Birk

Ein av tveyhundrað og ellivu játtum á listanum hjá The Yacht Company í Monte-Carlo í Monako er Drumbeat, sum liggur við Eystaru bryggju í Havn.  Fyri ein grundprís, sum er 175.000,00 evrur, tað eru 1.3031,20 krónur, kanst tú sláa trummu á dekkinum í eina viku, men so er liðugt. Vikuna kanst tí deila við tíggju vinfólk, so tit tilsamans eru ellivu. Kahúttirnar eru fimm og manningin telur tíggju. Eftir at hava siglt um Atlantshav í tólv dagar og níggju tímar úr niðurlendska Sint Maarten í Leewardoyggjum har norðuri í Smærru Antillum, kom Drumbeat á Havnina hóskvøldið. Sambært Vesselfinder hevði játtin verið í Barbuda og Antigua frammanundan. Drumbeat sæst oftast í Miðjarðarhavinum, men umframt Føroyar siglir hon til so eksotisk støð sum sjórænaraoynna Pitcairn í Suðurkyrrahavinum millum Avstralia og Suðuramerika, har manningin á Bounty lívbjargaði sær í 1790, og Tonglatummas las um í gamla Útvarpinum, sum var tað Kurosawa í dolby stereo. Drumbeat er skrásett í George Town á Caymanoyg...

Hin 59 ára gamli Tom Cruise, sum fekk eina serliga heiðursløn á filmstevnuni í Cannes í ár, hevur aftur høvuðsleiklutin sum tíðarleysi Maverick í nýggja Top Gun filminum, ið heldur fram eftir filmin frá 1986.  Ein fínur metsølufilmur, ið savnar fólk í hópatali í biografunum, og júst peikar á ymiskleikan, ið er at síggja ein stroymdan film heima, og so á stóra løriftinum saman við tveyhundrað fólkum, sum liva við í søgugongdini, og skapa ta eyka dimensjón, sum altíð er í biografsýningini við flenni, suffi og undran, tá øll hava sett seg, pakka bommini út og heilsa uppá síðufólkið.  Top Gun revitaliserar biografupplivingina fyri fólkið. Meirvirði er filmiska lyklaorðið. Nýggi Top Gun filmurin byrjar sum eitt rockvideo frá 1980’unum, briljant í tøkni, og yvirtrumfandi við tónleiki, sól og maskulinari action, har kvinnan gamaní er tøk, men bíðar til seinastu senu. Men Top Gun: Maverick er so nógv annað enn hesin einfaldi søgutráður. Hann er ein søga um gamla og nýggja tøkni, o...

The Square og Triangle of Sadness. Fyri aðru ferð hevur 48 ára gamli svenski filmsleikstjórin Ruben Östlund vunnið Gylta Pálman, Palme d’Or, á árligu filmstevnuni í Cannes, sum í ár varð hildin á 75. sinni. Ruben Östlund er ein meistari at skapa órógv, discomfort, so vit við støði í tí avgjørt kenda verða førd inn í eina nøtrisøgu, har mest sum einki er, sum vit væntaðu tað. Í fyrra vinnarafilminum, The Square , var tað listin sjálv, ið varð sett til diskussión. Til ein veitsludøgurða, kanska ein parodi uppá innantómar klædningar og veitslukjólar í Cannes, fer ein óður leikari, klæddur sum orangutang, upp á borðið og skapar kaos, meðan borgarligheitin roynir at tvíhalda um tað syndarligu rest, sum í hesi løtu er eftir av yvirstættartilveruni. Ætlaða listaátakið, sum filmurin er um, kemur í hæddina, tá eitt barn verður sett í The Square, ein bás á gøtuni, og sprongt í luftina, fyri at skapa uppmerksemi og marknaðarføra júst hesa framsýning, sum er eitt frírúm. Altso ein greið listarlig ...

Saman við essayistinum Frank Wu arbeiðir fotografurin Benjamin Rasmussen, sum sæst omanfyri, við bókini The Good Citizen , ið kavar í eitt amerikanskt tjóðskaparligt trauma, og leitar eftir ábendingum og orsøkum til ógvusligu skottilburðirnar, sum síðan 1999, hava fingið tilsipandi heitið, evfemismuna, Columbine , sum í dag merkir skúladráp, school shooting.  Í bókini hevur Benjamin avmyndað Sue Klebold, ið er mamma annan drápsmannin. - The guilt one feels doesn’t fit in a room, it’s so huge, sigur mamman.  - Við undirheitinum "Photographs and essays exploring how American society came to be what it is today", hyggja vit í bókini The Good Citizen eftir sambandinum millum søguliga harðskapin í lynsjing í amerikansku suðurstatunum, og hvussu tann atferðin flutti inn um dyrnar í skúlanum og skapti skúladráp. Tað var í eini grein í Rolling Stone, at eg varnaðist bókina hjá Benjamin. Kenda amerikanska tónleikablaðið hevði portrettmynd av yvirlivaranum Ivy Schamis, sum Benjamin he...

