Skip to main content

Posts

Showing posts from October, 2020

Húsagarður

Fyri trimum árum síðan varnaðist eg meistarliga kokkin Janus Einar Sørensen umborð á Norrønu í matstovuni Simmer Dim og skrivaði ein blogg um hann . Í kvøld møtti eg honum aftur. Tað var á Hotel Brandan, sum fríggjakvøldið hevði boðið fólki á gastronomiskan tíðindafund at smakka nakað av tí, sum frá mánadegnum verður at fáa í matstovuni, sum er akkurát har sum Húsagarður var, og tí hevur fingið navnið - ja, gita einaferð, Húsagarður.  Fantastiskt at hava undangongufólk, sum kreativt brúka tað staðbundna bæði í navnagávu og í matgerð. Tað staðbundna.  Mánadagin letur matstovan, har Janus Einar er bæði kjarni og hjarni, upp. Hann er eisini reyði tráðurin, sum hann lítillátin sigur, kanska ein reyður tráður, niðri hjá Katrinu og í Simmer Dim umborð á Norrønu. Tí eru fleiri av tænastufólkunum her og ganga okkum til handa. Væluppløgd í bláum denim klæðum.  Hølini eru kompakt, hugnalig og litrík, og afturvið er groovy tónleikur, sum Knút Háberg Eysturstein hevur sett saman í ei...

Jens Kjeld-Jensen fær umhvørvisvirðislønina

Í kvøld fekk Jens Kjeld-Jensen stóru norðurlendsku umhvørvisvirðislønina. Myndina omanfyri tók eg í 2012, tá hann fekk Virðisløn M.A. Jacobsens fyri mentanaravrik. Tá segði dómsnevndin soleiðis um virðislønarmóttakaran: Jens-Kjeld Jensen hevur, síðani hann kom til Føroya í 1970, granskað føroysku náttúruna sum fáur. Hann tók við virkseminum hjá Niels á Botni sum fuglakennari og útstappari, og úr Nólsoy hevur hann við árunum eggjað fólki um alt landið til at halda eyga við fuglum. Ivasamt er, um nakar áhugaverdur fuglur er í føroyskum loftrúmi, uttan at Jens-Kjeld veit av tí. Náttúrualskurin er so stórur, at hann rúmast ikki í fuglum. Alt djóra- og plantulív hevur hansara áhuga. Umframt granskingina er Jens-Kjeld millum fremstu miðlarar av náttúruvitan í landinum. Tá ið ampi kemur á fólk um okkurt nýliga innflutt kykt ella plantu, er Jens-Kjeld beinanvegin til reiðar við frágreiðingum av alskyns slag. Jens-Kjeld hevur í væl meir enn ein mansaldur mint okkum á at fara væl um náttúruna. H...

Ása bjóðar skúlalærarum av

At bjóða ullartilfeinginum av, tað er eitt gylt høvi hjá íverksetarum, ið leita eftir góðum hugskotum, sigur fyrrverandi læraraskúlalærarin, Ása Hátún. Tí møguleikarnir eru nógvir, og man ikki eftirspurningurin fara at vísa seg, sigur hon annan vegin retoriskt spyrjandi, og hinvegin miðvíst spinnandi heima í stovuni á Heiðavegi 18 uppi undir Varða í Havn.  Hon er 88, og aldri áður havi eg hildið aldur verið týdningarleysari enn tað sama. Her eru tíggju kvinnur úr fólkaskúlanum á skeið hjá henni, Sonju Schneider og Karinu Toftegaard, at handfara ull til ymisk endamál, telefonlumma at hava um hálsin, ið eisini kann fáa ein heilt persónligan lit, lummin, ið eisini kann verða til chic tasku ella tjekkaðan pung. Endamálið er at geva lærarum íblástur og kunning um ull, serliga føroyska ull, og tøving, sigur Karina, ritstjóri á Námi, sum bjóðar skeiðið, og fyrsta dagin fer at geva út eina stóra bók hjá Ásu um ull.  Skeiðið tekur støðið í júst hesi bókini, Søgur um ull , og vit fara a...

Heimurin í okkara eygum

Um dagarnar rendi eg meg í eitt tíggju ára minni, sum nú aftur fer at verða aktuelt. Hóast høvið bara er ein bók, er evnið í botn og grund so størt sum at definera seg sum tjóð, millum geografi og mentan, tá eitt atlas skal dagførast á móðurmálinum.  Í hesum føri var tað Umhvørvisstovan, sum fyri tíggju árum síðan var vertur fyri Nordisk Kortchefmøde í Havn í 2010.  Tá sjáldsama stóri norðurlendski fakfundurin varð settur í Umhvørvisstovuni hin 29. august hetta árið, bað deildarleiðarin fyri land- og sjókort, Stein Fossá, meg seta stevnuna. Nú eg rendi meg aftur í tíggju ára gamla tekstin, fari eg at seta hann á bloggin, so hann eisini kann lesast. Her er umbidna talan fyri tíggju árum síðan: Velkommen til Torshavn, samtlige gæster og kortchefer. Jeg er redaktør på det offentlige færøske skolebogsforlag, Føroya Skúlabókagrunnur. Dette forlag gav i 1993 ud det første færøske atlas nogensinde, Heims atlas , med Niels Petersen som redaktør.  Nu, 17 år senere, er tiden inde ...

Skálabúðin fær nýtt lív

Í góðveðrinum í dag varnaðist eg, at gamla Skálabúðin hevur fingið nýtt lív. Í staðin fyri at falla í órøkt, ella verða rivin niður, eru húsini sett í stand, so tey síggja út, sum tá handilin var uppá sítt besta. Hetta er mest gleðiliga býarmynd í hesum døgum, nú øll tosa um miseydnaðar býlingar í útryðjuni av býnum. Hetta var eitt ljóspunkt mitt í Havnini.   ”At værne det gamle og sætte Skik paa det ny” er eitt orðafelli, sum kann sporast aftur til eitt danskt fakblað, Architekten, frá 1906. Viborg Folkeblad skrivar eisini eitt sindur speiandi í eini søguligari arkitektagrein um Viborg-Fonden: ”Da den i 1948 begyndte sit virke, var det for at »værne det gamle og sætte skik på det ny«. Som det ligger i navnet, var den tænkt som en part, der med sine penge kunne stemme imod, når tilfældet var ved at trække byen i den fejle retning. Sådan kom det ikke til at gå. Den har kun haft ord til sin rådighed.” Vikuskiftisblaðið hjá Portalinum sigur í morgun, at bústaðir er týdningarmesta...