Birk

Í dag er Leap Day í enskt talandi heiminum. Okkara Leypársmessa var fríggjadagin 24. februar. Dagurin verður settur inn, tá skotár, ella leypár er. Tey, ið tosa so eksklusivt mál sum føroyskt, hava oftast nógv orð at velja í og smakka uppá, tá eitt og sama fyribrigdi skal lýsast. Tað er nokkso stuttligt hjá lærarum, sum eiga minst tveir reyðar pennar. Í so máta er tað bara Facebook, sum er lærarareyðpennafrítt rúm. Leypársmessa er bara leypár. Sagt verður í álmanakkanum, at lomvigin kemur at landi á pálsmessu, sum er 25. januar, og í bergið á leypársmessu. Dagurin í dag, Leap Day, verður eisini kallaður tampardagur. Frálíka netjaða, ella álinju, orðabókin hjá Sprotanum, sigur hesi ensku orð um føroyska tampardag: (sø.) Ember day (originally a Catholic fast day at the beginning of each quarter of the year); sum ~ er (til veðurlag), verður tann ársfjórðingurin the way the weather is on Ember day, the way is it going to be the following three months Tampardagur er fýra ferðir hvør...

Í dag er Kalevala dagur í Finnlandi, har finsk mentan og finskt mál verða hátíðarhildin. Kjarnin í hátíðarhaldinum er tjóðkvæði Kalevala, sum finnin Elias Lönrot (1802-1884) setti saman í 1835 og hevur havt stóran týdning fyri finska málið. Frá finskari tjøru úr Botnsvík og upp til okkara dagar við Koskenkorva, Nokia og Angry Birds er ikki einki samband til Finnlands. Umframt at Filmsfelagið í 80'unum vísti tað, sum til var av Aki Kaurismaki filmum, so hevur Jóhannes av Skarði (1911-1999) umsett tjóðkvæði finnlendinga. Forlagið Fannir gav føroyska verkið út í 1993. Landsbókasavnið upplýsir tó at týðingarnar hjá Jóhannesi hava verið settar á prent í ymsum høpi langt áðrenn. Fyrsti partur í Følv í 1964 og síðani í Árbók Føroya Fólkaháskúlafelags í 1971 og at enda í Varðanum, árini 1984-92. Anker Eli Petersen hevur á heimasíðuni Tjatsi gjørt klipp við evni úr Kalevala, sum sæst niðanfyri Vit ynskja øllum finnlendingum góðan ...

Undir heitinum kirkjubio heittu prestarnir í Norðstreymoyar prestagjaldi, Theodor E.D. Olsen í Kvívík, Inga Poulsen Dam í Vestmanna og Bergtórur Hjelm Bjarkhamar í Hvalvík, á meg um at greiða frá um filmin The Tree of Life (Terrence Malick, USA 2011) í Vestmanna kirkju, har altartalvan hjá Astrid Andreassen hevur sama navn, Træ Lívsins . Poul Joensen avmyndaði okkum saman við kirkjuráðsformanninum Jóan Magnus Olsen longst til vinstru. Tað var Theodor, ið kom á gátt eitt kvøldið herfyri og tað var leyst og liðugt beinan vegin. Undir heitinum Kirkjubio  ætla tey trý at vísa filmar við átrúnaðarligum, andaligum og etiskum spurningum í føstuni. Fyrsta sýning var í kvøld, mánakvøldið 27. februar kl 19:30 í Vestmanna kirkju, har útvið hundrað fólk møttu í kjallaranum at síggja film. Ætlanin er at halda fram við tiltakinum kirkjubio  í føstuni í Kvívík og í Hvalvík. Undan sýniningini av filminum The Tree Of Life , skuldi eg siga nøkur orð, ...

Til Gerhard Lognberg, Borgarstjóra og Javnaðartingmann. Nú borgarstjórin og Javnaðartingmaðurin, Gerhard Lognberg, á øðrum árið á rað valdi at úttala seg heldur keðiliga um "skapandi fjøldina" og harvið eisini undirritaða, kenni eg meg noyddan at fáa nøkur ting uppá pláss. Helst blandar Gerhard sømdargávur, virðislønir og starvslønir. Tað vóru starvslønirnar til listafólk, ið blivu kunngjørdar fyrst í vikuni og sømdargávur og mentanarvirðislønir landsins fingu undirritaði og tveir av okkara fremstu listamonnum fyrr í ár. Fyri tað fyrsta, so kennist tað løgið, at blíva lagdur undir at vera orsøkin til at fólk kring landið pínast og gráta, tí eg havi fingið heilar fýra mánaðarlønir frá landinum. Eg søkti um pengarnar fyri at fáa møguleikan at skapa tað, sum eg meti meg duga best, nakað listarliga gevandi, ið vónandi gagnar samfelagnum. Og ikki fyri at skapa neyð og elendigheit. Trúgv mær, eg meinti bara gott við tí. Fyri tað næsta, so kennist tað løgið at vera lagdur u...

