Skip to main content

Posts

Dekkskuggar á Heystframsýning

Í dag læt Heystframsýningin 2025 upp í Gallarí Havnará, har opið verður fram til týsdagin 28. oktobur. Eftir at Heiðrikur av Heygum, ið hevur verið kurator saman við Sámal Blak, beyð vælkomin, helt Eirikur í Jákupsstovu, landsstýrismaður í almanna- og mentamálum, eina væl upplagda setanarrøðu, har hann gjørdi vart við, at hann umboðaði bæði javnstøðu- og mentamál, nú tríggir menn og trettan kvinnur sýna fram, men at tveir menn stóð fyri úrvalinum. Eirikur greiddi frá, hvussu avgerðin varð tikin at sýna fram á heysti við Havnará, og ikki á vári í Listaskálanum.  - Tað eru í ár 35 ár síðan 1990, tá Felagið Føroysk Myndlistafólk fyrstu ferð skipaði fyri árligari listaframsýning við útvaldum verkum. Oftast - um ikki hvørja ferð - so hevur framsýningin verið í Listaskálanum, og hvørja ferð hevur hon verið á vári. Tað er í grundini eisini eitt av fáu tingunum, sum beinleiðis er ásett í viðtøkunum hjá Felagnum Føroysk Myndlistafólk: ”§7.Várframsýningin: Várframsýning felagsins er sens...
Recent posts

Føroysk matvinna undir eftirlit

  Mynd frá brá.fo Føroysk matgerðarlist, gastronomi, ella bara matarstøð, sum Heilsufrøðiliga Starvsstovan heldur turrisliga og merkantilt sigur, eru í eini álvarsligari broytingartíð, har greið rák eru antin frameftir ella aftureftir. Frameftir, tá gomul føroysk matgerðarhevd verður foredlað, tá hon møtir fremmandum kokkum í føroyskum køki, og aftureftir, tá trendurin bráddliga verður at taka upp tað slambur og tey avroð, sum altíð hava ligið eftir, tá flett verður hesa ársins tíð. Langt er síðan Mouldi fekk okkum út at eta ein vælsteikan piparbúff við góðum paringsvíni. Síðan er so mangt hent, har tað femmanda møtir tí heimliga, so sum at Mortan fekk okkum at njóta sjerry við røstum og chablis afturvið tí hvítasta bankatoski, Janus Einar leyp brell á okkum við einum hummara-hotdog, og spola vit fram til nútíðarkrúnuna á gastronomiska Føroyaverkinum, so stendur Sebastian Jiméne z í durinum, og borðreiðir við náta, skerpikjøti, ræstum kjøti og súrhoyggi, ið alt samalt møtir og me...

Skiftet - fyrstu svensku løgreglukvinnur

Við støði í handriti hjá Patrik Ehrnst hava leikstjórarnir Rojda Sekersöz og Julia Lindström gjørt seks parta filmsrøðina, Skiftet, um fjúrtan tær fyrstu løgreglukvinnurnar í Svøríki í 1958, sama árið, loyvt varð kvinnum at gerast prestar í svensku kirkjuni. Netflix vísir nú allar seks partarnar, ið eru 40 minuttir hvør. Altjóðað, er hópin av sjónvarpsrøðum, ið nærum síðan sjónvarpið kom til og gjørdist húsaltar í stovuni, lýsa løgreglulívið í gaman og álvara. Nýggjasta røð eg havi varnast fyri tað í mínum optikki avgjørt góða, er BBC røðin frá 2023 og fram, Blue Lights, ið fer fram í Belfast, sum burdi verið vinarbýur hjá øllum føroyskum fólki við áhuga fyri tí skisma, sum gníggjandi tekur seg upp, tá fullveldiskatolikkar og sambandsprotestantar faru upp í hægsta gir og uttan dialog brúka hvønn møguleika at manifestera seg sjálvan við fløggum og súmbolum, hvør í sínum býarparti. Svenska røðin, Skiftet, ið er hin fyrsta søguliga, Netflix hevur gjørt har í landinum, er púra greitt s...

Kvinnur á ferð í krimi

  The Woman in Cabin 10, á norskum Kvinnen i lugar 10, er nýggjur amerikanskur spenningsfilmur á Netflix, sum fer fram umborð á 150 $ millióna luksusjáttini, Savannah, ikki ólík teimum, ið plaga at pløga okkara havøki og vitja okkara havnir. Umframt siglandi bátin sum avmarkað eind og karmur um søguna, eru tveir aðrir týðandi lutir drignir uppá tráð í filmisku Netflixframleiðsluni: Fyrst fleirfalt Oscarvirðislønta stjørnan, Keira Knightley (f.1985), og síðan norska strondin, serliga Hjørundfjorden, í Møre og Romsdal, beint innanfyri Ålesund. Søgan er av whodunit-slagnum, vit kenna frá Agathu Christie (1890-1976), har vit í eini spælifilmslongd, skulu gita okkum til rebus-gátuna, hvør var tann seki, ið framdi drápið - í hesum føri umborð, sum í Death on the Nile (1937) hjá Christie, ið fleiri ferðir er gjørd til film. Hetta seinasta, umborð, er avgerandi í hesum slagi av søgum, tí pallurin hjá teim leikandi er ikki bara avmarkaður, men eisini innilokaður, so tað slepst hvørki ...

