Birk

Flaggdagsrøða, Føroyingafelagið Áarstova í Århus 25. apríl 2004: Eitt flagg hevur tvær síður. Tað veittrar í vindinum og stundum síggja vit aðru síðuna og stundum hina. Soleiðis er eitt flagg og soleiðis eru korini at liva í støðugum vindi. Ein rennan úr einum borði og í annað. Nakað soleiðis kennist tað sum føroyingur at búgva í Danmark. Fyrr føroyingur og nú danskari. Og tó møtast vit allir føroyingar at heilsa flagginum, heimliga Merkinum. Á føroyskum, við føroyskum kóri og sangi, mitt í Danmark hin 25. apríl. At vera føroyingur í Danmark er eitt markamót – eitt interface. Vit kunnu flyta inn og út millum londini. Og hvørja ferðina vit gera tað, fáa vit sama persónsnummar aftur, og gongur koyrikortið, ella passið út, ja so kunnu vit endurnýggja tað í tí landinum – Danmark ella Føroyum – sum vit nú einaferð eru í. Og tá tað kemur til passið, ja so kunnu vit velja millum tvey. Reytt, ella grønt “der er frit valg” sum sølumenninir siga. Og so verða vit eisini boðin í hernaðartænastu, j...

Samkoma í Norðurlandahúsinum 28. januar 2004: Gott kvøld øll somul og serliga Helga, takk fyri vertskapin og innbjóðingina til hetta hugnaliga borðhald. Og av givnum ávum, sum tit øll vita um, so fari eg samstundis at takka fyri tey farnu árini og tær upplivingar, sum eg - og vit í felag - hava havt her í húsinum, alt síðani Listastevna, kajakk og ísbjørn komu her á matrikkulin. Eg skal ikki draga nakað frá, alt hevur verið spennandi. Tá ein í 15 ár hevur sitið í skúlanum, sum er eitt fast skipað og rættuliga afturlatið samfelag, har tað ringir inn og ringir út og tú beint fram kanst liva eftir konstant at verða “saved by the bell”, og so kemur út í pulserandi erhvervslívið, so er mangt forvitnisligt, onkuntíð ovæntað – bæði negativt og positivt – at uppliva. Meðan skúlin og tímatalvan, sum har er, dagliga er tryggjaður við faki, flokki, lærara, stuðulslærara, garðvakt, høli og klokkutíð, so eru hesi viðurskifti, hesir karmar, ikki galdandi í arbeiðslívinum annars. Meðan tú hevur bæði ...

Røða, Tromsø september 2003: Jeg takker for invitationen og anledningen til at lægge frem nogle ord og tanker omkring fangst og fangstkultur i Vestnorden, som også er titelen på udstillingen, et projekt, initieret af Vestnordisk Råd og del af Newtork North, som jeg har koordineret frem til udgangen af juni i år. Fangstkultur i Vestnorden er en rejsende udstilling, som i øjeblikket kan ses på nationalmuseet i Dublin i Irland. Udstillingen har tre indfaldsvinkler, der alle har landene i Vestnorden, Grønland, Island og Færøerne, som geografisk ramme: museumsgenstande, bl.a. fangstredskaber kunstgenstande, installationer, samt malerier og skulpturer med fangst som tema og teknologi, bl.a. i form af filétmaskine fra firma Marel. Udstillingens omfang er 500 kvadratmeter gulvareal og 6 meter til loftet på sit højeste punkt. Til udstillingen er fremstillet: engelsk-dansk katalog, redigeret af Birgir Kruse og udgivet af Sprotin (ISBN 99918-44-69-4). CD med titel “Piniartut” (TUTL CD1051) med mu...

Vikuskiftið, Sosialurin 19. september 2003: Liðin eru 30 ár síðani ein hin undarligasti rokkarin fór av verðini. Tað var Gram Parsons, the Grievous Angel , sum doyði í Joshua Tree í Kalifornia hin 19. september 1973. Birgir Kruse skrivar úr rúmi nummar 8, sum var karmur um mest skakandi hending í rokksøguni. Eitt jósvatræ peikar í ymsar ættir. Í veruleikanum er tað ikki nakað træ, men er av liljuættini, Yucca brevifolia. Sigst, at tá mormonar miðskeiðis í 19. øld fóru um Colorado ánna, góvu teir trænum bíbilska navnið. Fyrimyndin var Jósva, sum við opnum ørmum signar teimum landið fyri vestan. Undan mormonum brúkti upprunafólkið, indiánar, jósvatræið í listahandverki og til matna. Í hesum heita og berliga parti av Kalifornia er viðalundin The Joshua Tree National Park. Ikki nøkur viðalund í vanligari merking, heldur oyðimørk við runnum og mistrivnaðum pálmum, ið spretta millum steinar og klettar, ið tykjast sum leiktjøld frá Hollywood filmum. Luftin darrar yvir heita asfaltinum og stei...

