Birk

Tekstur: Birgir Kruse Myndir:  úr “Podróżnik” (Franklin Henriksen 2014) Dimmalætting 2/2015 Frá ongari krónu til sjeyhundraðtúsund í almennum stuðli til føroyska filmsgerð, og frá einstreingjaðum ungdómsfilmum úr Hollywood til komplekst estetiserandi svart hvítan film úr Póllandi, og onnur evropeisk eksperiment fyri vaksin og kræsin. Heimliga støðan kann ikki sigast at verða annað enn góð, tá ræður um film í Føroyum. Ja, kanska hin besta nakrantíð, síðan filmur fyrstu ferð varð vístur á føroyskt lørift hjá Ólavi á Heygum í Vestmanna í 1907, trý ár innan Dia á Bø lat havnarfólk sleppa at síggja film við sama apparati í mentunargøtuni í høvuðsstaðnum. Umframt dagsins eyðsýndu talent at gera stuttfilm úti í heimsins metropolum, eru heimligu filmsaktørarnir fyrst Norðurlandahúsið og nú Mentamálaráðið við stuðli til filmsgerð, og so Klippfisk og Havnar Bio. Men fleiri kundu verið við í filmisku føðiketuni. Millum annað Kringvarpið og almenningurin. Tí uttan publikum, eingin filmur.

Foto: Ingi Joensen Tað var fullsett í Havnar Bio til fyrstu sýning í Filmsfelagnum í kvøld. Ingi Joensen, fotografur, tók báðar myndirnar út yvir salin, fyri og meðan fólk nutu pólska filmin IDA (Pawel Pawlikowski 2013). Millum áskoðararnar vóru fleiri fólk, ið eisini vóru til staðar, tá ið Filmslistafelagið varð stovnað í somu hølum í 1962. Upprunaligu stovnararnir vóru Erling Simonsen, Eyðun Johannesen og Fraser Eysturoy, sum frammanundan høvdu sent eitt bræv til 100 borgarar í Havn. Jákup Eli Jacobsen, núverandi stjóri í Havnar Bio, fekk lógvabrestir frá áskoðarunum fyri at vísa listarliga áhugaverdan film á henda hátt annanhvønn mikudag, og møguleikin fyri einum filmfestivali í Havn í september varð nevndur. Næsta sýning í Filmsfelagnum er mikudagin 21. januar kl 19:30, tá russiski filmurin LEVJATAN (Andrej Zvjagintsev 2014) verður sýndur. Atgongumerki fáast í Havnar Bio ella á heimasíðini hjá biografinum. Sum sæst á fremstu røð er altíð ein stólur til tín í Filmsfelagnum!

Annanhvønn mikudag fer Havnar Bio undir heitinum Filmsfelagið at sýna nýggjar filmar, sum eru listaliga áhugaverdir. Úti i heimi verður hetta slagið av filmum onkuntíð nevnt art house filmur. Sjálvandi er ymiskt, hvat ein biografgangari og ein annar halda verða listaliga áhugavert og viðkomandi, men Havnar Bio fer við átakinum Filmsfelagið at royna seg við eini miðsøkjandi leið, sum annan vegin savnar áskoðarar og hin vegin gevur atgongd til film, sum ikki verður settur á vanligu skránna. Ikki er neyðugt at tekna limaskap í felagnum. Sýningarnar eru almennar eins og vanligu sýningarnar í biografinum, men bera frámerkið Filmsfelagið. Havnar Bio hevur spurt formann og nevnd í gamla Filmsfelagnum, at sleppa at brúka heitið og at medvirka í at velja filmar. Upprunaliga felagið varð stovnað í hølunum hjá Havnar Bio í 1962. Tá var navnið Filmslistafelagið. Her er fyrsta talmerkta síða í gerðabókini hjá felagnum, sum Fraser Eysturoy, Erling Simonsen og Eyðun Johannesen hava undirskr

