Vegjaðaramyndir

Meðan tey planta og foredla vegjaðarabumbur í øðrum londum, fari eg at finna uppá orðið vegjaðaramyndir. Myndir tiknar við vegjaðaran í Sandoynni meðan longsti dagur enn er í hondum.

Nú tað er uppá móta at ferðast í egnum landi, kom tann tanki til mín, at var eg úr Sandoynni, so var eg ivaleyst besettur av opna vegnum og villu víddunum, sum vit bara kenna av preriuni í nýggja heiminum, fyrst frá hvítu niðursetufólkunum í indianaralandi og seinni frá slammresiterandi beatnicks, sum plantaðu og foredlaðu orðabumbur við vegjaðaran til og frá San Francisco.

Fyrst er at keypa ein kassa við rabarbum og káli við vegjaðaran í Veltuni heima á Sandi. Rabarbukassin sæst niðast til høgru á fyrstu vegjaðaramyndini niðanfyri.

Næsti standsur heima á Sandi eru Mølheyggjarnir har sandurin er so fínur og lættur, at lotar hann, so fært tú hann beint í eygað og mást blunda fyri øllum tí eksotiska vakurleikanum. Fremmant og løgið, tá hann melur av ymsum ættum og bráddlig vindstrok eisini geva tær sand millum tennirnar. Men millum strokini hómast hetta:

Í Skálavík minnir vegurin meg aftur á grasgrønar fløtur, ið eru nógv víðari enn eg eri vanur við. Harafturat sært tú mest sum alla staðni, hvussu bygt er uppí hús og fjós, so hvør partur umboðar eina tíð og næsti tilbygningur eina aðra, eins og litirnir eru spennadi, tá hugt verður eftir heildini á grøna bønum. Gult, brúnt og ljósareytt í fleirstrentari rúmd.

Men út á kvøldið køvir hann av við slavnum mjørka so sami vegurin verður eindimensionelt trøllsligur í kvirruni, har bara ein konstantur generator hoyrist murra úr einum fjósi uppi í brekkuni og gevur sjónini rúmd.

Flakavirkið liggur betonggrátt til høgru handar, tá tú fert oman til strandar í hesi vøkru og víðu preriubygd, ið fostrað hevur minst tvey stórskøld. Tað er so ljótt, deyða flakavirkið, at eg fái meg ikki at avmynda tað, men avmyndi heldur stemningsmettaða tokusýnið beint fram, ið sýnir fremsta savningarstaðin í Skálavík og rundkoyringina hjá bilunum í bygdini. Eins og í Havn eru bátahyljar sosial savningarstøð, ja sannir magnetar, hóast flestu bátar, í hvussu er teir í Havn, neyvan nakrantíð loysa frá landi, men heldur eru spekulatiónsobjekt hjá býraðspolitikarum, sum gera hyljar og brúgvar.

Kaféin á Mølini er heldur ikki opin, so eg kann ikki annað enn geva einum bygdamanni rætt, tá hann sigur, at nú hvarv í hvussu er tað eina savningarstaðið, har gott var at fáa ein kaffimunn og møta fólki, lokalum og fremmandum og hoyra tey framføra tónleik. Hann sipaði til Depilin, tey kalla, sum nú er konverteraður til skúla, ið eins lítið og flakavirkið tykist draga tey lokalu til sín og gróðurseta eitt lív, sum er neyðugt fyri ferðavinnuna kring oyggjarnar.

Dagin eftir fara vit til Húsavíkar, sum heilt vist er millum vakrastu og best hildnu bygdir í landinum, hóast tokan dystast við grøn- ja næstan blábjarta bøin og vil fjala hana, bygdina.

