Birk

Noomi Rapace, ovast, hevur leiklutin sum Lisbeth Salander. Innan filmurin varð frumsýndur í Havnar Bio hevði Jógvan Isaksen fyrilestur um krimifilm og samanbar Firenze í renneseansuni við Føroyar. Í báðum førum er fólkatalið 50.000. Hugtakandi samanbering. Ytst til høgru liggur gerðabókin hjá Filmslistafelagnum, skrivað í Havnar Bio 3. oktober 1962 (Myndir: Nordisk Film og Birgir Kruse) Svenski rithøvundurin Jan Guillou hevur givið filminum Menn, ið hata kvinnur best hugsandi reklamu. Svenska skrivimaskinan Guillou sigur, at Lisbeth Salander er einki annað enn ein Pippi . Á henda hátt vil hann niðurgerða starvsfelagan Stieg Larsson og alla hansara skriving. Í meðan er Larsson farin úr tíðini, sum sviar so poetiskt siga. Farin úr tíðini. Men tað er tvørturímóti. Meðan Guillou hevur eina negativa fatan av Pippi, so eru øll, ið eg kenni av eini aðrari áskoðan. Tey - eg teljist sjálvur millum hesi - halda at Pippi er ein sterkur og positivur persónur. Egin, gamaní, men við einum persónli...

Bretski filmurin á hindi máli Slumdog Millionaire hevur vunnið tað, ið vinnast kann á øllum heimsins filmsstevnum. Gjáramorgunin, okkara tíð, ruddaði hann borðið hjá Oskari og teimum í Hollywood. Tá filmar verða tilnevndir Oscarvirðisløn skulu fleiri túsund fólk hava avrit av filminum at síggja. Screeners , tey rópa. Soleiðis koma flestu nýggju filmar beint á svarta marknaðin og gerast kjakevni. Hetta er bæði gott og ringt, tí upphavsrætturin verður ikki virdur, men hinvegin er hetta frálíkt fyri fólk sum hava áhuga fyri filmi, men búgva soleiðis fyri at tey ikki síggja tílíkan film. Hvussu er og ikki, mánakvøldið, samstundis sum Oscartíðindini fóru um allan heim, sá eg filmin Slumdog Millionaire . Og eg undrist sáran. Søgan er um ein ungan drong í Mombai, sum vinnur í spurnarkappingini Hvør vil verða miljóningur. Korrupta løgreglan tekur dreingin, tí prógv sigast verða fyri, at hann skal hava snýtt í kappingini. Og kanska hevur verturin eisini snýtt. Og kanska hevur hann, verturin, ...

Grýlur vitja í Tórsbyrgi føstulávintsmánakvøld (Myndir: Birgir Kruse) Fyrstu grýlurnar komu um nátturatíð í kvøld. Tær itu Ebba Suffía og Katrina og síggjast ovast. Síðani gjørdust tær ett vet eldri og kanska meiri sofistikeraðar, bæðu úlvungar og geisha-diddur. So er spurningurin, hvat tag , leitorð, eg skal hefta at einum stubba um grýlur í føstu. Sum sæst niðanfyri, valdi eg mentan .

Kórið úr Kommunuskúlanum sang best kenda og best umtókta brotið 'Another brick in the Wall' (part II). Íslendsku tónleikararnir hyggja væl nøgdir eftir kórinum, meðan Sámal Petersen, ið leikti fyrstu vionlin, hevur proppar í oyrunum. Niðast heilsast hann og dirigenturin Bernharður Wilkinson (Myndir: Birgir Kruse) Tað var ein uppliving av teim sjáldsamu, tá Norðurlandahúsið lat upp fyri The Wall um vikuskiftið. Leygardagin klokkan 16:00 sat eg ájavnt við mixipultin, so ljóðblandið skuldi verið tað strategiskt best hugsandi í allari høllini. Tó, í løtum kundi eg hugsað mær munin størri fyllu í ljóðinum, serliga tá skúlakórið fyrru ferðina kom á pallin. Tá var lóðmyndin ov spinkul. Seinnu ferðina tey sungu var betri fylla í ljóðinum og helst nakað harðari frá eisini. Hinvegin var dynamikkurin frá mikrofonstyrktu violinunum fantastiskur. Og so at síggja beint á hin villa bogan hjá Boga Lutzen, ið gekk upp og niður og streyk uppá tað harðasta - tað var fantastiskt at síggja, men eis...

