Birk

Fýraogtjúgundi James Bond-filmurin, SPECTRE , fekk ov nógv at liva upp til í 2012, tá Skyfall avdúkaði familjuna og baksýnið hjá kjøtiliga Bond á skotsku heiðini, har alt nú er niðurbrent. Við SPECTRE skuldu vit flytast eitt stig longur inn í nærsambondini hjá Bond og teimum, og hoyra um ónda hálvbróðurin, Christoph Waltz. Hann er úr Eysturríki og fær passandi nazimálføri, sum allir rættir filmsdjevlar, ið aldri eru bretskt-amerikanskir. Hóast fleiri høvundar, tyngist filmurin av hesum dualistiskt víðkandi átaki. Haldi, at henda spennandi síðusøga svinnur millum penn og pappír, og stendur eftir sum ein tóm klisjé. Kanska tí, at eg var ov spentur um júst hetta nýggja snar og frávik í Bondfilmunum. Væleydnað nýtt er tó, at altjóða yvirgangsfelasskapir og eftirlitið við teimum og okkum øllum er blivin partur av filmiska Bond, sum í størri mun enn fyrr etur seg inn á nútíðina og altjóða yvirgang í stórbýum. Annars eru tað bara gadgets, bilar, bumbur og babes, ið standa eftir í ...

Fýratúsund krónur fyri flakið. So høgur kann endaprísurin verða, tá ið eksklusivar italskar matstovur rinda fyri ein bita av føroyska Bankatoskinum, ið tey meta sum heimsins besta til saltfisk. Tað sigur Jens Martin Knudsen, framleiðslustjóri á Vaðhorni. Einki er at ivasti í, at toskur av Føroyabanka er besta, men samstundis eisini knappasta, saltfiskabrand úti í heimi. Oslakkur Frederiksberg hevur spurt seg fyri hjá eldri ættarliðum, og hevur eftir teirra forskriftum gjørt klippfisk til tvey kvøld í Barbara Fish House, 13. og 14. november. Helst er hetta fyrsti klippfiskur, ið er virkaður í Føroyum í nýggjari tíð. Tað var fyri trimum árum síðan, at íverksetarar í frambrúsandi føroysku matstovuvinnuni fingu samband við Oyvind av Skarði í Vinnumálaráðnum og fólk á Havstovuni, at Bankatoskurin aftur kom á heimliga borðið. Tíðindini bórust á altjóða mat- og ferðabloggum, og um hetta mundið í fjør kom eitt par úr New York higar, bara fyri at sessast í Áarstovu og smakka ein ram...

SEV fær Náttúru- og umhvørvisvirðisløn Norðurlandaráðsins í 2015 fyri at gera føroyska elveiting grønari. Virðislønin er 350.000 krónur, sum SEV stjórin Hákun Djurhuus fekk handaðar í Hørpuni í Reykjavík í kvøld saman við standmyndini Nordlys . Omanfyri sæst formaðurin, Jákup Suni Lauridsen, halda røðu. Á informatiónsríku heimasíðuni hjá SEV sæst greitt, hvussu el-orkuframleiðslan er í løtuni, og hvussu hon er býtt sundur. Klikk á myndirnar og kom beint á upplýsingarnar: Tann blaðsíða, sum eg er fegnastur um í nýkomna atlassinum hjá Námi, er á síðu 34. Har hevur Ole Wich teknað eitt regnkort, sum eftir tølum hjá Eliasi Davidsen frá 1992, ið aftur byggja á tøl frá DMI í árunum 1961-1990, og nýggjum upplýsingum frá SEV um avfalsøki, vatngoymslur, vatnorkuverk, rør, tunnlar og áarinntøk, vísur elframleiðslu í meðal fyri árini 2004-2013. Eitt spennandi regnkort úr hæddunum í okkara egna landi. Takk fyri upplýsingarnar, SEV! Norðurlendska hátíðarløtan í kvøld varð send bein...

Í fyrstuni var myndin av orðinum so kom orðið orðið, sum var í fyrstuni og nú er í tøknini. Men uttan orðið er einki. Undir himmalinum er einki 2.0, duga vit ikki at skriva. Tá eru vit einki. At skriva læra vit bara við at skriva. Web 2.0 er einki, uttan bara forfengiligt stakkalastás, duga vit ikki at skriva. Skrivið so - í bloggin! Motiverand messa fyri lærarum at brúka blogg sum opið skriviamboð á skeiðnum Skúlin i netsamfelagnum  í Norðurlandahúsinum 26.-29. oktober 2015.   

