Skip to main content

Posts

Føroyskt slær allar rekordir

Magnus Dam, Kringvarpsstjóri, lovar í inngangsrøðu, at nú verður roynt at fáa føroyska talu á meir enn ein film um árið. Tað er so ambisjónin, sigur Magnus, uttan at lova nakað. Her sæst hann saman við Páll Danielsen og Jonnu Mortensen. At føroyskt slær allar rekordir, sigur Mourits Clementsen, sum rekur Havnar Bio, ið er einasti føroyski biografur. Havnar Klubbi eigur hølini, sum biografurin er í, har Mourits nú vísir svenska teknifilmin, Palla Halaleysa, ið næstan er ein sangleikur, í góðari føroyskari týðing, sum Kringvarpið hevur latið í føroyskan búnað við framúr røddum.  Tað er nakað serligt við at sita í biografi saman við øðrum. Vit síggja sama nýggja film, sum ljóslivandi bleiktarar á løriftinum. Akkurát sum ordiligt og við føroyskari talu. Við síðuna av okkum, mær og Olaf, sita Glóð, sum í filminum er Birgitta, ið eigur summarkettuna, sum gevur filminum navn, og foreldur hennara, Børge og Durita. Beint aftanfyri situr Sanna Bæk Hoydal, sum er Maja, og tá eg spyrji eftir h...
Recent posts

Sannleikin doyr fyrst

  Í Breddanum í gjár, har Gasa og Ísrael vóru evnið, tvey ár eftir Hamasálopið á tónleikafestivalin Nova, har 378 vórðu myrd og 44 rænd, hoyrdist aftur hesin søguligi setningur, sum amerikanski senatorurin, Hiram Johnson (1866-1945), segði í 1917: ”The first casualty when war comes, is truth”. Sama segði ísraelski sendiharrin, Jonathan Lebel, í Varpinum í fjør á framsýning við minniskortum frá Nova festivalinum, sum Maigun Solmunde hevði fyriskipað. Styrkin er at dokumentera, segði hann, og vísti á røttu tølini fyri ræðuleikunum á Nova festivalinum. Hamasatsóknirnar steðgaðu ikki her, men hildu fram, so samlaðu tølini á teim dripnu og rændu øktust við stórari ferð. Tosaði tá við sendiharran um, hvussu hesin deyðsspiralur og -kultur kann steðgast. Í allari vápnadubbingini og misinformatiónini lendu vit á fátæksliga orðinum skúli . - Trúgvi, at einasti máti at byrgja fyri hesum fyri okkum so óskiljandi hendingum, er upplýsing og aftur upplýsing. Til tess hava vit skúlan. Kanska...

Granska Gunnar Hoydal í Tórsbyrgi

Amerikansku Lara Chebotarev, Bryn Mortenson og Brookie Xia, sum saman við spanska læraranum Rodrigo Antonio Rieiro Diaz, eru í Havn at granska arkitektin Gunnar Hoydal. Í Tórsbyrgi, sum Gunnar Hoydal (1941-2021) teknaði, og fyrstu fólk fluttu inn í í 1976, eru í dag listalesandi Lara, sum hevur foreldur úr Sarajevo og Moskva, og tær báðar arkitekalesandi Bryn, sum er av skandinaviskari ætt, men býr í Pennsylvania, og Brookie, sum býr í California, men hevur foreldur úr Kina, komin á vitjan.  Brookie hevur frá læraranum Rodrigo fingið til uppgávu at kanna Tórsbyrgi, Bryn Berjabrekku og Lara inni á Gøtu. Tær eru frá Danish Institute for Study Abroad, stytt DIS, ið er ein almannagagnligur grunnur til lestur uttanlands, stovnaður í 1959, sum bjóðar semestur-, lestrarár- og summarútbúgvingar, har undirvísingin er á enskum, í býunum Keypmannahavn og Stockholm. Seinastu tvey árini hevur spanski arkitektinum, Rodrigo Antonio Rieiro Diaz, undirvíst hjá DIS, og er nú í Føroyum við teimum...

