Birk

Hanus við SIT 2-próvnum uttan fyri Skúlaheimið hjá Tekniska Skúlanum í dag. Eftir summarfrítíðina fer hann á Vinnuháskulan. Niðanfyri er Hanus saman við SIT 2 flokkinum. Teir eru frá vinstru: Andru Emil Jensen, Tórshavn, Aron Jakobsen, Skálavík, Hanus Kruse, Tórshavn, Jón Mikkjal Henriksen, Sandur, Marner Ludvig, Vágur, Mortan Johannesen, Tórshavn, Mourits Tavsen, Sørvágur, Poul Fannar Mittelstein, Skopun, og Torbjørn Olsen, Hvalvík. Niðast er systkinabarnið Annika Kruse Poulsen, sum í gjár fekk studentsprógv í Keypmannahavn. Í hesum døgum eru fleiri prógv útskrivað og handað. Svenskir studentar syngja sálmin hjá Isreal Kolmodin frá 1695 Den blomstertid nu kommer . Sjálvt Rolf Wikstrom hevur sett sálmin til hin seigasta blues, uttan at nakað fer av honum, sálminum altso. Og ikki er tað av ongum. Alt andar summar og teknar eina nýggja byrjan. Jú betri prógvið er, jú betri møguleikar. Og annars so, sum hugurin stendur til. Livst so spyrst. Góða veitslu, gott summar og góða eydnu framyvi...

Eftir stuttari tíð hava fleiri enn fimmhundrað ferðafólk, umvegis Suðuroyar Kunningarstovu, verið í Hvannhaga (Myndir: Birgir Kruse) Á samkomu í Müllers Pakkhúsi í dag var avdúkað at Hvannhagi í Suðuroy fær virðisløn sum mest sermerkta náttúrøki í landinum. Virðislønin varð latin Hvannhaga í harðari kapping við Toftavatn, har stórir lyngheiðar eru. Grundgevingin ljóðaði soleiðis: Fleiri uppskot komu inn og vóru tað serliga tvey økir, sum tóku seg framúr og ringt var at taka dagar ímillum hesi. Men tá smálutirnir skuldu gerast upp fall valið til fyrimuns fyri eitt serliga sermerkt og hugtakandi náttúruøki. Økið liggur avbyrgt og tú sleppur einans hagar til gongu. Jarðfrøðiliga landslagið er sjáldsamt og plantu- og djóralívið í økinum er fjølbroytt, serliga á fjallalíðum, har seyður ikki sleppur framat. Økið er sum heild óspilt av mannaávum og heldur vónandi fram við at vera tað, væl at merkja um tey neyðugu stigini verða tikin fyri at varðveita tað. Økið er nevnt í visjón 2015 skjalinum...

Timothy Ferriss, 29, er ferðandi eldsál og høvundur at bókini "The 4-Hour Workweek: Escape 9-5, Live Anywhere, and Join the New Rich" (Mynd av blogginum hjá Ferriss) Raktur av summarkrími, eru góðar stundir at hugsa um arbeiði og frítíð. Sum minst av tí fyrra og mest av tí seinna. Ella, er tað nú so? Hvønn týdning hevur arbeiði í okkara privatu tilveru og sosialu atferð? Á arbeiðsplássinum hava vit ein døgurðaklubba, har vit tvey og tvey borreiða fyri starvsfeløgum eina viku í part. Tað krevur innkeyp, sum fer fram í stórstu handlunum, Bónus ella Miklagarði. Í Bónus er lætt at parkera og skjótt at handla. Oftast eru ikki so nógv fólk her heldur. Eru stundirnar betur, og arbeiðsbilurin tøkur, so velja vit Miklagarð. Á hesum leiðum, burtur frá arbeiðnum, møtir tú stundum fólki, ið geva tær nýggj perspektiv. Soleiðis var ein mánamorgun í Bónus. Í durinum møtti eg einum eftirløntum lærarara, miðskeiðis í sjeytiárunum og sum tók prógv tá eg varð føddur. “Tað er so praktfult at un...