Undir heitinum Grafisk sambond sýna tólv donsk listafólk fram prent í Norðurlandahúsinum, sum eru gjørd í Steinprenti á Skálatrøð í Havn. Omanfyri sæst Bjørn Nørgaard, við rygginum fyri, saman við Magnus Andersson, Fríðu Matras Brekku og Jan Andersson, sum reka Steinprent. Prentini, sum eru í ymsum støddum, síggjast í forhøllini, Skálanum og Dansistovuni í Norðurlandahúsinum til 19. november. Kendastur av teim tólv er Bjørn Nørgaard, sum hevur fingið tólv føroyskar kvinnur at posera naknar.  Færøsk topografi er heitið á prentinum, har fotomyndirnar eru settar inn í náttúruna. Bjørn Nørgaard hevur fyrr arbeitt við nakna kvinnukroppinum. Tað var í 1969 tá konan, Lena Adler Petersen, gekk við einum hvítum krossi gjøgnum Børsin sum Hin nakni Kristus. Svend-Allan Sørensen er hugtikin av krákum og at veiða fugl. Kanska er tað ravnurin, sum er ein orsøk til at honum dámar so væl Havnardal, ravn og havn. Navnið hevur hann sett inn í sangin hjá Townes van Zandt, Black...

Nú summartíðin endar fall fyrsti kavin í túnið. Í morgin er vetrartíð og klokkan tvey í nátt verður hon sett ein tíma aftur, til klokkan eitt. Tá hava vit aftur vanliga tíð og ikki ljóssparandi dagstíð. Síðani 1980 hevur løgmaður havt heimildina at flyta klokkuna. Við hesi løgtingslóg kann løgmaður áseta, at samdøgrið byrjar ein tíma fyrr í mun til vanliga tíðarrokning. Hesa fyrstu vetrarnátt verða vit vælsignað við einum dupulttíma. Veit ikki, um tey sum hava náttarvakt siga tað sama. Har eigur at vera spennandi at síggja, hvussu tími a og tími b verða honoreraðir á lønarseðilinum. Í øðrum londum verður ávarað um at koyra bil ímorgin, tí bæði sjafførar og dýr, sum krossa vegin, skulu laga innaru rútmuna til broyttu klokkuna. Tað tekur drúgva tíð, sigur danska heimasíðan Vintertid . Men samstundis er Útvarpið vaknað úr dvala. Nú enda tey ikki við eini snollutari harmoniku klokkan sjey eitt prime time leygarkvøld, men hava lovað Jákupi Magnussen framat vetrarskránni við Plátubarrini....

Havnin hevur tað ikki gott, tá um byggilist ræður. Múrar stinga seg upp og skapa bakgarðar, sum vit bara hildu vera í stórbýum úr betongi, neon og asfalti. Alla aðrastaðni, bara ikki her hjá okkum. Tí bleiv eg paff, tá eg í regninum í dag hevði ørindi á Spógvavegi á Konmansmýru í Havn. Hvat var hatta svarta, sum tveir íbundnir menn frá Articon í yvirlivilsisdrakt stóðu og tryggjaðu í vindinum? Eg koyrdi burturfrá, og sá henda svarta kassa, nakað sum the Beauty Box á Ráðhúsplássinum í Keypmannahavn, framman fyri fyrimyndarliga runda bygninginum hjá BankNordik á heygnum aftanfyri ovasta enda á Konmansmýru við allari Havnini í baksýni. Koyrdi forvitin yvir um høvdina, og inn á Oknarveg, har parkerignsplássini og inngongdin til nýggja runda BankNordik eru. Teirra vegna, bleiv eg so illa við, at eg tordi ikki at lata arbeiðsmenninar síggja meg taka myndir av hesum svarta veggi, so pínliga helt eg situatiónina vera. Teir hava ikki feilin, at planta henda svarta kassa framman fy...

