Fyrsta stig at taka verðina, er at seta títt egna navn á
hana. Tað síggja vit til yvirmáls á teim jarðfrøðiligu botnøkjum, har hugsast
kundi, at olja helst er at finna, bora vit nóg djúpt.
Omansjóvar síggja vit í eysturi, at Noregshav er skvisað
móti Norrakystini, sum teir gomlu søgdu, fyri at geva pláss fyri uppfunna
heitinum Norðurhøv. Og fara vit vestur um Ísland, so er tað bara í okkara bókum
og teim íslendsku, at Danmarksstrædet, Denmark Strait, er skift út við Grønlandsfjørð.
Landafrøðilig navnagáva er at staðfesta harradømi. Hetta gera øll mál í øllum heiminum. Í bókaútgávu er tað nýtt hjá okkum, har tað fyrstu ferð kom fyri í Heimsatlas (1993).
Fá eru støðini, har vit hava grundað, skapt og varðveitt egin staðarnøvn á okkara máli. Føroyingahavnin, ið nú liggur sum ein skomm, skrivar
seg inn í hesa siðvenju.
Tað gav at bíta, tá ein enskur barnaskúli í Persaflógvanum í
2014 bestilti eitt atlas frá Harper Collins, har Ísrael skuldi verða strikað og Palestina sett í staðin. Eg gav táverandi landstýrismanni, Jenis, atlasið, so
eg eigi tað ikki longur. Men hesin ordri kundi minna okkum á, at í eini
pengastýrdari verð, hevur kundin altíð rætt. Eisini til at gera tað objektivt mett skeiva.
Tá eg nú segði Persaflógvin um fjørðin millum Iran og Saudi
Arabia, so er vert at festa seg við, at ST nevndin, sum setir á skrá, viðgerð
og endaliga góðkennir altjóða staðarnøvn, United Nations Group of Experts on
Geographical Names, minti føroyingar á, at nú skulu vit siga og skriva Flógvin
og ikki Persaflógvin. Ella sleppa vit ikki at prenta heimskort. Skil skal vera í.
Hetta kom upp aftur at kóka, nú Trump hevur kravt, at øll
hansara kort skulu kalla Meksikoflógvan the Gulf of America, og fjallið Denali
í Alaska, sum Obama navngav í 2015, og eg haldi at onkur føroyingur hevur lagt
undir sín fót, nú aftur skal bera forsetanavnið Mount McKinley, hann, ið varð
skotin í 1901, og tí kann minna fólk á Trump, sum júst eisini sigst hava vera
fyri skotálopum. Í feyknjústíðum, er ikki vist at vit kunnu taka nakað fyri
fult, sum Trump er partur av. Tað er hansara geym, hansara telduspælsveruleiki,
alla tíðina at uppfinna sín egna sannleika og senario. Og tað riggar. Hann er
afturvaldur forseti við republikanskari framgongd í øllum statum.
Hyggja vit longur út í verð, so síggja vit á kortunum í
fjareysturi, at mest sum øll lond við Kyrrahav, Korea, Kina, Filipsoyggjar, stríðast um nøvn á
sundum og høvum, sum alla okkara tíð hava havt frámerkið disputed areas,
umstrídd øki við umstríddum nøvnum, sum semja ikki er um.
Trump og hansar skrivstovuveldi, U.S. Board on Geographic Names, hevur heimild at kalla verðina tað, tey vilja, men bara hjá teimum.
Meksiko og Kuba hava, eins og vit, somu møguleikar og rættindi at kalla verðina
tað, tey, vilja til egnar bøkur, kort og uppsløg.
Skrivstovan U.S. Board on Geographic Names sigur:
Any individual or agency may submit a proposal to the BGN to change an existing name; the proposal must include reasons why and a proposed replacement name.
Geographic place names set forth by the BGN apply only to the standardization of federal publications. Administrative decisions by the BGN and other executive actions pertaining to geographic name changes do not apply in an international context. For example, the BGN has previously determined that the Sea of Japan is the appropriate standard name for the body of water separating the Korean Peninsula and the Japanese Archipelago. However, the Republic of Korea historically has objected to the name and instead refers to this body of water as the East Sea. Similar disputes could arise surrounding the naming of the Gulf of America.
To address such discrepancies, the United Nations Group of Experts on Geographical Names (UNGEGN) - an international body established by the U.N. Economic and Social Council - has issued a resolution indicating that “when countries sharing a given geographical feature do not succeed in agreeing on a common name ... the name used by each of the countries concerned will be accepted” (Resolution II/25). As such, depending on the context, one or both of the “Gulf of America” and “Gulf of Mexico” may appear on international maps or publications.
Similarly, BGN decisions are not required to be adopted for nonfederal domestic publications. For decades, the Alaska state government has used Denali in place of Mount McKinley on state publications and maps. The recent E.O. would not mandate changes to the usage of Denali by the State of Alaska. Private companies such as Google Maps and Apple Maps would similarly be unaffected by the E.O. Despite this, some nonfederal entities may choose to adopt BGN naming conventions moving forward.
Men altjóð er tað bara United Nations Group of Experts on Geographical Names, ið ger av, hvussu og hvar nøvn verða brúkt. Soleiðis er tað. Eitt sindur av ruddiligheit mugu vit hava, hóast vit enn ikki hava nakra ST skrivstovu ella mandat og ei heldur umboðan, ikki eingang í Norðurlandaráðnum. Tí er so lítið komið burturúr. Hóast siglarar fyri meir enn hundrað árum síðan hava sagt og skrivað Magnus Heinasonar Fjørður í Eysturgrønlandi og Grønlandsfjørður eystur móti Íslandi eins leingi, er eingin stremban at taka henda tátt upp og skriva okkum inní søguna á heimsins palli.