Fyri Skúlabókagrunnin hevur Janus Dam Guttesen teknað fyrsta føroyska handstavraðið (Mynd: Birgir Kruse) Nú ber til at seta teknmál á veggin. Tí Føroya Skúlabókagrunnur hevur prentað fyrstu føroysku plakatina við einum fulfíggjaðum føroyskum handstavraði. Teknmálsplakatin knýtir seg til bókina Hervør og Høgni í triðja , ið sum heiti bendir á, er lesibók til triðja flokk í føroyskum. Umframt teknmálsplakatina, er eisini annað tilfar, so sum arbeiðsbøkur, lærara- og foreldravegleiðingar, gjørt til bókina. Plakatin og bøkurnar fáast á Bókamiðsøluni og í bókabúðum kring landið. Fyri Føroya Skúlabókagrunn hevur Marjun Ziskason, ritstjóri, havt útgávurnar um hendi.

Í fráfaringargávu fekk Borghild Sjúrðarberg, ritstjóri á Føroya Skúlabókagrunni, ein summarsligan málning eftir Torbjørn Olsen (Mynd: Birgir Kruse) Fríggjadagur 20. juni var seinasti arbeiðsdagur á Føroya Skúlabókagrunni hjá Borghild Sjúrðarberg úr Leirvík. Í fráfaringargávu fekk hon ein málning eftir Torbjørn Olsen. Hann málar á loftinum á Skipasmiðjuni í Havn, har tey fyrr teknaðu stálplátur til skip. Tá alt var klárt, vóru pláturnar skornar til. Mátini og mynstrini síggjast enn á gólvinum. Men nú verður hetta arbeiði gjørt aðrastaðni og við teldu. Myndaevnið hjá Torbjørn er av hesum somu leiðum kring Skipasmiðjuna – úr Álakeri og út móti Argjalandinum. Lætt, ljóst og summarsligt. Júst sum árstíðin. Í 1980’árunum málaði Torbjørn í grannalagnum hjá Skúlabókagrunninum á Lutzenstrøð. Tað var í gomlu kioskini hjá Goldney. Umframt bond til grannalagið, kunnu litirnir í aktuella málninginum eisini knýtast til Leirvíksmálaran Jóannis Kristiansen. Í fjør kom spennandi og litrík bók um Torbj...

Ovast sker Sissel føroyskt rugbreyð, meðan Oddmar sker skerpikjøt í íbúðini hjá Jógvani Berg í miðbýnum í Havn. Leygarmorgunin var morgunmatur í Tórsbyrgi. Aftanfyri tær tríggjar, Anne Berit Landsverk, Sissel Berg og Svanaug Roe, á niðastu myndini, sæst Nólsoy, har tær fara at ein túr sunnudagin (Myndir: Birgir Kruse) Saman við tveimum vinkonum, Anne Berit Landsverk og Svanaug Roe, er systkinabarnið Sissel Berg er á ferð í Føroyum. Tær búgva í frálíkari penthouse íbúð hjá Jógvan Berg, mitt í býnum. Umframt at vitja í Gøtu, hevði Sissel trý ynski: at smakka skerpikjøt, turran fisk og grind. Sissel er dóttir Arnold Berg úr Gøtugjógv. Hann fór 14 ára gamal til Danmarkar, har hann lærdi til skræddara í Keypmannahavn. 19 ára gamal kom hann til Notodden í Telemark í Noregi, har hann skuldi vitja familju. Har møtti hann Bodil, og sum frá leið giftust tey og fingu tvær døtur, Bente og Sissel. Tey búsettust í Tinnesgata dygst við Tinnelven. Arnold fekk starv í klædnahandili á høvuðsgøtuni í býn...

