnum persónligum orðum og tankum, sum livandi og ikki fastfryst kamera megnar at fylgja, har sum løgmaður gongur og fer, úti og ikki inni. Aktuella sjónvarpaða versjónin dróg á eitt so skeivt borð, at hon oyðilegði sterku og væl skipaðu útvarpsrøðuna. Ein triðja leið er eisini at nokta sjónvarpinum atgongd til løgmansborðið við hetta høvið, og bara loyva útvarpsmikrofonini at bylgja tey gyltu løgmansorðini inn í hvørja stovu. Í ár skjeyt sjónvarpið orðini niður. Og tað eru tey ov góð til, orðini í nýggjársrøðuni hjá Javnaðaraksel. Alt ov góð.

Amariel í Glostrup

Leygardagin 5. januar klokkan 14 letur Glostrup Kunstforening dyrnar upp fyri framsýning við Amariel Norðoy, sum nú býr í Keypmannahavn.

Framsýningin, sum er hin fyrsta av átta hjá felagnum í Glostrup Fritidscenter í komandi ári, er opin til 30. januar.

Listafelagið, sum er stovnað í 1952, hevur javnan føroysk listafólk á skránni.

Á heimasíðuni hjá Glostrup Kunstforening stendur, at endamálið við felagnum er at "virke til fremme af interessen for kunst. Dette søger foreningen i første række realiseret:

a) ved afholdelse af udstillinger, foredrag, studiekredse, kurser, start af kunstcirkler o.I., evt. i samarbejde med andre kulturelle foreninger.

b) ved indkøb af kunst for foreningens overskud til bortlodnjng blandt medlemmerne umiddelbart efter den ordinære generalforsamling

c) ved at tage initiativet til opbygning af en offentligt samling af kunstværker og tillige virke for udsmykning af egnede offentlige lokaler og pladser indenfor foreningens område.

Som medlem kan optages enhver, der er interesseret i foreningens formål."

Forkvinna í listafelagnum í Glostrup er Jette Skovgaard.

Her peikar Amariel á afturvendandi myndaevnið, sum er deksbáturin Norðan, sum leingi hevur verið í familjuni.

Bier í blindum

Í nýggja Netflixfilminum Bird Box letur danska Susanne Bier (f.1960) okkum uppliva eina nútíð við eini ræðandi innrás, sum vit aldri síggja. Bara fuglarnir síggja innvasiva fíggindan, sum fær fólk at gera sjálvmorð. Loysnin er at ganga í blindum, tað er at hava bind fyri eyguni. Ein nøtrisøga, sum minnir um War of the Worlds hjá H.G.Wells frá síðst í 1800-talinum, Invasion of the Bodysnatchers frá fimmtiárunum, og mordarasøgurnar hjá Agathu Christie, har fleiri og fleiri fella frá, og uppgávan er at gita, hvør er fíggindin. Bird Box er í tveimum løgum, fimm mánaðir undan, og so nú, tá Sandra Bullock flýggjar í blindum í báti við børnunum boy og girl. Og so er spoiler alert, ávaring um, at avdúkað verður, hvat hendir, um tú ætlar tær at síggja undirhaldandi nøtrisøguna heima í stovuni: Mest áhugaverda í Bird Box er, at saman við jarðarmóðirin, vit sóu í byrjanini, enda øll tey yvirlivandi, sum enn hava sjónina, á einum amerikanskum blindaskúla. Tað næstmest áhugaverda í øllum filminum er ein gerandisligur tilverusetningur, sum verður sagdur í byrjanini meðan skotvápn eru á lofti í køkinum: Make it great again. Filmurin er úr landinum, har núverandi forsetin plagar at siga nakað líknandi. Bird Box sæst á Netflix og er ein upplagdur filmur til undirvísing í dómadagsfilmi og frásagnarsnildi.

Eftir jólaseyði á Mannaskarði

Stytsta dag eru vit eftir jólaseyði við Mannaskarð. Soleiðis er heitið á gøtuni við Námskjallaran, sum yvir av Akstovuni fer oman av Hoyvíksvegnum millum Mentamálaráðið og heilsøluna hjá Poul Michelsen. Mannaskarð, á sløttum og mest sum mitt í Havn.

