Birk

Posts

Tíðindi sum ítrótt

Ítróttamynd, sum Jens. Kr Vang tók, og sást í Blaðnum frá kappróðrinum á ólavsøku Kanska er summartíðin ikki hin rætta at gera upp, hvussu journalistiska avrikið í føroysku miðlunum kann mátast. Meini so við, hvør skal máta og hvussu skal mátast? Fara vit aftur til Ársfrágreiðingarnar hjá Ríkisumboðnum fyri aldarskiftið, so sást, at meðan svenskarar høvdu heimsmet í avíslesing, sambært Guinness Book of Records, so kundu vit á heimabeitinum lesa fyri vist, at fleiri enn túsund bløð sirkuleraðu, vóru í umfari og vórðu lisin, fyri hvørjar túsund føroyingar. Hartil skal sigast at upplagskontroll, alment eftirlit við prentaðum bløðum, hevur aldri verið í Føroyum og er enn ikki til. Helst var tað bara skrivstovufólkið, sum fór burtur frá, taldi upp og skrivaði rokningina til blaðstjóran, ið visti veruliga upplagið á føroysku bløðunum. Umframt upplag, sum altíð er knýtt at lýsingaprísum, er eisini hin redaktionella linjan og skrivaða innhaldið avgerandi fyri ein og hvønn mið...

Hví spyrt tú ikki á føroyskum?

- Hví spyrt tú ikki á føroyskum, sigur amerikanski læknin, Mimi Syed, ið er av pakistanskari ætt. Ein farri av suðuroyarmáli liggur í óvæntaða setninginum. Meðan Føroyar hyggja eftir fótbólti á tveimum vígvøllum eri eg farin í Finsen, har Elisabeth Skarðhamar Olsen innleiðir og bjóðar vælkomin til fullsettan fyrilestur í auluni við Mimi Syed. Fimtan ára gomul var hon skiftisnæmingur í Føroyum skúlaárið 1996/97, og búði hjá Elisabeth Holm, sum gamaní er av Tvøroyri, men býr í Hoyvík. Fyrilesturin úr Gasa byrjar og endar við sitatinum hjá týska prestinum, Dietrich Bonhoeffer "Silence in the face of evil is evil itself." Orðini hjá Bonhoeffer, sum týsku nazistarnir drupu í 1945, hanga skilliga lýsandi í heimligu auluni, ið er prýdd við Sjúrði og orminum á Glitraheiði. Fyrst er ein heimildarfilmur í 25 minuttir, “Kids Under Fire: An investigation into Israeli soldiers shooting children”, sum tíggjufaldi Emmyvinnarin, algersk-amerikanska Amel Guettatfi, hevur gjørt fyri am...

Føroyskt whisky sum uppliving og ferðamál

Konsentrerað og smakksterkt, sum whisky við fatstyrki er, er greitt, at fyri kennarar er tað ein ótyntur og ektaður upplivingarfaktorur í sjálvum sær. Men ein nýtist ikki at verða afficiendo fyri tann saks skuld. Og heldur ikki at vera globetrottari, sum Tróndur í Götu sigst hava verið, fyri at sanna, at føroyskt whisky við fatstyrki kann verða eitt savnandi ferðamál hjá útlendingum við enda jarðarinnar, ella so langt sum slepst frá meginlandinum í Evropa, sum granskarar frá Columbia University greiddu frá í morgun. Føroyar eru ikki bara eitt ferðamál, men hevur fingið eitt nýtt aktiv. Tað upplivdi eg í fjør heyst, tá John Dalsgarð skipaði fyri norðurlendskari ráðstevnu í Varpinum um atgongd til útbúgving og arbeiðsmarknað, eisini hjá fólki við skerdum førleika við lopfjølini á Tekniska skúla, har í býnum, sum briljantum dømi. Tá møttu vit Anniku Waag, sum í søguligu hølunum hjá Føroya Bjór við sjóvarmálan í Klaksvík greiddi livandi frá um nýskapandi tilgongdina at gera whisky....

