Konsumfilmar á jólum

Jólini eru tíðin, tá tú gert upp, hvat var best í árinum, sum fór. Hyggja vit at filmi, so er ikki óvanligt, at tú sært listar í miðlunum, sum hondfast staðfesta, hvat eru bestu jólafilmar, og hvørjir filmar skulu síggjast á jólum. Binge watching, tey kalla.

Sum jólini ganga, gongur upp fyri mær, at ávísir filmar eru skrásettir sum ómissandi jólafilmar, uttan at eg visti av tí, og ofta uttan at filmurin hevur nakað stórvegis, kanska slettis einki, við jólini at gera, men er blivin ein partur av tí konsumi, fyrilitsleysari ovurnýtslu, sum jólini eru.

Ein filmisk brúkarafest.

Ein morgun undan jólum síggi eg, at Home Alone frá 1990 verður sýndur á donsku public service rásini DR1. Ein góð søga sett saman við spenningi og filmiskum frásøgusnildi av eini aðrari verð, sum ikki bara setir barnið í focus, tá tað forskansar seg í stóra ríkmannaheiminum, men eisini loftar tankum um familju og einsemi á jólum. Kjarnuboðskapurin kemur fram, tá høvuðsleikarin, Kevin (Macaulay Culkin), møtir grannanum, Marley (Roberts Blossom) í kirkjuni. Ein nýklassikari. So koma minst fimm profittmaksimerandi konsumfilmar við sama heiti. At eydnast kann blíva títt egna forbannilsi. Eisini við Home Alone.

Hyggja vit við hesum frágerða jólafilmsklassikara, Home Alone (1990), sum støði eftir hinum filmunum, sum almennu sjónvarpsrásirnar í øllum okkara grannalondum eisini seta á skrá, síggja vit eitt annað slag av filmum, sum eg uttan at himprast vil kalla heiladeyðar heilfluktarar sum Die Hard (Doyggj við stívum), fimm ymsir filmar við Bruce Willis, sum byrjaðu í 1988, og Lethal Weapon (Drepandi vápn), fýra ymsir filmar við Mel Gibson, sum byrjaðu í 1987, og skapti spin off søluvørur sum sjónvarpsrøðir og telduspøl.

Gjøgnum árini verður tað ein siðvenja og savningarmentan hjá ungfólki á jólum at síggja hesar filmar og drekka øl afturvið. Filmiska konsummentanin hevur lukkast at skapa eina nýggja hill fyri tí totala jólakonsumi. Og public service rásirnar ganga undan at føða hetta sovandi dýr, ið eitir profittmaksimering. Við fjarstýringini í hondini, undrist eg.

Einasta blíðkandi innfall, eg kann finna at rósa vónleysa vøddamanninum Mel Gibson er, tá hann í Lethal Weapon 2 (1989) eirindaleyst leggur eftir suðurafrikanskum diplomatum og teirra immuniteti. Apartheidstýrið fær so turt uppá, sum eg aldri havi sæð á filmi áður. Tað er í sær sjálvum eitt avrik, um enn lagghalt.

Eftir at hava undrast eina løtu yvir allar hesar filmar, ið fábroyttir, mest sum eintáttaðir, lýsa arbeiðandi verkamenn í trongum støðum, har teir í leysum lofti skulu bjarga innibyrgdum borgaraskapi í einum japanskum háhúsum í Amerika undan týskum yvirgangskroppum, ið eita tað sama sum mentað tónaskøld á jólum, Gruber, komi eg eftir, at leisturin er hin sami sum í barnasendingum á jólum. At bjarga jólunum, nú hin óndi fór við teimum.

Ummælarin hjá søguríka tíðarritinum, Rolling Stone, Peter Travers, er ikki ósamdur við mær, tá hann slaktar triðja jólafilm hjá Gibson, og á einum skala frá null til hundrað gevur flatt null.

Null til Mel.

Kundi ikki verið meira samdur, tá umræður filmar, sum public service rásir velja at vísa okkum um høgtíðina.

Framhaldandi gott ár, hvar tú so velur at síggja tínar filmar.