- Her eru tey, sigur starvsfelagin, Sigfríður, um tey bæði árligu sundurlimaðu jólakrovini, sum hann hevði við av Eiði í morgun.

- Tvey veðurlomb, lembd í Kollinum. Hava annars gingið í Svínabotnum, sum eru tveir, og við Foldarskarð fyri Norðan, sigur Sigfríður, meðan posarnir skifta bagasjurúm í bilunum, hansara og mínum við gøtuna Mannaskarð. Tilsamans tveyogfjøruti kilo.

Á Føroyakortinum niðanfyri, sum Rói Højgaard teknaði fyri Nám í 2014, er klipt frá Eiðisflógva til Djúpini. Kollurin sæst til vinstru, og mitt fyri í kortklippinum, norðanfyri Slættaratind og Bláberg, síggjast Svínabotnur undir Mansseturi, og Foldarskarð, millum Gráfelli og Sandfelli. Reyðu strikurnar eru kommunumørk.

Bestu útlendsku filmar at fáa Oscar

Í dag er kunngjørt hvørjir teir níggju filmarnir eru, sum enn eru við í kappingini um at fáa Oscarvirðislønina sum besti útlendski filmur. Teirra millum er komandi filmurin í Filmsfelagnum, hin svart-hvíti ”Cold War”, sum pólski Pawel Pawlikowski hevur leikstjórnað. Hann hevur áður gjørt svart-hvíta nunnufilmin ”Ida”, ið vann somu Oscarvirðisløn í 2015.

Fyri nýggja filmin ”Cold War” vann Pawlikowski virðisløn sum besti leikstjóri í Cannes í ár og allar fimm tær fremstu virðislønirnar frá European Film Awards. Felagsskapurin hevur latið virðislønirnar í 31 ár, og í ár varð handanin í Sevilla í Spania leygardagin.

Millum filmarnar, sum enn eru í kappingini at fáa ta mest umrøddu Oscarvirðislønina uttanfyri enskttalandi heimin, er japanski ”Shoplifters” hjá Hirokazu Koreeda. Í Cannes varð filmurin kosin hin besti í ár. Filmsfelagið vísti japanska ”Shoplifters” 24. oktober.

Mest umrøddur, og tí helst favorittur at fáa Oscarvirðislønina sum besti útlendski spælifilmur, er svart-hvíti meksikanski ”Roma”, sum er ein Netflixfilmur.

Einasti norðurlendski filmur, ið enn er á listanum yvir møguligar Oscarvinnarar í ár, er hin danski ”Den skyldige”, sum Gustav Möller hevur leikstjórnað. Hinir filmarnir, ið enn verða mettir at hava ein møguleika at gera vart við seg sum besti filmur, ið ikki er á enskum máli, er fyrst og fremst suðurkoreanski ”Burning”, sum byggir á søgu hjá Murakami; kolumbianski ”Flytifuglar”, kasakstanski ”Ayka”, libanesiski ”Kapernaum” og týski ”Werk ohne Autor”.

Valt varð millum 89 filmar at finna hesar níggju nevndu filmarnar. 22. januar verður gjørt av, hvørjir fimm av hesum níggju halda fram. Hvør av teimum endaligu fimm filmunum, sum kappast um at verða besti útlendski filmur í eygunum hjá amerikansku Oscardómsnevndini, fer avstað við endaliga sigrinum, sum hevur stóran peningaligan týdning fyri framhaldandi filmsgerð, verður kunngjørt í sjónvarpi fyri øllum heiminum hin 24. februar.

Kvøldið fyri, leygarkvøldið hin 23. februar í 2019, hevur Geytadómsnevndina valt besta føroyska stuttfilmin á sjeynda sinni í Norðurlandahúsinum. Tá verður eisini áskoðaravirðislønin hjá Tórshavnar kommunu handað.