Sissel við blómandi sólju, uppi á koyrivegnum í Gøtu. Í baksýni, mitt fyri, eru húsini hjá ommu og abba (Mynd. Birgir Kruse) Fremsta ynski hjá Sissel vara at vitja barnaheimið hjá pápanum í Gøtugjógv. Hóast húsini hava sæð betri dagar, hepnaðist tað væl. Eigarin seinastu árini tømdi hjallaran, tí húsini vóru júst seld. Lítið er at ivast í, at hetta er besta grundstykki í bygdini, við útsýni yvir alla Gøtuvík. Eftir smala koyrivegnum fóru vit niðan í gerðið hjá Emmanuel, tóku myndir og mintust í felag gomul minni, meðan Roy Lønhøiden sang Høyt over byen . Húsini eru tey ovastu, longst til høgru, mitt fyri á myndini. Sissel heintaði sóljur, sum standa í fagrasta blóma júst hesa árstíðina. Umframt Lønhøiden, skiftu vit eisini orð um Kurt Foss og Reidar Bø, sum í 50'unum sungu um Blåveispiken , sum Simme og Tey sungu á føroyskum við heitinum Sóljugentan . Ein ivasamur sangur, ið ikki hevur somu undirtøku nú, sum tá. Tað helt í hvussu er Svanaug Roe. Vit prátaðu við fólk, Árant, Arvid ...

Sissel, Svanaug og Anne Berit á bryggjuni í Norðragøtu. Víkingasniðið sæst aftur í stevninum á bátunum, sum verða umvældir fyri Gøtu Fornminnisfelag (Mynd: Birgir Kruse) Á brúnni í Norðragøtu møttu vit systkinabarninum Steintór, sum vísti okkum á tveir gamlar bátar, ið menn umvældu og tjøraðu. Omma okkara, Benadikta, hevði tikið í móti teimum øllum. - Tá dóttir okkara varð borin í heim í 1964, varð samsýningin tríggir lomviar, segði ein av monnunum. Óli Zachariasen, ið var stjóri á Skála Skipasmiðju, nevndi, at abbi seldi bensin í Gøtu í 1930'unum. Tað vístu skjøl hjá pápa Óla. Omma okkara, Benadikta, var jarðarmóðir í 44 ár.

Sissel við gravsteinin hjá ommu og abba í Gøtu (Mynd: Birgir Kruse) Vit vitjaðu grøvina hjá ommu og abba. Tey eru grivin í kirkjugarðinum í Norðragøtu. Bæði vórðu fødd í 1894. Omma doyði í 1971 og abbi fimm ár seinni. Aftanfyri sæst bryggjan, har menninir, ið omma sum ljósmóðir hjálpti í verðina, umvæla bátar.

Sissel, Anne Berit og Svanaug - tríggjar vælhýrdar vinkonur í Klaksvík (Myndir: Birgir Kruse) Eftirsum norðmenn hava bygt, ella rættari grivið, okkara undirsjóvartunnlar, so varð sjálvsagt at vit royndu teir báðar. Í Klaksvík nýttu vit útsýnið yvir vánna og royndu lokala bjórið, sum allar tríggjar vinkonurnar vóru samdar um var framúrskarandi gott, serliga Føroya Bjór Classic.

Hárnálasving omanfyri Funning og myndir úr gjónni og kirkjuni við Gjógv (Myndir: Birgir Kruse) Eftir ein túr í Klaksvík, koyrdu vitu, um Funning, norður til Gjáar. Fyri 40 árum síðani vóru vit familjuútferð við Gjógv. Jákup Berg koyrdi og vit hildu okkum minnast at tað var í einum beige littum Mercedes bussi við reyðum taki. Hóast orðið rugbreyð sipar til Volkswagen, er tann gamli, rundi Mercedes bussurin nógv meiri líkur einum rugbreyði. Niðri í Gjónni breyt ógvusliga og vit fingu nógvar myndir. Altartalvuna í kirkjuni hevur langabbabeiggin í hinari ættini, Niels Kruse, málað. Hon er sjáldsom, tí bíbilska evnið er sett í heimligan karm.