Føroyskt slær allar rekordir

Magnus Dam, Kringvarpsstjóri, lovar í inngangsrøðu, at nú verður roynt at fáa føroyska talu á meir enn ein film um árið. Tað er so ambisjónin, sigur Magnus, uttan at lova nakað. Her sæst hann saman við Páll Danielsen og Jonnu Mortensen. At føroyskt slær allar rekordir, sigur Mourits Clementsen, sum rekur Havnar Bio, ið er einasti føroyski biografur. Havnar Klubbi eigur hølini, sum biografurin er í, har Mourits nú vísir svenska teknifilmin, Palla Halaleysa, ið næstan er ein sangleikur, í góðari føroyskari týðing, sum Kringvarpið hevur latið í føroyskan búnað við framúr røddum.  Tað er nakað serligt við at sita í biografi saman við øðrum. Vit síggja sama nýggja film, sum ljóslivandi bleiktarar á løriftinum. Akkurát sum ordiligt og við føroyskari talu. Við síðuna av okkum, mær og Olaf, sita Glóð, sum í filminum er Birgitta, ið eigur summarkettuna, sum gevur filminum navn, og foreldur hennara, Børge og Durita. Beint aftanfyri situr Sanna Bæk Hoydal, sum er Maja, og tá eg spyrji eftir h...

Sannleikin doyr fyrst

  Í Breddanum í gjár, har Gasa og Ísrael vóru evnið, tvey ár eftir Hamasálopið á tónleikafestivalin Nova, har 378 vórðu myrd og 44 rænd, hoyrdist aftur hesin søguligi setningur, sum amerikanski senatorurin, Hiram Johnson (1866-1945), segði í 1917: ”The first casualty when war comes, is truth”. Sama segði ísraelski sendiharrin, Jonathan Lebel, í Varpinum í fjør á framsýning við minniskortum frá Nova festivalinum, sum Maigun Solmunde hevði fyriskipað. Styrkin er at dokumentera, segði hann, og vísti á røttu tølini fyri ræðuleikunum á Nova festivalinum. Hamasatsóknirnar steðgaðu ikki her, men hildu fram, so samlaðu tølini á teim dripnu og rændu øktust við stórari ferð. Tosaði tá við sendiharran um, hvussu hesin deyðsspiralur og -kultur kann steðgast. Í allari vápnadubbingini og misinformatiónini lendu vit á fátæksliga orðinum skúli . - Trúgvi, at einasti máti at byrgja fyri hesum fyri okkum so óskiljandi hendingum, er upplýsing og aftur upplýsing. Til tess hava vit skúlan. Kanska...

Granska Gunnar Hoydal í Tórsbyrgi

Amerikansku Lara Chebotarev, Bryn Mortenson og Brookie Xia, sum saman við spanska læraranum Rodrigo Antonio Rieiro Diaz, eru í Havn at granska arkitektin Gunnar Hoydal. Í Tórsbyrgi, sum Gunnar Hoydal (1941-2021) teknaði, og fyrstu fólk fluttu inn í í 1976, eru í dag listalesandi Lara, sum hevur foreldur úr Sarajevo og Moskva, og tær báðar arkitekalesandi Bryn, sum er av skandinaviskari ætt, men býr í Pennsylvania, og Brookie, sum býr í California, men hevur foreldur úr Kina, komin á vitjan.  Brookie hevur frá læraranum Rodrigo fingið til uppgávu at kanna Tórsbyrgi, Bryn Berjabrekku og Lara inni á Gøtu. Tær eru frá Danish Institute for Study Abroad, stytt DIS, ið er ein almannagagnligur grunnur til lestur uttanlands, stovnaður í 1959, sum bjóðar semestur-, lestrarár- og summarútbúgvingar, har undirvísingin er á enskum, í býunum Keypmannahavn og Stockholm. Seinastu tvey árini hevur spanski arkitektinum, Rodrigo Antonio Rieiro Diaz, undirvíst hjá DIS, og er nú í Føroyum við teimum...

Kokkalærlingurin Lassi Klein í altjóða kapping

  21 ára gamli Lassi Havsteinsson Klein, sum er av Sandi, skal umboða Danmark í Ungtalentkappingini hjá Escoffier, Jeunes Talents Escoffier. Eg hitti hann til eitt prát í Tórsbyrgi í 2022. Lassi er í kokkalæru á Søllerød Kro, sum nógvir føroyingar kenna, tí har arbeiddi navnframi Jan Restorff, sáli, tænari ella uppvartari, í mong ár. Lærumeistarin hjá Lassa, Brian Mark Hansen, sum er høvuðuskokkur á Søllerød Kro, varð spurdur, um at finna ein kokkalærning, og Lassi varð valdur. Brian Mark Hansen er kendur í gastronomiska heiminum. Hann vann kappingina Bocuse d'Or í 2022, sum verður kallað heimsmeistarakappingin í kokkalist. Í hesum døgum fyrireikar Lassi seg til Ungtalent kappingina hjá Escoffier, sum í ár verður hildin í London hin 31. oktober. Lassi hevur fingið eitt toymi av dugnaligum vegleiðarum, sum skulu ráðgeva honum í kappingini. Jeunes Talents Escoffier er ein altjóða kapping í gastronomi, skipað av Disciples Escoffier fyri ungar kokkar og tænastufólk und...