Grein í Atlantic Review 1/2015 Áhugin fyri tí djúpa og gátuføra George Harrison úr The Beatles leiddi Stanley Samuelsen til skaldsligar meistarar í Føroyum, sum hann hevur sett løg til og sungið í 30 ár, fremst av øllum Janus Djurhuus. Fingraspælið er einastandandi, og hóast Stanley við síni sorgblíðu rødd hevur sungið "Tá eg verði gamal" í fleiri ár, er hann framvegis orkumikil og miðvísur sum ein unglingi. - Tað er eingin loyna, at eg havi veri ein stórur beatlesfjeppari, síðan eg fyrstu ferð hoyrdi teir í 1964, sigur 63 ára gamli Stanley Samuelsen, ið var sologittaristur í Silly Boys í Fuglafirði frá 1964 til 1970. Hann sæst longst til høgru niðanfyri. - Eg minnist eitt kvøld í augustmánað í 1968, at ein vinur kom framvið í sínum nýggja Taunus 12M og rullaði rútin niður og úr bilinum streymaði beatleslagið “Hey Jude”, sum tá varð spælt á fyrsta sinni í Radio Luxembourg, sum vit øll lurtaðu eftir. Tað var nakað heilt serligt við hesum einfalda sangi, ikki minst

Í spildurnýggju útgávuni Middle East Atlas  er Ísrael strikað av kortinum. Útgávan, sum telur 71 blaðsíður, er ensk og er umbiðin av enskum skúlum við Persaflógvan. Á kortunum er Palestine sett í staðin fyri Israel , og so síggjast  Westbank og Gaza . Aftast er yvirlit við londum og fløggum. Millum Ireland og Italy er einki Israel . Í leitorðalistanum stendur gamaní Jerusalem , sum er heilagur býur hjá fleiri átrúnaðum, men Israel er ikki millum leitorðini. Hetta var óvæntað og ikki minni sjáldsamt. Sum skilst, hevur siðvenja verið í ordragevandi ensku skúlunum kring Persaflógvan, at strika Ísrael við penni í hvørjari skúlabók. - At taka Ísrael við í hesi útgávu, hevði verið 'unacceptable to its customers in the Gulf and that the amendment incorporated local preferences.' Tað sigur Collins Bartholomew við altjóða katólska vikubaðið The Tablet gamlaárskvøld. Í kolofonini í Middle East Atlas sigur forlagið, at 'The representation of certain boundaries

Kanska var hesin bestur í ár, tá vit ikki hugsa um makrel og onnur verðslig viðurskifti, men um livandi mentan, sum í eina avmálda løtu er mitt ímillum okkum, her og nú. Gott nýggjar, Kjartan Hansen, alias Terry, og annars øll í verðini, nær og fjar. Myndirnar eru frá ólavsøkubloggi í ár.

Blogglesarum verða ynskt eini gleðilig jól við einum jólaeingili, sum Guðrun gjørdi úr ull og vomb av seyði á Borðuni. Gleðilig jól!

Kvøldið fyri stytsta dag, leygarkvøldið 20. desember, savnaðist ein rúgva av fólki til konsert við Bjøllubandanum, sum vit kenna við bossanovataktum frá Gekkakvøldum í sjónvarpinum, og ikki minst solistum í Reinsarínum niðast í Tórsgøtu. Aftaná var konsert við Gretu Svabo Bech, Teiti og strúkarum uttandura og ókeypis í einum tjaldi í túninum yvir ímóti Perluni. Bjøllubandin, sum er húsorkestur á trimum jólakonsertum í Reinsarínum, eru Benjamin Petersen, Knút Háberg Eysturstein, Per Ingvald Højgaard Petersen og Mikael Blak. Eftir ein lívligan og stuttligan jólainngang, kom fyrsti solistur á pallin, helvtin av AVE, Petur Pólson. Tað góða við konsertunum í Reinsarínum er, at tær eru so stuttar. Langar konsertir hava altíð eitt deytt punkt og gerast tí lættliga møðsamar. Soleiðis er ikki í Reinsarínum. Tað er stutt og greitt, og matsjar væl til berliga hølið. Petur sang tríggjar væl valdar sangir til høvið og hevði sum altíð nøkur fyndarorða at siga millum sangirnar. So kom