Sissel undir Slættaratindi, vinkonunar Svanaug, Sissel og Anne Berit, og Oddmar frammanfyri Risanum og Kellingini, Birgir framman fyri barnaheiminum á Eiði og Andy (Andreas Berg), Jógvan, Birgir og Oddmar avmyndaðir inni hjá Oddmar fyri tveimum árum síðani (Myndir: Birgir Kruse) Á ferðini suður aftur, steðgaðu vit undir Slættaratindi, ið er Føroya hægsta fjall (882 metur). Mánadagin vóru allar tríggjar á toppinum saman við Eyðuni Berg. Longur niðri undir Slættaratindi sóu vit Risan og Kellingina uttan fyri Eiðiskoll, ið er skrædnaður, tí tey bæði skuldu draga Føroyar til Íslands. Og tað er sjón fyri søgn. Á Eiði er barnaheimið hjá pápa mínum, Jógvan Kruse. Her búðu vit í tveimum umførum. Vit vóru eisini inni á gólvinum hjá Oddmar. Fyri tveimum árum síðani, vitjaði Andy, systkinabarnið í Berlin, her. Tá tók eg eina mynd av honum og pápanum Jógvan, inni hjá Oddmar. Um kvøldið ótu vit á matstovuni Toscana í Havn og møttu seinni enn einum systkinabarni, Eyðun Berg, sum umframt at vera poli...

Á ovaru myndin sita Anna Berit, Sissel og Svanaug á eini av gomlu kongaligu donsku kanónunum á Skansanum. Á niðaru myndini síggja vit eisini vitan á Skansanum (Myndir: Birgir Kruse) Í góðveðrinum gingu vit túr út á Skansan í Havn. Um kvøldið bjóðaði systkinabarnið Marjun til døgurða í Livulág.

Á hvalastøðini norðuri við Áir (Mynd: Birgir Kruse) Norðuri við Áir staðfestu vit enn einaferð norsk-føroyska sambandið. Tað var undir einum av svørtu ketlunum á hvalastøðini.

Anne Berit Landsverk við parkeringsskeltið og ein av gulu bilunum hjá Landsverkfrøðinginum. (Myndir Birgir Kruse) Anne Berit ber sjáldsama eftirnavnið Landsverk. Sjáldsamt, halda vit í Føroyum, tí her kenna vit bara navnið frá Landsverkfrøðinginum. Men í Noregi er Landsverk vanligt eftirnavn. Innan hon kom til Føroya við vinkonunum Sissel og Svanaug, hevði hon keypt túsund føroysk seyðaskinn. Eins og vinkonurnar, arbeiðir Anne Berit í klædnavinnuni.

Áhugin fyri Føroyum sum ferðamannaland heldur í tveir dagar. Camping yviri við Strond mánamorgunin 16. juni - og tveir dagar seinni, mikudagin 18. juni (Myndir: Birgir Kruse) Ferðavinnuskeiðið er byrjað. Norrøna kemur fullfermd á Havnina við campingvonum, men teir steðga ikki leingi. Koma mánadag og fara av stað aftur mikudag. Kanska er steðgurin ófrívilligur, tí eftir øllum at døma bíða campingfólkini bara eftir at sleppa víðari til Íslands. Úr køksvindeyganum hevur hetta mynstur verið eyðsýnt í mong ár. Kanska er føroyska campingplássið als ikki so áhugavert, sum Rosie Swale-Pope vildi verða við herfyri. Síðani vit búsettust við hesum útsýni í 1988, hevur einki verið gjørt fyri at bøta um spartansku viðurskiftini á campingplássinum, so ferðafólk kanska vórðu freistaði at steðga eitt sindur longri enn tveir dagar. Eitt minstamál kundi verði at fingið ferðafólk í campingvogni at steðga til næsta túr við Norrønu til Íslands. Men hví, og til hvat? Her er kanska bara so spartanskt.