Jólanýtt á Netflix

Svart og hvítt, stroymt av Netflix og innar í jólastovuna við persónligum uppvakstrarsøgum úr býlinginum Roma í Meksikobýi í sjeytiárunum, er tað besta á altjóða biografløriftinum í ár. Tað eru mest lisnu filmsummælarar samdir um, eins og dómsnevndini í Venezia, har tey hava elstu filmstevnuna í heiminum og góvu filminum Gyltu Leyvuna, samstundis sum tey í Cannes bannaðu alla stroyming frá Netflix niður og norður, so leingi tey ikki gera film til gamalkenda biografin, har vit síggja hann í felag, filmin. Tí røðir eru ídnaður og filmur er poesiur, sum Thierry Frémaux, filmstevnustjóri í Cannes, segði í summar. Men at stroymarin Netflix kann taka stig til annað enn tannleysar undirhaldsrøðir er komið óvart á mong.

Greitt er, at samstundis sum árliga Oscarhandanin er um at missa takið á hyggjarum og lýsarum, vinnur Netflix seg inn á biografmarknaðin við egnum framleiðslum. Amazonbókahandilin gjørdi tað eisini við yrkjarafilminum Paterson, har Ron Pagett, sum var á Listastevnuni, átti tekstin. Ikki øll pengafólk, sum fara í mammons handilsskála at gána, parkera heilan við dyrnar. Netflix er í løtuni fremsta dømi um ein aktør, sum vil verða tikin í álvara. Fyrsta greiða dømi er, at tey valdu at gera seinasta filmin hjá Orson Welles, The Other Side of the Wind, lidnan. Welles, sum hevði sjónliga fragd at siga, at hann byrjaði á toppinum við Citizen Kane í 1941, og síðan arbeiddi seg miðvíst niður úr hæddunum, gjørdi ólidna filmin um Hollywood frá 1970 til hann doyði í 1985. Nú hevur Netflix gjørt hann lidnan, uttan at skamferað nakað, bara fíggjað lidna filmin.

  

Roma er heitið á svart-hvíta vinnarafilminum, sum 57 ára gamli Alfonso Cuarón hevur gjørt við støði í barnaminnum úr heimbýnum, har stættarmunur er stillføri snúningsásurin. Í tónleikaúrvælinum fáa vit beinan vegin ta fatan, at vit eru í 1970, og ein samanbrestur millum studentar og hernaðarvaldið peikar á árið 1972. Og jú, vit síggja eisini eitt jólatræ í húsunum, men í høvuðssøguni fylgja vit tveimum kvinnum, húsfrúnni Sofíu, sum stendur einsamøll, tá læknin Antonio rýmir til eina aðra, og tænastugentuni Cleo, sum er av indiánaraætt og verður full upp undir hendur, fyrstu og einastu ferð hon veit av manni. Tvær einsamallar kvinnur í sama húsi mitt í Meksikobýi, tað er karmurin. Afturvendandi visualisering er innkoyringin, har hundarnir skíta og indiánsku tænastugenturnar, tær eru tvær, sópa og spula. So koma harrafólkini, fyrst maðurin og seinni konan, í stóra amerikanska Galaxy bilinum, sum illa passar inn í sama afturlatna túnið, tí hann rennur í veggin og verður sum frá líður sjónliga skøvaður, til hann verður skiftur við ein minni og fólksligari bil úr Fraklandi. Stillført, uttan at verða ein samanbrestur, hóast vit eygleiða byltingartíðir. Framúr kamerapoetiskt.

- Flottur filmur. Lang takes, víð skot og bjart ljós, ARRI ALEXA líkist ókornutum 35mm filmi. Søgan er lítillátin og seinfør, men kortini dramatisk og sera poetiskt fortald. Tað er spell, at hann er ein Netflix-filmur, tí so sleppur mann ikki at síggja hann í biografinum, sigur Trygvi Danielsen, sum í ár vann Geytakappingina.

- Tað er ein einastandandi filmur, sigur Andrias Høgenni, sum tvær ferður hevur vunnið Geytakappingina.

- Ein filmur eftir mínum hjarta. Róligt tempo, fínar komposisjónir. Flott filmaður. Gott spælt. Tann stóra søgan fortald í tí smáa, stilla og næra - og eitt vakurt portrett av kvinnum, sigur Guðrið Poulsen, sum var í nevndini í gamla Fimsfelagnum og enn møtir trúliga, tá Filmsfelagið hevur sýningar í Havnar Bio.

Næsta sýning í Filmsfelagnum er eisini svørt og hvít. Tað er Cold War hjá pólska leikstjóranum Pawel Pawlikowski, sum í gjár vann fimm evropeiskar virðislønir fyri filmin.