Samstundis sum internetið røkkur út í hvønn krók og vit øll eru álinju, ella netjað, so gerast vit meira staðbundin og heimføðislig. Eg eri sannførdur um, at tey viðurskifti, sum vit á Facebook hava sterkastu meiningar um, eru beint úr túninum og tey fólk, sum vit oftast samskifta við á Facebook, eru fólk vit framman undan kenna. Altjóðagerðin hevur gjørt okkum meiri heimføðislig og minni hugaði at leita upp nýggj, óvæntaði sambond. Men nú eru fólk farin at telja dagarnar hjá Facebook. Ikki tí tað er føsta, men tí at nýggi sosiali samskiftispallurin skal verða Pinterest. Nýggi samskiftispallurin, sum eins og allir kappingarneytarnir   hevur heimstað í Palo Alto í Silicon Valley í Kalifornia, brúkar myndir, sum fólk deila sínamillum. Myndir, heldur enn tekst og meiningar í orðum, so sum vit eru von við at løgmaður, landstýrisfólk og tingfólk við fragd føra fram á Facebook, sum var hesin staður fólksins nýggja parlament, tíðindamið og boðstaður. Tað var miðlagranskarin Marshall...

So er tunnusláing og grýlukvøld í Tórsbyrgi. Ein rúgva av sprelskum grýlum í øllum alduri, mælandi og ómælandi, klæddar í altskyns outfit , komu í túnið og onkrar inn í felagshúsini at syngja. Kattakongurin Sveinur er hin triði frá vinstru á niðaru myndini omanfyri.Tær báðar sofistikeraðu punk-grýlurnar á myndini niðanfyri, sungu sannførandi og við perfektum røddum This is Me , sum eg haldi er úr Disney filminum 'Camp Rock'. Tvær stjørnur við hægsta x-faktori. Sveinur úr nummar 35 var kattakongur millum børnini, og vinnari við ferðasteypi í vaksnamannadeildini var Bogi úr nummar 6, sum í góðum samstarvi við tvillingabeiggjan, Høgna, fekk tunnuna niður. Og eftir tunnusláing við børnum og vaksnum var borðhald í felagshúsunum við mati og drekka til børn í øllum alduri. Á myndini síggjast Jóna úr nummar 19 og Augusta úr nummar 28 og niðast mín egni føstulávintstallerkur við tvøsti í føstu.

Hallstein Sigurðsson er formaður í Norrøna Felagnum í Føroyum. Álvur Haraldsen tók myndina av formanninum, sum í stovuni á Heimasta Horni lesur um Olof Palme   Kæru norðbúgvar! “Norrøna Felagið skal vera annað enn eitt felag, sum á hvørjum sumri skipar fyri útferðum til avtoftað støð”. Nakað soleiðis málbar fyrrverandi formaður og skrivari felagsins í mong ár, Birgir Kruse seg, tá hann fyri tveimum árum hevði eitt upplegg til kjak á ráðstevnu, sum Norrøna Felagið skipaði fyri í Norðurlandahúsinum. Hevur Norrøna Felagið nakran tilverurætt? var spurningurin, sum vit settu á ráðstevnuni. Vit ynsktu, at stevnan skuldi sannføra okkum um, at tað arbeiði, sum vit gera í Norrøna Felagnum, er gagnligt og neyðugt. Vit fingu váttað, at arbeiðið, sum Norrøna Felagið ger, verður virðismett. Frá fleiri síðum. Frá okkara egnu limum, samstarvsfeløgum og stuðlum, men sanniliga eisini frá fólki innan fyri politisku skipanina, ið virðismeta, at tað er ein fólkslig rørsla her á la...