So taka vit brátt søguliga vegin til Dals. Hann er so eksotiskur, at eg øtist hvørja ferð eg eri á honum, at eg skal tora hetta. Summstaðni hongur hann beint yvir havið, og fuglur og styggur seyður hoyrist og sæst sum rekvisittir í einum kosmiskum leikhúsi, sum í mjørka bara kann hava ein leikstjóra sum William Heinesen, og við hansara legendariska skálkabrosi kundi itið Snipst Niðurfyri og yvir pallinum kundi í staðin fyri Til Gaman og Álvara staðið "Her er eingin bjarging - ert tú ikki glataður spælimaður." Men í fjálgu kulluni niðri í dalsbygdini, dagar henda lívsjáttandi áskrift, svørt á reklamugulum, framm á enn ómýlda steininum:

Hóast mjørka, er bygdin Dalur litrík í hvørjum króki dagin fyri longsta dag. Niðan frá lendingini er eitt yvirlit, ið sigur nøvnini á húsunum. Húsini og nøvnini eru málað á malargrót, ið orðabókin lýsir sum árunt brimbrýnt grót í ella úr møl.

Kanska er tað eisini eitt politiskt statement at heingja lesull upp í trøini, so vit verða mint á at einaferð var ull Føroya gull.

Longur upp síggja vit serføroyska plakatlist vovin við politiskum broddi og sett á hegnið millum pelarnar. - Hon er úr Dali, men býr á Argjum, siga tey mær um upphavskvinnuna av litføgru listaverkunum meðan eg taki eina mynd við telefonini.

Framm við ánni, yvir móti kirkjuni og oman móti strondini síggja vit eina perlurøð av hugnaligum húsum, túnum og gørðum, meðan børnini strúka framvið á súklu.

Niðanfyri Snikkarakjallaran, kampingplássið og Eiriksgarð sæst malargrótið, sum brimið hevur mýlt gjøgnum øldir og sæst alla staðni í bygdini, malargrótið.

Her niðri í mjørkanum, har bara aldudunið hoyrist, varnist eg eitt heilt fremmant ljóð, ið eg ikki er meinkunnigur við. Nakað sum at hoyra ein sekk við koli verða tømdan, men við einum meira hvøllum og rennandi ljóði, sum er tað ein risastór rangla hjá einum barni, sum á rygginum á Miðgarðsorminum fyllir uppí og stoytir úr, upp í saman, uttan enda og altíð í javnvág, alt eftir hvussu uppgangurin er og skaddan hongur yvir bygdini. Og er steinurin svartur, so verður hvíta brimið eins svart í brotinum heldur enn hvítt. Ein hugtakandi steinsymfoni, ið ringlandi verður slogd upp á land og so drigin og sogin út aftur til tær ævigu maktir djúpt í havsins hjarta.

So eitt legg út á lendingina, har eg ytst síggi fyri mær brotnu ímyndina av hybris og tí, sum kann henda tá menniskjan heldur seg vera ódeyðiliga, og eins og hini í øllum landinum byggja út á tað vágvilla hav og tøknin liggur eftir, knekkað.

Undir fótunum hoyrist ein ønskriligur blástur úr hybrisholunum, sum eru millum betongstykkini á lendingini. Symfoniin framvið strondini er fulfíggjað. So yvir til kirkjuna, har krossurin sæst í grótlagingini um kirkjuna, ið eg beri aldurin saman við. 1957 er áskriftin.

Hóast aldurin er lættur at bera, liggur eitt óunnuligt omen fyri kirkjuportrinum henda dag. Meðan vit bíða, kundi myndin verið kallað, okkum til áminningar, djúpt niðri í dalinum.

Men lívsfrískar myndir og málningar eru eisini at síggja í Sandoynni. Í durinum, har vit gista í Skálavík, er hesin framúr litríki og formsterki málningurin hjá Amariel Norðoy frá 1978.

Hann er ikki ólíkur honum hjá Ingálvi av Reyni, sum er frá miðskeiðis í sekstiárunum, og sæst í Listasavninum heima á Sandi, har Summartónar hava konsert og fleiri forvitnisligar tekningar hjá Ingálvi síggjast. Tað verða seinasta vegjaðaramyndir á hesum sinni. Manga takk fyri!