Óli P við tekningini, ið á skemtiligan hátt lýsir klovningar og arvafylgju føroyinga (Mynd: Birgir Kruse) Eyðun Rannváarson hevur skrivað tekst til søgubók, sum í stuttum sigur søguna um landnámið. Heitið er Komið og kannið landnámið . Henda bókin er ein av fimm í eini røð, ið kallast Komið og kannið og sum ætlaðar eru at brúka í heimstaðarlæru frá 1. - 3. flokki, og í søgu og landalæru í fjórða. Henda bókin um landnámið er ætla at brúka í fjórða flokki í søgu. Eyðun Rannváarson sigur okkum søguna um hvussu Føroyar vórðu til og um tey fyrstu fólkini, ið búsettust her. Vit fáa eisini innlit í hvør ráddi í Føroyum, hvussu tey búðu og hvat tey trúðu á. At enda síggja vit ein søguligan stað, soleiðis sum hann er í dag. Vit síggja eitt sólur á helluni í Tinganesi, beint sum Norrøna leggur at. Óli Petersen, sum vit kenna úr Sosialinum, hevur teknað stuttligu tekningarnar um landnámið. Við skemtiligum speisemi hevur Óli tikið støði í m.a. Fyrstu Mósebók, har vit lesa um Nóa, sum 500 ára gam...

Norðurlendsku studentarnir í Loftsstovuni á Føroyamálsdeildini. Niels Linde úr Århus sæst smílandi, mitt fyri, við samanlagdum hondum. Hann er argur inn á danskar endursendingar í føroyskum sjónvarpi. Fremst fyri er Jógvan í Lon Jacobsen, adjunktur í málfrøði, ið hevur høvuðsábyrgdina av Nordkurs summarskeiðnum 9.-28. juni 2008 (Mynd: Birgir Kruse) Vanligt er at studentar hittast í einum Norðurlandi, tá summarfrítíðin er. Onkustaðni undir heitinum sommeruniversitet. Í løtuni er tílíkt summarsetur, Nordkurs summarskeið , á Føroyamálsdeildini á Fróðaskaparsetrinum. Her vitja 26 norðurlendskir studentar, sum í teirra heimlandi lesa mál og bókmentir. Endamálið við skeiðnum er at tey kunna seg so mikið við føroyskt mál, bókmentir og mentan, at tey verða før fyri at seta hesi evni og viðurskifti inn í ein størri norðurlendskan samanhang. Mánadagin hitti eg norðurlendsku studentarnar. Eftir ein fyrilestur um føroyskar miðlar, frá fyrstu avísini í 1852 til dagsins skrá hjá Sjónvarpinum, var k...

Ovast sæst Verner Poulsen, sum í 35 ár var plátusmiðjur í Værløse, hyggja oman av Sornfelli. Á næstu myndini sæst Verner saman við konuni Karin, ið er av Sandi. Síðani sæst Verner við flutningsútgerðina niðan á toppin á Sornfelli. Næstniðast eru Verner og Karin avmyndaði saman við systrini Sigrid og dóttir hennara Unn í Norðradali. Niðast sæst systkinabarnið Andreas Berg stíga út á Sornfelli, sum liggur í mjørka. Andreas býr í Berlin (Myndir: Birgir Kruse) Verner Poulsen, 85, vitjaði sunnudagin á Sornfelli. 25 ár eru liðin síðani hann síðst arbeiddi her. Tá fór hann frá við eftirløn. Verner er útbúgvin plátusmiðjur og arbeiddi í 35 ár í smiðjuni hjá donsku loftverjuni á Flyvestation Værløse. - Javnan fóru vit, eini 20 mans, til Føroya at umvæla ymist í Mjørkadali, sigur Verner, ið minnist at teir fyltu helmingingin í íslendska Fokker flogfarinum, sum tá fleyg til Føroya. - Hvørja ferðina steðgaðu vit í tríggjar vikur, onkuntíð longri. Vit gistu fyrst á Sjómansheiminum og síðani á Hote...

Gunnvá kemur úr høsnarhúsinum við sjóvarmálan á Lygnnesi í Kollafirði við nývorpnum eggum undan hønum og dunnum. Ole tekur myndir av einsamalla høsnarunganum. Niðast liggur ein dunna á eggunum. (Myndir: Birgir Kruse) Gunnvá Dam, Ole Wich og eg sjálvur arbeiða við nýggjari skúlabók til fyrsta flokk í heimstaðarlæru. Fyri evsta mark var tørvur á myndum av høsnar- og dunnuungum. Tað var gamaní at fara norður til Lygnnes í Kollafirði, har Gunnvá og maðurin Jákup Dam hava bæði seyð, gæs, dunnur og hønur. Bíløtini komu í kassan og høsnaregg og dunnuegg fingu vit við okkum til Havnar. Enn eina ferð máttu vit sanna, at Føroyar eru ein perla av upplivingum, stutt frá høvuðsstaðnum.