Ein 15 ára gomul T-shirt sigur frá at Pink Floyd eru farnir á konsertferð kring allan heimin. Tað var í 1994. Yours truly, framman og aftan, 15 ár seinni. Myndin av Pink Floyd er úr LP plátuni 'Meddle' frá 1971. Ein góður tittul er 'A Pillow of Winds'. Stóra myndin vísir hví aldrandi rokkarar sakna plátuhúsar. Í dag eri eg farin í eina 15 ára gamla T-shirt. Fann hana á loftinum og mintist tá Jákup Eyðun, Heri og eg vóru við Smyrli í Aberdeen og keyptu fløgur. Tað vóru dagar. Og tá vóru eisini sambond við umheimin. Sambond, sum í dag eru burtur. Og so vóru sendingar sum Náttarravnar og Burtur á Heiði og kanska eisini Kuffertið , ein ferðandi tónleikasedning og Undir Norðstjørnuni við nýggjum rútmiskum tónleiki á norðurlendskum móðurmáli. Gomlu T-shirt'ina eri eg farin í, tí at í dag fari eg at lurta eftir The Wall. Á heimasíðuni hjá Tórshavnar kommunu heilsar borgarstjórin í Havn øllum áhoyrarum m.a. við hesum orðum: Við greiðum útsøgnum setir tónleikaverkið spu...

Fýra myndir úr Skeivapakkhúsi í dag. Ovast útsýnið yvir vágna, síðani trappuuppgongdin, sýnið út í eitt av skeivu rúmunum og niðast er ovastaloftið við talju yvir lemminum, sum er 13 metrar yvir kjallaragólvinum. (Myndir: Birgir Kruse) Í dag var eg ein túr í Skeivapakkhúsi. Húsini, sum uttan tekning eru bygd á eitt trapetzskapað grundstykkið, eru ein sonn perla - mitt í Havn. Útsýnið er óbetaliligt, sum sæst á ovastu myndini. Rúmini eru mong, stór og deiliga vinsk. Av gólvinum á ovasta loftinum eru 13 metrar niður gjøgnum lemmin, sum enn sæst til vinstru í niðastu myndini. Á hesum hæddum kundu spælimenninir hildið til. Her kundi eitt framsýningarhøli til skeiva list verið skipað, ein café ella bara eitt sjóvinnusavn í maritimum umhvørvi. Bygningurin rópar eftir hugskotum. Men eingin tykist hoyra. Gangið ein túr í Skeivapakkhúsi! Húsini eru ein dýrgripur, ið andar av søgu og møguleikum. Hann eigur at koma almenninginum til gleði og gagns. Nokkso skjótt.

Múrar í Havn avmyndaðir í viku 7, 2009 (Myndir: Birgir Kruse) Nú so nógv verður tosað um The Wall er stuttligt at finna múrar, veggir og lagaðar garðar í miðbýnum í Havn. Teir eru ikki so fáir, múrarnir í Havn. Summir heilt vakrir, aðrir meira forvitnisligir. Í vikuni fangaði myndatólið hesar múrar, frá pisshúsinum á Vaglinum, framvið Boysensgarði, Amtmansgarðinum og út á Skansan.

Kioskin hjá Astu í morgunljósi á veturi, útsýnið niðan á Vaglið og Havnar kirkja sæð av Boysensgarði (Myndir: Birgir Kruse) Fyri fyrstu ferð í langa tíð er skil á veðrinum. Í ein tíma ella so, kanst tú fegnast um liggjandi veðrið, tí tað er støðugt og til ber at tosa um tað við nýtiligum orðum, sum onnur enn veðurfrøðingar skilja. Tú kanst eygleiða og gera eina meting av veðrinum, júst so sum tað er og meðan tað er. Tað er sjáldsamt. Tí tók eg hesar myndirnar á Vaglinum í dag, frá kioskini hjá Astu og framvið Boysensgarði, har Perlan stóð.

Sámiska flaggið í Tinganesi í dag (myndir: Birgir Kruse) Í dag er sámiskur tjóðardagur. Síðani 1992 eru sámar samdir um henda dagin. Men semja hevur ikki altíð verið um júst hetta flaggið. Í 80’unum tá sámiskir rithøvundar og bókavørðar vóru á ráðstevnu í Føroyum, seymaðu tey eitt nýtt tjóðarflagg. Marianna Debes Dahl, sum um hetta mundi var við í nevndini í Filmsfelagnum, vísti mær flaggið. Hetta var kollveltingarkrút. Flaggið var eins nýtt og hatta orðið – kollveltingarkrút. Síðani er so mangt hent. Sámar eru vorðnir samdir um hetta vakra bláa flaggið, ið sýnir sólina, sum er faðir at øllum og knýtir jørð og himmal í eina æviga ringrás. Ein annar flaggstubbi úr søguni hjá Filmsfelagnum var í 1987, tá vit vóru vertir fyri norðurlendskari filmsstevnu og Nils Gaup var heiðursgestur við filminum ‘Vegvísin’. Filmurin, sum varð í uppskoti at fáa Oscarvirðisløn, bygdi á elligamla sámiska søgn. Tí var eitt full size sámiskt flagg bílagt úr Kautokeino. Flaggið kom, men vit sluppu ikki at brú...