Kokkalærlingurin Lassi Klein í altjóða kapping

  21 ára gamli Lassi Havsteinsson Klein, sum er av Sandi, skal umboða Danmark í Ungtalentkappingini hjá Escoffier, Jeunes Talents Escoffier. Eg hitti hann til eitt prát í Tórsbyrgi í 2022. Lassi er í kokkalæru á Søllerød Kro, sum nógvir føroyingar kenna, tí har arbeiddi navnframi Jan Restorff, sáli, tænari ella uppvartari, í mong ár. Lærumeistarin hjá Lassa, Brian Mark Hansen, sum er høvuðuskokkur á Søllerød Kro, varð spurdur, um at finna ein kokkalærning, og Lassi varð valdur. Brian Mark Hansen er kendur í gastronomiska heiminum. Hann vann kappingina Bocuse d'Or í 2022, sum verður kallað heimsmeistarakappingin í kokkalist. Í hesum døgum fyrireikar Lassi seg til Ungtalent kappingina hjá Escoffier, sum í ár verður hildin í London hin 31. oktober. Lassi hevur fingið eitt toymi av dugnaligum vegleiðarum, sum skulu ráðgeva honum í kappingini. Jeunes Talents Escoffier er ein altjóða kapping í gastronomi, skipað av Disciples Escoffier fyri ungar kokkar og tænastufólk und...

Himmal Heim Hammond - og Hans

Undir heitinum Himmal Heim og Hammond var konsert í Løkshøll í gjárkvøldið. Stúgvandi fult, og tá liðugt var, vildi eg ynskt, at hetta bara var ein steðgur, og hálvrunna konsertin helt fram eins leingi. So forvitnisliga innbjóðandi og fylt av spæligleði var konsertin. Hans Poulsen var kapellmeistari, sitandi við urguna, sum Evangeliihúsið keypti fyri lutfalsliga nógvar pengar í 1961, og Hjalmar Hvíklett keypti fyri ongar pengar, fýrahundrað krónur, sigst, eini fimtan ár síðan. Aftanfyri Hans var snurrandi Leslie hornið, sum kompletterar A100 urguna, ið svarar til B3 klassikaran. Kenni á mær, at salurin er um at bresta av spenningi at hoyra hvussu eitt ljóðføri kann verða miðdepilin í eini konsert, sum er ein tvørskurður av tónleikarum og sangarum í Føroyum í dag. Rógvi Langgaard tók myndina av Hans eins og allar hinar fyrimyndarliga góðu myndirnar frá konsertini, sum eg eri sloppin at brúka, sum var tað ein sunnudags eykakonsert.  Urd Johannesen bjóðaði vælkomin í Løkshøll og a...

Løk til lík - kvinnan ger munin

Átta fóru í flogvanlukkuni í Mykinesi. Føroya størstu katastrofu í okkara útvarpstíð. Í Hesti fóru ellivu mans í bátsvanlukku eftir einum degi í 1919. Tá vóru 25 hús í lítlu bygdini. Samtíðarmiðilin, Dimmalætting, sigur, at fýrs fólk búðu í Hesti hetta árið. Í dag búgva seytjan. Aðrar báts- og skipsvanlukkur eru, sum gjøgnum tíðirnar hava merkt bygdasamfeløg og elvt til tignarligar minnisvarðar og -talvur. Var tað útvarpsuppslestur av tí vanliga slagnum ein sunnudag seinrapart um hetjumerktar lagnusøgur av teim sjey høvunum, so rak hann helst framvið, lesturin á tíðarinnar havi, meðan eg ypti øksl um aftur eina søgu av slagnum, sum menn meitla í stein, tí søgusýnið er mannligt, úr mannligum keldum, har menn vóru í vanda, og lisið upp av monnum í mandigum útvarpi. Annarleiðis er í hesum føri. Her er søgusýnið kvinnuligt og sett í karm av the female gaze , sum tey siga í filmiskum ástøði. At kvinnur eiga søguna. Stillisliga taka hana við einum greiðum og sannførandi uppleggi, sum a...

Aðru ferð í Ísrael

  Sum skrivari í føroyska Miðflokkinum varð Ólavur í Geil í døgunum 23.-29. august í ár boðin til Ísraels at vitja. Ísraelska sendistovan sendi innbjóðingina, sum Hannah Goldshmidt, ið hevur norðurevropeisk sambond um hendi fyri ísraelsku uttanríkistænastuna, hevði lagt til rættis. Innbjóðingin varð send til Political Staffers Delegation From the Nordic Countries, tað vil siga starvsfólkum hjá politiskum flokkum í Norðurlondum. Nógvir føroyingar hava vitjað í Ísrael. Hetta var onnur ferðin hjá Ólavi í hesum landi, ið fleiri av heimsins rithøvundum seta, ikki bara ovarlaga, men eisini á ein heilt serligan stiga.  Vit kunnu nevna okkara egna Kristian Osvald Viderø, sum í ”Ferð mín til Jorsala” skrivar um ferðina, hann gjørdi til Jorsalir, tað er Jerúsalem, í 1952 og fimm ár seinni gav út í bók. Svenska Selma Lagerlöf gav fyrst í 1900talinum út Jerusalem, har hon í tveimum bindum letur karga veruleikan heima í Dalarna renna saman við ein bíbilskt poetiskan frælsisdreym í Heilag...