Signar Djurhuus við skeltinum, ið gevur húsinum navn "á Lignesi". Gamla skeltið verður ikki koyrt á ruskdungan, sigur hann. AWI báturin hjá Jákupi Dam ber eisini heitið "Lignes" (Myndir: Birgir Kruse) Kollafjørður er longsta bygd í Føroyum. Rímiligvis, eru nógvir býlingar, hvør við sínum navni. Heilt frá hvalastøðini Spermi, uttanfyri Signabø á sunnara armi á fjørðinum og norður í Sund, ið er býlingur norðan fyri Kjalnes út móti Tangafirði. Yvir av gomlu hvalastøðini, miðskeiðis millum býlingin Langasand, har timburhandilin er, og býlingin við Sjógv, er staðurin á Lygnnesi. Á gomlu húsunum hjá Erhard Dam, sum Signar Djurhuus nú eigur, stendur skeltið við áskriftini á Lignesi. Signar, ið klæðir húsini av nýggjum, sigur, at gamla skeltið framhaldandi fer at standa á húsunum. Jákup Dam, bróðursonur Erhard, sigur at fólk hava verið ymisk á máli um stavsetingina og týdningin í staðarnavninum. Í telefonbókini stendur Lygnnes, tí sagt varð at út fyri nesið kundi verða lo...

Perman á nýggja yrkingasavninum "Hamskifti", har Petur Pólson hevur savnað 30 nýggjar yrkingar. Heidi Andreassen gjørdi permuna. Petur Pólson gevur út nýtt yrkingasavn Hamskifti . Í savninum eru 30 yrkingar, ein á hvørjari blaðsíðu. Yrkingarnar eru skrivaðar í tíðarskeiðnum 2002-2006, ið yrkjarin lýsir sum eitt sera rembingarsamt tíðarskeið í lívinum og harav heitið Hamskifti . Heidi Andreassen, vit kenna frá svimjing, hevur gjørt permuna, Eyðun á Borg og Hervør Jørgensen hava rættlisið. Ólavur í Beiti hevur samskipað og forlagið Grønhólmur gevur út. Birgir Kruse hevur skrivað fororðini: Sjey ár eru liðin síðani Petur Pólson gav út eitt yrkingasavn. Í somu sjey ár hevur Petur livað turrumegin tilveruna. Dysturin við brennivínsdevulin og aðrar illar andar gerst í hesum savni drívmegin at fata borgarligu tilveruna og seta hana í glas og rammu, sum menniskja, pápi og lærari. Ein tilveruligur ivi, sum undir høgum fjøllum setur í pennin á miðjari nátt. Á sløttum letur hann orðini...

Ovast Bárður Eklund, fremsti føroyski myndamaður, við einum russiskum LOMO myndatóli. Síðani síggjast trý dømi úr myndasavninum hjá Bárði: Eivør í Bláa Lóninum í Íslandi; aldrandi danska filmstjørnan Judy Gringer og niðast danski nevaleikarin Johnny Wahid Bredahl (Myndir: Bárður Eklund) ”Tað var listin hjá Tróndi Paturssyni, ið elvdi til, at eg bleiv myndamaður,” sigur Bárður Eklund, sum er kosin at verða við í master class undirvísing á skeiðnum Nordic Photo Masters. ”Eg dugi ikki at mála á lørift, men hansara royndir uttanlands góvu mær dirvi at leita upp míni ytstu skapandi mørk,” segði Bárður, tá eg í 2006 hitti hann á máli. Samrøðan endaði í Dimmalætting í februar sama árið. Lesið alla samrøðuna, eisini um myndirnar omanfyri og sjáldsama russiska myndatólið, á hesum bloggi. Finnið beint á greinina eftir árstalslistanum til høgru, ella leitið eftir Bárði Eklund í leitirútinum ovast til vinstru.