Observerandi og vælupplagt rockportrett

Í kvøld bjóðaði Pætur Hjalmar Evensson mær oman í Blábar at síggja heimildarfilmin Róin - spælimaðurin við heimsins enda , hin fyrsta hann hevur gjørt. 58 minuttir við einum in your face portretti av sangaranum Róin Siggertsson úr Vestmanna, bygdin, sum stundum í filminum verður kallað Westworld, og hvast, men góðlynt sum flugan á vegginum, lýsir 19 ára gamla spælidrongin, sum fer heiman og til Danmarkar, og byrjar at nærkast heimlandinum og bygdini aftur sum vaksin, nú hann er 46. Ein filmur um útlongsul og flyting, sum neyvan er tilætlaða, konsis og avtalaða, kanska eins nógv ein flýggjan, til okkurt, sum í løtuni fatast størri og betri, uttan at verða tað á einum tilvitaðum og realistiskum pláni, hugsi eg. Men eisini treytaleyst at ofra seg fyri listina, at vilja hana, tónleikalistina, har sum møguleikarnir í løtuni tykjast bestir, og fara frá tí, ið fatast sum trongt og avmarkandi. Ein innistongdur útlongsul, er fatanin eg siti eftir við. Upprunaliga hevði Róin fingið læruplá...

Tunlar skapa lív

Hallur, lærarin á Viðareiði, bjóðar kaffi í túninum uppi á Garðsvegi, har vit skifta orð um skúla, ferðavinnu og tunlar. Veðurfrøðingurin, Turid, sum býr longur uppi á vegnum, kemur við í hugnaliga summarprátið, ið myndar lagaliga lívið á bygd 59,89 kilometrar úr Havn ein leygardag seinrapart. Í løtuni síggjast bara einstøk ferðafólk ganga framvið. Í ovastu húsunum eru týskarar við einum húsvogni. Beint niðanfyri, har skeltið greitt sigur, at her er bara fyri búgvandi, eru leigubilarnir settir. Tey eru farin niðan eftir gøtuni, summi at síggja lagaðu garðarnar og taka myndir í bjarta og næstan hallusinerandi grønu brekkunum, sum eyðkennir Viðareiði á sumri so mikið, at hvar tú vendir tær, er tað sum at ganga í einum Vegghamarsmálningi. Onnur eru so djørv, at tey eru farin til stroks at síggja Enniberg, ið verður lýstur sum ein tungur túrur. Brætta Villingadalsfjall, triðhægsta í føroyska fjallaheiminum, er grannafjallið. Útsýnið, higani vit sita niðri á sløttum, er dragandi vakurt og n...

Tjørnuvík og Gásadalur eru vakrastu bygdirnar

Av teimum bygdum, har landfast og koyrandi er úr Havn, eru Tjørnuvík og Gásadalur tær vakrastu. Ikki bara bráðvakrar, men mest hugtakandi, tá tú kemur til bygda og gongur í túninum. Neyvan bara hjá okkum, ið verða sannførd av herrópinum um at ferðast í egnum landi, men eisini tá tú lurtar eftir fremmandum ferðafólki og hendingaferð kemur á tal við tey. Sum í Tjørnuvík í dag, tá ein tilkomin dani sigur øðrum ferðandi, hann júst hevur møtt, at hetta er the pinnacle í Føroyum. Toppurin og hámark fyri útsýni og uppliving. Í meðan skiftir ein kvinna á sandinum og kastar seg í bikini á bláman. Tá gera menn við nakað hvítari holdi rungandi víkingaróp, so hvørt teir stetla longur út á sandin og kenna rullandi kuldan upp úr sjónum. Tað havi eg ikki hoyrt áður. Rópini runga niðan millum húsini og koma oman aftur úr líðunum. Nakað sum tá íslendsku fótbóltsfjeppararnir savnast til dyst. Hugtakandi ljóðmynd millum kafégestirnar í Tjørnuvík. At koma til, er bygdin Gásadalur best fyri. Har er br...