Birk

Í morgin, fríggjadag 24. apríl kl 16:00, letur Zven Balslev (f.1977) upp fyrstu serframsýning í Steinprenti við 35 tekningum og grafiskum myndum. Framsýningin Klombur hongur uppi í tvær vikur. Í tíðindaskrivi sigur Steinprent soleiðis um stuttliga heitið á framsýningini: - Eitt klombur er tann, sum ikki ger tað, sum gerast skal, á hegnigan, rættan ella vanligan hátt. Í skúlahøpi er klombrið kanska næmingurin, sum ongantíð fær meira enn helvtina við av undirvísingini. Zven Balslev er als ikki nakað klombur, men ein gávaður listamaður. Hesin listamaðurin er sjálvur útbúgvin á kunstakademinum, men hann hevur samhuga við og innlit í sjónarmiðið hjá klombrinum, outsidearanum, sum í staðin fyri at vera til staðar og lurta eftir læraranum, kanska heldur situr og dagdroymir í skúlastovuni. Sjórnarhornið hjá klombrinum gevur kanska ikki teir bestu karakterirnar, men tað er av sonnum listarliga gevandi - hetta kunnu áskoðararnir vissa seg um á teirri forkunnugu framsýningini í Steinpren...

Í kvøld vísti DR2 ein amerikanskan heimildarfilm um amerikansku sektina Scientology Going Clear: Scientology and the Prison of Belief (Alex Gibney 2015). Innihaldsliga úrslitið var lítið flatterandi fyri sektina og fekk meg at hugsa um eina hending fyri skjótt 38 árum síðani, sum kundu havt broytt mítt lív, eins og almannavarpið kundi havt broytt lívið hjá Kára, tá ein spákona slapp at lesa í lógvanum hjá honum í morgun. Tað var ein heitur dagur í juni í 1977. Eg gekk oman eftir Strøjnum, fót fyri fót, hugdi eftir plátum í handilsgluggunum, filmsplakatum í Grand og longur niðri, har tey vístu Ai no korida, og eftir fremmandum avísum í Jorcks Passage. Tá verði eg steðgaður av einum ljóstpurlutum fjarsmílandi manni í sandalum. Soleiðis minnist eg hann. Við skriviblokki framm fyri seg spyr hann, um eg havi stundir at svara nøkrum spurningum. - Jú, hetta er fyrsti summarferiudagur, so eg havi alla tíð í verðini, sigi eg pura óforheraður, stingi høgru hond í lumman og set...

Í morgun komu boð á Facebook frá svensku Christinu Glaeser, sum umboðar svenskar rútmiskar tónleikarar, ið hon vil hava út í Norðurlond at syngja. Tað var acapellabólkurin The Real Group, sum var her á Listastevnu í Norðurlandahúsinum, ið skapti sambandið okkara millum. Christina fylgir væl við, serliga á svenska jazzøkinum, sum altíð hevur staðið sterkt og gjørt seg galdandi úti í heimi, millum annað við Monicu Zetterlund, sum nýliga varð lýst í filminum Monica Z (Per Fly 2013). Men í morgun galt tað 27 ára gomlu Isabella Lundgren , omanfyri, ið hevur Peter Asplund sum mentor. Christina umboðar tey bæði, og nú eru øll tekin í sól og mána um, at unga Isabella Lundgren er nýggja stjørnan í svenskum jazzi. Hesi sannleiksorð skrivar nordisturin Christina í meylinum morgun: Isabella och även Peter Asplund vill ut och spela i hela Norden nu och jag känner att det är dags att öppna dörrarna igen så det blir korsdrag mellan länderna. På 70-talet var alla artister ute i hela Norden och n...

Leygardagin var altjóða grammofonplátudagur, Record Store Day . Við Ringvegin, uttanfyri Norðurlandahúsið, stóðu vindharpur, sum Velbastaðar skúli hevur gjørt. Varð ættin til vildar, so hoyrdist sangur úr træðrum og lutum, eisini grammofonplátunum, sum vóru spentar upp á eina standmynd. Plátan við grønum merki í miðjuni er Kukk-kukk valsurin, The Cuckoo Waltz , við amerikanska urguleikaranum Ken Griffin. Upprunaliga var tað svenski trompet majorurin J. Emanuel Jonasson, sum skrivaði Gökvalsen  í 1913. Men við sunnudagskvøðuljómunum gjørdi Útvarpið Ken Griffin versjónina kenda. Klikk á slóðina , og tað er sunnudagur og nývaskaðir bilar í allari verðini. Sami Kukk-kukk valsur varð eisini spældur, tá borgarligar frúur við uppsettum hári skuldu hava Philicorda urgu í húsið. Hon fekst frá Marstein á Áarvegnum Havn. Umframt plátuna við Kukk-kukk valsinum, hava børnini í Velbastaðar skúla eisini brúkt eina plátu hjá Jard Samuelson til vindharpuna við Ringvegin. Soleiðis finnur alt...

Fyrilestur í Expert í SMS  Umleið 1920 og fram eru endaleysar skandalur í Hollywood. Sex, narkotika, alkohol, hjúnarskilnaðir, sjálvmorð og onnur morð fylla bløðini, tátíðar Facebook. Fyri at sleppa undan løgreglu, dómsvaldi og almennum filmseftirliti, skapa Will Hays (1879-1954), niðanfyri, og Joe Breen (1890-1965), niðanfyri aftur, ein sjálvsensur í Hollywood, The Motion Picture Code. Skipanin var í gildi frá 1930 til 1968, tá eitt filmseftirlit í stigum, eitt klassifiseringssystem, varð sett í verk og verður brúkt enn, men ikki í Føroyum í løtuni. Her hava vit tó generelt forboð móti harðskapi, blasfemi og porno. Og í dag er filmur ein listagrein og tískil eitt listaverk, sum ikki ber til at gera seg inn á, bróta ella skamfera uttan orsøk. Men tann tankin vann ikki frama fyrr enn í 60’unum. Sviar kallaðu gomlu sjálvsensurs-hondbókina frá 1930 fyri ‘Produktionskoden’. Og tíðin innan, hon kallaðist í Hollywood ‘the pre-code era’, tí hon var uttan ansvar og uttan eftir...