Hóskvøldið skipaði væltrimmaða liðið hjá Sprotanum fyri bókaframløgu undir heitinum  Orð og Tónar . Jonhard Mikkelsen greiddi frá um nýggju skaldsøguna, Hinumegin garðin , har William Smith (f. 1945) sigur frá um seg sjálvan sum 5 ára gamlan smádrong á bonkinum í garðinum. Fyrr var bonkurin blóðreyður. Nú er hann grønur av algu. Hann fer upp á bonkin og undrast, at garðurin hjá dronginum, har tilveran bleiv máld, sum í ævintyrinum hjá H.C. Andersen, ikki var hægri enn hetta. Men her hevur drongurin sæð markið millum himmal og helviti, sum hann lærir um hvønn sunnudag í Salinum. Í heimbygdini er eisini Meinigheitshúsið og Frelsunarherurin, ið vilja frelsa barnið frá øllum djevulskapi, sum fær so mong andlit í gerandisdegnum, frá køkum í Kondittarínum til drekkandi pápar, sum ikki ganga Guds vegir. Tvey ár eldri vinmaðurin hjá óttafulla frásøgudronginum er farin í skúla og veit haðani alt. Leitandi frásøgudrongurin, sum er í støðugum ótta, upplivir náðina hjá ommuni, ið verður g...

Fleiri heimildarfilmar um kendar persónar á tónleikapallinum eru komnir í ár. Í Filmsfelagnum hava vit fyrst sæð Searching For Sugarman um Sixto Rodriguez og Tusen Bitar um Björn Afzelius, sum nógv loystu bilett til. Í ár tók sjangran rættuliga dik á seg, og vit fingu fleiri filmar, ið lýstu lovandi stjørnur, sum bráddliga doyðu, bara 27 ára gamlar. Fyrst sóu vit Montage of Heck um Kurt Cobain, síðan Amy um sangarinnuna Amy Winehouse, og nú kemur ársins triði klubb 27 filmur, sum er um Janis Joplin , ið doyði 27 ára gomul hin 4. oktober í 1970. Mikudagin 9. desember vísur Filmsfelagið Janis , sum hevur undirheitið Little Girl Blue . Filmurin er spildurnýggjur og varð frumsýndur í Venezia 6. september. Í skránni stóð soleiðis um filmin: The documentary follows the main stages of Janis Joplin’s life, from her performance at Monterey Pop in 1967 to Woodstock in 1969 and Festival Express in 1970, including interviews with relatives, friends and rock stars of her time. The sou...

Tað regnar millum bygningarnar og praktiska illfýsnið, nú veturin stendur fyri durum. Droparnir falla tungir í jørðina. Hesa regnmynd við bláari luft í baksýni fangaði eg í døgurðatímanum. Men hvar er hon tikin? Eftir at fleiri hava gitt, men eingin rætt, skal her verða avdúkað, hvar myndin varð tikin: Tá hillarnar í gomlu Landsmiðstøðini fyri Undirvísingaramboð vórðu fluttar, sást í gólvinum, hvussu tungar bøkur eru at bera. Hillarnar, sum eru á hjólum við bremsum, hava grivið seg niður í linoliumsgólvið. Her er heildarmyndin:

Stóri spurningurin í Havn í dag er, hvørji tey 300 fólkini, ið koma úttanifrá, sum borgarstjórin segði í Degi og Viku í gjárkvøldi, eru. Eftir sum tey vórðu umrødd sum  uttanífrákomandi , og tey 140 í miðfyrisitingini skulu víkja pláss og rýma út á Bacalao, so er upplagt at talan er um flóttafólk. Á tann hátt kundi Føroya fremsti høvuðsstaður víst seg frá síni bestu integratiónssíðu í øllum Norðuratlantshavi, við hundrað fólkum á hvørjari hædd, og so kiosk og parkeringspláss fyri rest. Men hov, tá Tórshavnar kommuna bað Zeta arkitektar gera eina livandi ætlan fyri deyða miðbýin, var tað ikki bara uppihaldstrappan, sum skolaði uppá land í Vágsbotni. Nei, søguliga gongdin í gamla keypsstaðnum, har smuglaravørur vórðu umskipaðar, bleiv eisini blakað niðan í Steinatún. Einasta búmerki, sum Zeta arkitektar til denna dag hava brúkt í hesi umbidnu framtíðarætlan fyri Tórshavnar kommunu, er H&M, sum ímynda bíligu handilsketuna, sum føroyingar altíð keypa í, tá teir eru í Danmark. Á ...