Hvørt mikukvøld hevur Filmsfelagið almennar sýningar við listarliga áhugaverdum filmum í Havnar Bio. Í sjey ár hevur Femifagnaður verið í Filmsfelagnum. Undan altjóða kvinnudegnum í ár innleiddi Solveig Hanusardóttir Olsen filmin "The Substance" við hesum orðum:
Gott kvøld øll somul!
Eg eiti Solveig Hanusardóttir Olsen, og tað er ein fragd at vera her í kvøld til sýningina av The Substance, sum Filmsfelagið hevur sett á skrá í samstarvi við Femifagnaðin.
Hesa vikuna hátíðarhalda vit altjóða Kvinnustríðsdagin – vit varpa ljós á javnrættindi, alt tað, vit hava rokkið, og tað, sum enn manglar!
Í kvøld vil eg byrja við at varpa ljós á tey, ið mynda Filmsfelagið: Birgir Kruse, Ole Wich, Jana Mortensen og Rannvá Jónsdóttir. Hetta samstarvið millum Femifagnaðin og Filmsfelagið byrjaði fyri sjey árum síðani. Tit hava verið við frá byrjan, og vit vilja takka Filmsfelagnum fyri hesa tíðina og geva okkum høvi at síggja filmar, sum seta feminismu á breddan. Tí júst hetta – at seta spurnartekin við vald og normar – er nakað, sum góður filmur og góð list eisini kann gera. Og tit fýra eru við til at lyfta samrøðuna her heima.
Sum feminist og sum stjóri á Listasavni Føroya kundi eg vinklað hesa innleiðsluna uppá so nógvar mátar. Eg kundi tosað um kvinnukroppin í listini gjøgnum tíðina ella í føroyskum høpi, standmyndir, the male gaze, sum hesin filmurin sigst at yvirdríva fyri at undirstrika eitt poeng, eg kundi tosað um órættin í føroyska samfelagnum. Og eg sigi fegin meir um tað, serliga um eg havi betri tíð. Men eg má viðurkenna, at tað fyrsta, sum fall mær í huga at tosa um, var murturin hjá Ole Wich - meira spesifikt tann øgiliga stóri, væl útførdi fallosurin, sum Ole hevur høgt úr viði við einari øks og gjøgnumborað við neon-ljósareyðum pílum.
Við fyrsta eygnabrá er skulptururin grafiskur og insisterandi, men hann er so nógv meir enn tað. Hetta er eitt listaverk við heitinum Dianas bytte – ein heilsan til rómversku gudinnuna Dianu, sum bæði var veiðikvinna og ímynd av fruktbæri, hon vardi kvinnur undir føðing og hjálpti børnum. Her hevur hon niðurlagt sín fong. Eg fór eisini at hugsa um, tá Ole bygdi ein garð mitt í framsýningarhølinum í Listaskálanum og yvir inngongdini hekk eitt skelti við tekstinum “Safe Space for Old White Men” – hetta var altso eitt stað, har teir gomlu, hvítu menninir kundu søkja sær friðskjól frá øllum feministunum og áganginum í samfelagnum – ella um vit venda tað á høvdið – ganga sum neyt fyri ásjónina hjá øllum øðrum.
Listaverkið var ein beisk og søt satira hjá onkrum, og hjá øðrum ein spegilsmynd av samfelagnum. Men tað týdningarmesta, sum slík list ger, er at fáa fólk at hugsa og kjakast.
Eingin Femifagnaður uttan eldhugaðar sálir, sum gera eitt stórt, sjálvboðið arbeiði. Hetta er ein vika, sum krevur orku og drívmegi at seta saman. Aftanfyri liggur ein sannføring um, at hetta er neyðugt, at hetta er týdningarmikið, at hetta skapar broytingar. So hjartans takk til tykkum, sum ár eftir ár leggja orku í at skapa eina viku við so fjølbroyttum og gevandi tiltøkum! Á sjálvum kvinnustríðsdegnum 8. mars verður eitt brak av einum tiltaki í Perluni, umframt mong onnur góð tiltøk kring Føroyar.
Í kvøld er savningarpunktið The Substance – við kvinnuligum framleiðara, kvinnuligum høvuðspersónum, og kvinnur hava havt ein týðandi part í øllum aspektum í gerðini av filminum. Hetta er eitt kvinnuligt perspektiv um kvinnukroppin, og hvat sker tá fertilitetur og spenstigheit gerast eitt kámt minni. Filmurin viðger evni sum kropp, yvirgang og mátt. Ein body horror-filmur, sum setur spurnartekin við ta ævigu tráanina eftir ungdómi – og hvat vit eru til reiðar at gjalda fyri hann.
Góða filmsuppliving!
Filmsfelagið 5/3 kl 20:00 The Substance (Coralie Fargeat Bretland Frakland USA 2024 141 min)