Umframt Cold War í Filmsfelagnum 2. januar verða hesir filmar viðmældir at síggja á Netflix um jólini:

Roma (Alfonso Cuarón 2018 135 min)
The Other Side of the Wind (Orson Welles 2018 122 min)
The Ballad of Buster Scruggs (Ethan og Joel Coen 2018 133 min)
Bird Box (Susanne Bier 2018 124 min frá 21/12)
The Lobster (Yorgos Lanthimos 2015 119 min)

Gleðilig Flixjól!

29 filmar kappast um Geytan og Áskoðaravirðislønina - Størsti áhugi nakrantíð

Í gjár, mánadagin 3. desember á midnátt, var freistin úti at boða frá luttøku til Filmskvøldið, sum verður í Norðurlandahúsinum leygardagin 23. februar 2019.

Í tíðindaskrivi í dag sigur Norðurlandahúsið, at inn komu fráboðanir um 29 føroyskar stuttfilmar, sum á sjeynda sinni fara at kappast um Geytan og Áskoðaravirðislønina.

Kravið til ein stuttfilm er, at hann ikki eru longri enn 30 minuttir. - Stuttfilmurin kann vera spælifilmur, listafilmur, tónleikafilmur, heimildarfilmur ella annað, tó ikki lýsingarfilmur fyri handilsligt virksemi, siga fyrireikararnir.

Filmsnevndin sigur, at trý metingarvirðir verða brúkt í dømingini, tá Geytin verður givin. Tey eru: søga, filmisk frásøgusnildi og handverk.

Tað er BankNordik, ið letur Geytavirðislønina, saman við einari Geytastandmynd, sum Astrid Andreassen og David Geyti hava gjørt øll árini. Tórshavnar kommuna hevur í sama tíðarskeið latið Áskoðaravirðislønina. Í hesum føri er tað møtti áskoðarin til Filmskvøldið í Norðurlandahúsinum, sum sleppur at velja sín yndisfilm.

Til ber at keypa atgongumerkir til Geytakvøldið á www.nlh.fo

Bach í kertujósi í Kirkjubø

Hóskvøldið 6. desember verður aftur í ár konsert við tónleiki eftir Johann Sebastian Bach í Ólavskirkjuni í Kirkjubø. Hon er elsta kirkjan, sum er í brúki, upplýsur heimasíðan hjá fólkakirkjuni.

Undir heitinum Bach í kertuljósi í Kirkjubø verður tónleikurin framførdur so at siga í myrkri. Fyrireikararnir siga, at tónleikararnir fara at spæla undir glæmuni frá kertuljósum, meðan kirkjan og søguliga umhvørvið er prýtt við ljósmyndum av meistaranum sjálvum og eyðkendu nótaskrift hansara.

- Hesaferð er unga songkvinnan av Sandi, Birita Poulsen, gestur okkara. Hon búleikast dagliga í Berlin, har ið hon lesur á Hanns Eisler tónlistarskúlanum, sigur gittarleikarin Ólavur Jakobsen, sum verður frásøgumaður.

Saman við Jens Chr. Guttesen, ið spælir á sello, skipar Ólavur fyri konsertini, har Jón Festirstein og Monika Stauss spæla á violin og Jona Jacobsen á viola. Myndina av teimum tók eg á Bachkonsertini í Ólavskirkjuni í fjør.

Partar av framførsluni eru aftur í ár hugleiðingar hjá Meinhardi Bjartalíð, presti og myndaprýðingar, sum Carsten Macdonald Arnskov hevur gjørt upp á veggin og Múrin.

Tað er at vera í góðari tíð í kirkjuni hóskvøldið, tí longu klokkan sjey byrja tónleikararnir at spæla verk úr oratorium og orkestursuitum hjá Bach, meðan fólk koma inn og seta seg. Klokkan hálvgum átta byrjar sjálv konsertin við sangum og tónleiki eftir Bach, ið Ólavur Jakobsen hevur lagt til rættis. Eftir konsertina, ið varir slakan tíma, verður hugnaløta í Roykstovuni. Konsertin er ókeypis, men plássið í kirkjuni er avmarkað.