Birk

Hesa vikuna hava børn í øllum aldri tikið myndir í Vágsbotni. Og myndatólini eru ikki tey góðu gomlu. Nei, nú er tað ein teldil, sum piltarnir halda upp fyri seg. Í hesum føri er orsøkin tann, at ein lítil kúlubøka hevur spælt sær so lystiliga á vágni alla vikuna. Hon svimur spakuliga og kavar so nakrar minuttir, til hon aftur kemur upp at blása. Spaka kúlubøkan, sum er barduhvalur, etur fisk og tað er nógv at eta innan fyri molan, siga kavarar. Tá hon er fullvaksin verður hon ellivu til tólv metrar long og granskarar siga fyri vist, at vaksni hannhvalurin syngur fyri honhvalinum, og at allir hannhvalir í Norðuratlantshavi syngja sama sang. Fýra til seks ára gomul er kúlubøkan kynsbúgvin, og tá fer hon til Puerto Riko og Haiti at makast. Fimtan mánaðir seinni fær hon ein hvølp á sama stað. Og so ferðast hon norður og suður. Annað ella triðjahvørt ár fær kúlubøkan eftur ein hvølp. Sjálvt tjaldursgrælingurin er komin at hyggja. Hann stendur á Skinnaraskeri, meðan hini standa ...

Í røðini av listafólkafilmum er tað eydnast áhugafelagnum Steinbrá at fáa Havnar Bio at sýna nýggja franska filmin Renoir (Gilles Bourdos 2012). Filmurin verður sýndur tvær ferðir og atgongumerki kunnu keypast longu nú. Fyrra sýning er leygardagin 16. mars kl 16:00 og seinna sýning er sunnudagin 17. mars kl 16:00. Undan fyrru sýningini, leygardagin kl 16, heldur Hanna Jensen, studentaskúlalærari og franskur konsul, stuttan fyrilestur um filmin. Filmurin, sum varir 111 min, er um listamálaran Auguste Renoir (1841-1919) og sonin Jean Renoir (1894-1979), ið var filmsleikstjóri og m.a. gjørdi krígsfilmin Le Grande Illusion við Jean Gabin í 1937. Sum eitt kuriosum kunnu vit nevna at Renoir filmurin Boudu sauvé des eaux (1932) verður nevndur í stuttsøguni Símun og Boudou í Havnagøtum í savninum 'Roynd 1' (1971) eftir Arnbjørn Danielsen (1947-1980). Í søguni hoyra vit um nakað so sjáldsamt sum ein filmklubba úti á Reyni. Arnbjørn, sum var studentaskú...

Flestu okkara, sum liva so langt norðuri, kenna hesa ársins tíð til vitamintrot. Tí lata vit okkum lættliga freista av sólferðum til Mallorka ella Vesturindia. Eitt annað slag av troti gekk upp fyri mær fríggjadagin, tá eg blaðaði gjøgnum Dimmalætting, Føroya elstu avís og hin einasta, ið kemur fimm ferðir um vikuna. Eg fann ikki eina einastu pressumynd, ikki eina, sum var tikin til útgávuna henda dag. Privatmyndir, savnsmyndir og myndir, sum eru keyptar frá Shutterstock. Kendi eitt pínandi myndatrot í øllum kroppinum og fór at hugsa um plátuhúsan hjá Frank Zappa, omanfyri, har hann leitar til tað mest einfalda, tá øll symbol eru tømd. Sum lakoniska heitið sigur, so er báturin ov seinur at bjarga druknandi heksina. Meistarin Zappa prikar myndamentanina, ið, so hvørt sum tøknin mennist, tekur eitt fastari og fastari kvørkratak um alt menniskjansligt samskifti og allar galdandi útsagnir, til vit endaliga eru bumbaði aftur til steinøldina og spakuliga kunnu byggja alt uppaftur. Tí ...

Á samkomu í Felagnum Føroysk Miðlafólk í kvøld vórðu journalistisk avrik í undanfarna ári heiðrað í prentaðum og elektroniskum miðlum. Her eru úrslitini og grundgevingarnar hjá dómsnevndini: Føroysk Miðlafólk hevur stovnað nýggju journalistisku virðislønina Winther-heiðurslønin . Felagið sigur, at Winther-heiðurslønin verður latin journalisti ella journalisttoymi, sum við serliga dygdargóðum journalistiskum handverki miðvíst hevur viðgjørt og sett á breddan eitt týðandi samfelagsligt evni farna árið. Dómsnevndin hevur verið í gjøgnum tilfarið. Nøkur evni vóru innstillaði beinleiðis til Winther-heiðurslønina, men nevndin tók í hesum førinum sær rættin at meta um alt innsenda tilfarið. Allar virðislønirnar bera ein heiður í sær. Heiðurin fyri við journalistiskum handverki at lýsa viðkomandi viðurskifti, ið á serliga hátt hugtaka, øsa, røra og/ella upplýsa. Kravið fyri at verða við er, at tilfarið hevur verið almannakunngjørt í einum føroyskum miðli. Miðlarnir eru ikki...

Tveir danskir tónleikajournalistar, Peter Krogholm og Thomas Brunstrøm, hava síðani á sumri 2008 skrivað um norðurlendskan tónleik á heimasíðuni All Scandinavian, har teir nú velja bestu fløgu í undanfarna ári. Fremsta uppskot av tjúgu á øllum tí norðurlendska tónleikamarknaðinum er føroyska fløgan Vendetta (Tutl) hjá 200, sum er tikin upp í Studio Bloch eina arbeiðsviku í januar í 2012. Tá tók eg hesar myndir .   Um útgávuna Vendetta sigur danski tónleikajournalisturin Peter Krogholm soleiðis á heimasíðuni All Scandinavian, sum hevur undirheitið Dedicated to bring Scandinavian music to you :   When I first featured 200 in a SpaceScan back in 2009, they described their music as “‘In the Ghetto’ meets Motörhead as played by the Sex Pistols” with the lyrical side of things concerned with satirical punches to the face of Faroese politics, homophobia, Christian fundamentalism and Faroese independence from the Danish Empire (“empire” was a big word t...