Í seinastuni havi eg varnast ølbryggj, sum poppar upp, har tú minst væntaði tað. Ja, tað er sum ein ítøkiligjørd forðarenning, Hindernislauf í Bayern ella steeplechase fyri ølkuskar á bretskum rossum í hoyna, skalt tú smakka alt.  Fyrst var tað í Gásadali, har tey brúka vatn úr Múlafossi at gera samnevnda ølið, ið er írsktreytt, Biskupskelda sunnan úr Vági, sum eg ikki havi smakkað enn, og so Kumlum, sum tey við støði í lokala strandanavninum selja á Strondum, og nú ætla at foredla við vatni úr Sálarbótará. Í øllum førum støð, ið eru burturi frá miðstaðarøkinum og tí fólksliga almenni, sum vit vanliga fata sum part av tí mest fjølbygda, og helst júst tí savna seg um tað stuttflutta, ið bindur fjarlagda staðin saman. Og mitt í ferðafólkabyrjanini poppar nýggja Oy bryggjaríið upp í gamla Timburhandlinum í ídnaðarøkinum uppi á Hálsi í Havn. Ein lokalisering, sum fyrr hevði verið mett sum púra burturvið, tí handilsmannalyndið hevur lært okkum, at pengar skulu kroystast skjótast gjørlig...

Mads Brügger er stjóri í Frihedsbrevet, sum hevur fingið stuðul til miðlavirksemi frá Niels Heina Mortensen í Havn (Foto: Finn Frandsen, Scanpix) Danski útvarpsskemtarin og avdúkandi journalisturin, Mads Brügger, hevur fingið 19 nýggjar milliónir at spæla sær við undir heitinum Frihedsbrevet, har hann er stjóri.  Millum stóru íleggjararnar er føroyski Niels Heini Mortensen, sum síðan 2007 hevur rikið holdingfelagið NM við adressu í Havn. Tað upplýsir danska Ekstrablaðið, sum umframt Niels, ið hevur sett hálva aðru millión í verkætlanina, sum byrjaði í fjør, eisini nevnir átta aðrar pengaíleggjarar, ið hava sett so mikið sum fimm milliónir hvør í talgilda danska miðilin. Við blaðið sigur Mads Brügger, at mest selda heimildarsending hjá Danmarks Radio er Muldvarpen, sum hann gjørdi sjálvur. - So eftirspurningurin er har, sigur hann turrisliga við blaðið, sum í mong ár hevur stríðst við bæði leiðslu og blaðsølu. Eftir øllum at døma fer Frihedsbrevet at leggja serligan dent á gott gama...

Innleiðing hjá Una Holm Johannesen til nýggja svenska spælifilmin "Eg eri Zlatan", sum Filmsfelagið vísti í Havnar Bio mikudagin 18. mai 2022: Løtan stendur framvegis ljóslivandi fyri mær, tí tað var fyrstu ferð, at eg veruliga merkti megina í meiningsleysa og meiningsfulla fótbóltsuniversinum. Seinnapartin tann 24. september í 2000 dansaði B36-húsið í Gundadali í sonnum ovfarakæti. Har var tjokkfult av fólki. Himmalfegin stóð eg og klemmaði ein eldri mann, sum eg ikki kendi. Hann geylaði uppøstur við knýttum neva yvir høvd og guvaði dúgliga av sigarrettini. Eg var 10 ár. Tað var grannauppgerð millum B36 og HB. Fimm minuttir frammanundan hevði eg sitið í fullum álvara við afturlatnum eygum og foldaðum hondum og varpað Jesuspápa eitt inniligt ynski. Hetta snúði seg um heiður og æru. Eitt territorium, sum skuldi verjast. Tankin um at skula í Kommunuskúlagarðin dagin eftir, og B36 hevði tapt, meðan HB fór at vinna føroyameistaraheitið, var einki minni enn ótolandi. Eg skal ikki ...

Nú hitastigini vórðu tveysiffrað og summarmjørkin sum amen í kirkjuni legði seg yvir Havnina, fór eg ein túr inn á svalligu Strendur, har sýnið er beint út á opið hav, og nógv nýtt verður bygt niðan í brekkuna móti Hálsatjørn. Men ørindini eru at fara oman í fjøruna at hitta danska Aage Dyssegaard, ið bryggjar øl, sum bara fast til keyps í Urtahavanum. Tað er ein kafé, dygst við Raktanga, sum lýsir seg sjálva við orðunum: ”ein hugnalig kafé Úti við Sker á Strondum. Á matarlepanum er bæði søtt og salt :) og so hava vit eisini onkur tiltøk í skjáttuni!” - Áki, sigur hann klingandi skilliga, tekur fast í hondina og ger mær greitt, at í Føroyum vil hann ikki kallast Aage. Bilsin hoyri eg hann fortelja, at hann undirvísir í rokning á Toftum, er AKT-lærari og brennir fyri trivnaði á skúlanum. Læraraprógvið tók hann í Odense. Tí skuldi hann, eins og 25 onnur, lúka prógv í føroyskum á Setrinum. Tey fimm, ið ikki høvdu føroyskt sum móðurmál, dumpaðu øll. Men seinni gekk betur. Gøtunummurini er ...