Annika Olsen er landsstýriskvinna við norðurlandamálum Í hesum døgum fer Norrøna Felagið í Føroyum um tey seksti. Nógv er broytt hesi seksti árini og ikki minni í hinum londunum, har norrønu systirfeløgini eru nógv eldri. Upp og niðurgangstíðir hava verið í Norrønu Felags søguni. Eftir fleiri lak ár við útferðum til avtoftaði støð sum fremsta aktiviteti, er Norrøna Felagið aftur farið at seta dagsordanin. Hesuferð við einum avbjóðandi fundi um føroyskt vinnulív í Norðurlondum við spyrjandi undirheitinum: møguleikar ella forðingar. Fundurin var í Høllini á Hotel Hafnia fríggjadagin kl 16:00, eitt vágið, men í hesum føri stak væleydnað tíðspunkt. Spurt varð, hvørjir møguleikar eru hjá føroyskum vinnufyritøkum at víðka virksemið uttan fyri landoddarnar? Eru forðingar, sum gera tað trupult hjá føroysku vinnuni at virka í javnari kapping í øðrum Norðurlondum? Og er útferðarhugur yvirhøvur eitt ynski hjá føroyskum fyritøkum? Heilt fitt av fólki varð møtt, landstýrisfólk, tingfólk...

Listasavnið sigur frá, at arbeiðið at seta bingjuna hjá Tróndi Patursson Bládýpið upp við Listaskálan er meira umfatandi enn væntað. Tí er framsýningin Hinumegin blátt útsett og letur upp leygardagin 3. mars kl 15:00. Samrøðan millum Trónd og Nils Ohrt er somuleiðis útsett eina viku og verður leygardagin 10. mars kl 15:00 í Listasavninum. Sí annars hesar slóðir: http://www.birkblog.blogspot.com/2012/02/bladypi-i-eygsjon.html http://birkblog.blogspot.com/2012/01/bladypi-aftur-i-listaskalanum.html

Fyrrapartin og nakað út á seinrapartin leygardagin var eg sjálvur annar ein biltúr úr Havn og norður til Tjørnuvíkar. Við Ennið á Streymoyarlandinum, yvirav Torvanesi, við Eiðiskolli og Risanum og Kellingi í baksýni, kom eg í tankar um yvirskriftina. Speglingar og hvørjisjónir. Útfyri her vit standa, funnu útróðrarmenn lívd og kallaðu staðin Lítla Himmiríki. Sama er á landi. Í skiftandi ljósinum eru Føroyar eitt eldorado til fotografering, gert tú teg út til tað. Tað hevði eg als ikki, men tá ljósi er so skiftandi eru nøkur skot, soleiðis av handahógvi, stuttlig og sigandi. Í hvussu er fyri júst tað løtuna. Tí næstu løtu er alt horvið og burtur. Myndin omanfyri er tikin klokkan fýra seinrapartin. Klokkan hálvgum ellivu sama morgun er hetta ljósið og skinið við Høgukei undir Skeivapakkhúsi á Vestaruvág í Havn. Bátarnir eru Thorshavn hjá Ríkisumboðnum, bygdur á Frederikssunds Skibsvært í 1940, sama ár, sum næsti bátur, Brimnes , er bygdur á J.F.Kjølbros Sleipistøð og yts...

Sunnudagin varð Anton Petersen heiðraður við gávugóðsi. Talur vórðu hildnar og Anton greiddi frá um egna filmin Skýming og um at uppliva film við kroppinum heldur enn tilvitskuni. Undir spennandi frágreiðingini hendi tað stuttliga at uppvørpan lýsti orðið ‘tekst’ beint á pannuna á filmslistamanninum. Ein hugfarslig uppliving millum mynd og tekst. Nærmyndina tók Ole Wich. Millum tey fleiri enn hundrað fólkini, ið møttu til hugnaliga tiltakið í fabrikkini hjá Østrøm, vóru foreldrini Kaj og Aslaug Petersen úr Havn. Anton lat seg avmynda saman við Bjørn Kalsø, landstýrismanni, Sigurði í Jákupsstovu, rektari á Fróðskaparsetrinum, sum er formaður í nevndini, Oddfríða M. Rasmussen, formaður í Listasambandi Føroya og Herálvi Jacobsen, formaður Føroya Lærarafelags. Innan Bjørn Kalsø, landstýrismaður í mentamálum, handaði Antoni Petersen gávugóðsi úr Grunni Thorvalds Poulsen av Steinum, grundgav formaðurin í nevndini, Sigurð í Jákupsstovu, rektari á Fróðskaparsetrinum, fyri, hví valið...