Í fýra ár hevur Matthew Workman, omanfyri, gjørt 160 sendingar um Føroyar á Faroe Island Podcast . Í nýggjastu sendingini rør han aftur á eitt kvøldið fyri hálvum øðrum ári síðani, tá vit møttust í brattastu gøtuni í San Francisco. Matthew, sum er journalistur úr Oregon, hevði koyrt sjey tímar í egnum bili, bara fyri at møta okkum, vísa okkum býin og eta eina góða máltíð í felag. Fantastiskt. Seinni um kvøldið møttu vit fýra ungum monnum, niðanfyri, í Lombard Street og skiftu orð um mangt og hvat. Og hóast vit als ikki kendust, men bara møttust soleiðis hissini á gøtuni, tosaðu vit í hálvan annan tíma, mest um mál og tónleik. Matthew, sum altið hevur upptakaran við sær, hevur nú klipt prátið saman til sending nummar 160, sum varar 40 minuttir og kann hoyrast her . Enjoy the show!

Eftir hørðu ákoyringarnar um manglandi list og kreativitet í dagstovnum og skúlum, bæði fólkaskúla og á miðnámi, fór eg at leita í myndasavninum at finna glottar, eins og teir, sum Dagur og Vika í gjárkvøldið vísti á í Hvalvíkar skúla. Og teir eru, glottarnir. Hesar myndir eru tiknar í Listaskálanum um miðjan november 2012, har Íverksetarahúsið skipaði fyri skeiði, sum Nám bjóðaði lærarum til undir heitinum Listasavnið í innskúlingini . Tað vóru myndlistafólkini Oggi Lamhauge og Guðrið Poulsen, og stjórin Niels Ohrt, sum undirvístu í myndlist og hvussu myndlistin altíð kann brúkast í innskúlingini. Endamálið við skeiðinum er at vísa á, hvussu eitt nú Listasavnið kann verða nýtt í sambandi við undirvísing í øllum lærugreinum í innskúlingini, tað veri seg føroyskum, kristni, støddfrøði ella heimstaðarlæru. Hetta skeiðið var bæði ástøðiligt og ítøkiligt. Meðan framsýning hjá Hanna Bjartalíð var í næstu hølum, varð nomið við føroyska li...

Anne Bamford, professari á University of the Arts í London, er ættað av Tasmania. Fyri Norðurlendska Ráðharraráðið hevur hon gjørt kanningar av, hvussu list verður brúkt í norðurlendskum dagstovnum, fólkaskúlum og á miðnámi. Nú er stundin komin til Føroya, har Mentamálaráðið og Norðurlandahúsið hava verið samskiparar. Nám hevur umsett og prenta kanningina, List í uppvøksturi og skúlagongd í Føroyum , sum í fullum líki sæst á undirvísingarportalinum Snar á føroyskum og enskum. Anne Bamford hevur áður skrivað Wow Factor: Global research compendium on the impact of the arts (Waxmann Verlag 2006), sum er givin út á fimm málum. Hon hevur vunnið virðislønir fyri arbeiðið innan undirvísing, eitt nú Best Educational Research og The National Teaching Award og hevur verið í uppskoti at fáa British female Innovator of the Year Award. Anne er A Freeman of the Guild of Educators og er limur í The Royal Society for Arts. Í august og september 2012 hevur Anne Bamford kannað 28 før...

Tá tú kemur inn í avgreiðsluna í Arbeiðsloysisskipanini, ALS, við Tinghúsvegin í Havn, sært tú eitt litfagurt uppslag á gráa vegginum til høgru. - Tað er hin aktuelli rithøvundurin og virðislønarmóttakarin, Tóroddur Poulsen, sum hevur skrivað eitt ørindi til tey arbeiðsleysu á veggin, sigur Høgni í Stórustovu, deildarleiðari, væl nøgdur. Tá orðini, veggurin og útsýnið eru sodnað við diskin, má eg sanna, at hetta er eitt framúr dømi um list, sum verður brúkt í gerandisdegnum, har tú minst væntar at síggja hana. Og samstundis eitt listarligt avrik, sum júst tí ger serligan mun. So vøkur orð væntaði eg ikki lesa her. Takk fyri!

Fríggjadagurin var hendingaríkur í Havn. Sum bíbliuorðið á vegginum í Havnar kirkju hevur sagt í allar okkara dagar, so ber til at biðja, og tað á so ymsan hátt. Til henda dag høvdu ungu menninir í dómmálmsbólkinum Hamferð við faldaðum hondum biðið um loyvi at brúka Dómkirkjuna til konsert við egnum sangum. Men langt var til kvøldið. Eftir eina viku við krími, byrjaði mín arbeiðsdagur við einum øðrum slagi av bøn. Tað var skúlabønin um framtíðar bókina, sum skal verða samvirkin, og tí kann kallast ein s-bók. Men her skulu nógvar bønir svarast, skal tað eydnast at skapa samvirknar bøkur, sum ikki eru á prenti og enn minni fara um ein vanligan handilsdisk. Bønin er til mannin í erva, mentamálaráðharran, at fáa fígging at menna hesa tøkni og gera hana hóskiliga og innihaldsríka til okkara endamál, sum lesiætlanirnar siga á øllum stigum í føroyska skúlanum. Her er tað mín starvsfelagi Dorit Hansen, sum við opnum hondum greiðir miðnámslærarum frá um eina ætlaða s-bók í enskum, s...