Ólavsøkan sett, 28 juli 2003: Góðu ítróttafólk og hornblásarar, góðu ólavsøkugestir, góðu landsmenn! Ólavsøkan er tann krummtappur og snúningsásur, sum vit ofta máta okkum eftir. Fyri ólavsøku, eftir ólavsøku, á ólavsøku. Ólavsøkan er eitt markamót. Ólavsøkan er eisini ein hugsunardagur, ella báðir tveir, rætt sum skótarnir praktisera í sambandi við Baden-Powell. Ein hugsunardagur. Og undir hesum hugsunardøgum seta fólk hvørjum øðrum stevnu. Húski, vinfólk, starvsfelagar. Ólavsøkan er ein høvuðssnúningsásur, har allir tættir og øll bond knýtast. Hetta er stevnan, ið ber av øllum, hin stórsta mentanarstevnan í árinum – tjóðardagur okkara – hetta er fólkið, Tingið og kirkjan. Stundandi fram mót hægsta degi í árinum, eru vit enn ikki komin niðaná. Tað vera vit í morgin. Tá kirkjan, Tingið og fólkið finna saman og kunnu loka dagin í felags sangi, her á hesum staði. Tá eru vit í ólavsøkuhøpi komin niðaná. Eg vil á hesum mentanarliga hugsunardegi støðga á við hesi orðini: ”Enn eru vit ikki ...

Tíðindagrein, Dimmalætting 7. mai 2003: Í dag fyllir Norðulandahúsið 20 ár, men í gjáramorgun helt Norðurlandahúsið ein seinasta tannáringamorgunmat, har hugt varð bæði aftur á søguna hjá Norðurlandahúsinum og frameftir at tiltøkum bæði komandi dagarnar og komandi árini. Tað var lagt upp til ein hugnaligan morgunmat í Norðurlandahúsinum í gjáramorgun. Ein morgunmatur, sum Birgir Kruse skemtandi segði, tá ið farið varð til borðs, var seinasti tannáringamorgunmaturin, nú húsið fór burtur frá sínum tannárum og upp í tey meira vaksnu 20-ini. Bollarnir, osturin, teið og kaffið smakkaði væl ímillum tað sera fjølbroytta morgunmatarborðið, sum bæði taldi leiðslu úr Norðurlandahúsinum, miðlarnar og eisini listarfólk sum limir úr Gestum, Ólav Hátun og Kristian Black. Modellpallurin av stóra føroyska sangleikinum Skeyk, sum varð framførdur í Norðurlandahúsinum, var enntá eisini sloppin upp í part, har hann stóð mitt á borðinum ímillum miðlablokkar, skráir og bollar. Stórfingin føðingardagur Helg...

Sosialurin 15.mei 2003: Kemur tú úr einum heimi við ljóðføri? Tað vil eg ikki siga, men eitt elektriskt orgul høvdu vit einaferðina. Spældi onkrar sálmar á tað. »Ongum er so trygt at fara« til dømis. Spælir tú nakað ljóðføri? Eg haldi, eg má svara nei uppá handan spurningin. Trummur í Eiðis Ljómfelag vil eg ikki ordiliga telja við. Syngur tú undir brúsuni? Nei. Men skrúvi wc-útvarpið hart frá. Og leggi onkuntíð eina fløgu á. Hevur tú nakrantíð droymt um at gerast tónleikari? Man ikki tað? Sum tannáringur við bløðunum Go! og Vi Unge? Ájú. Hvat hevur tónleikur at siga fyri teg? Rættuliga nógv. Vil siga, at eg lesi yrkingar gjøgnum tónleik. Tónleikur er mítt bókmentunarliga filtur. Rokklyrikkur. Inngongdirnar eru til dømis Hank Williams og David Bowie. Men eisini danskarar sum C.V. Jørgensen og Love Shop. Hvussu nógvar fløgur/plátur/ bond eigur tú? Eini 3000 fløgur og kanska 1000 LP plátur. Og nakrar single plátur í nøkrum flower power mappum. Hvat er tín yndisfløga? Tað broytist alla tíð...

Oddagrein í Prix Føroyar blaðnum hjá Sosialinum 2003: Fremstu frítíðarítriv hjá skúlaungdómi eru í dag tónleikur og filmur. Og millum fremstu ynski um útbúgving og lívsstarv standa tónleikur og mentan. Tað staðfestir ein kanning millum túsund næmingar, sum í ár skulu gera seg lidnan við antin fólkaskúla ella miðnámsútbúgving. Økisgranskingardepilin hevur gjørt kanningina. Tað merkir ikki, at vit hava slept fiskivinnuni og øðrum vinnugreinum, sum í øldir hava bygt hetta land. Men kanska merkir tað, at tær hevdvunnu vinnugreinarnar hava alt truplari at virka sannførandi, eggjandi og nýskapandi yvirfyri føroyskum ungdómi. Á tónleikaøkinum er Musikkskúlaskipanin farin at virka kring landið og annað hvørt ár er Prix Føroyar tiltakið. Helst eru hetta tveir týðandi liðir í einum karmi, sum við professionalismu og nýhugsan hava skapt eitt nýtt føroyskt ungdómsrák, har snúningsásurin er tónleikur. Egin tónleikur. Og tónleikur er ikki longur bara nakað vit passivt stinga í fløguspælaran. Nei, ...