Birk

Sakaris Stórá, sum er kendur fyri vælumtókta spælifilmin Dreymar við havið (2017) og virðislønta stuttfilmin Vetrarmorgun (2013) og fyrsta Geytavinnaran Summarnátt (2012), ferð nú undir upptøkurnar til næsta føroyska spælifilmin.  Tað upplýsir Filmshúsið. Filmurin, sum skal takast upp i Suðuroynni í vár, hevur altjóða heitið THE LAST PARADISE ON EARTH.  Filmurin fylgir Kára, sum arbeiður á lítla flakavirkinum í heimbygdini, har hann býr saman við pápanum og yngru systrini, Silju.  Heimið hjá teimum hevur ikki verið tað sama síðan mamman doyði. Sorgarrakti pápin, ið er uppilagstur sjómaður, megnar ikki at taka sær av familjuni. Meðan flestu javnaldrarnir hjá Kára langtsíðan eru fluttir av oynni, ynskir Kári at verða verandi. Men tá pápi Kára brádliga fer aftur til skips, stendur Kári eftir við ábyrgdini av heiminum og yngru systrini, ið stríðist við ein gerandisdag, ið setur alsamt hægri krøv.  Samstundis er lívsæðrin í bygdini í vanda, tí lítla flakavirkið er við...

Fríggjadagin í næstu viku, hin 24. mars, gevur 29 ára gamli Eyði Horsdal úr Havn út fyrstu heildarútgávuna, Songs with Eva , sum er talmerkt LP pláta, ið eisini kann stroymast. Til FMA kappingina leygarkvøldið var Eyði ein av tilnevndu spírunum. Nýggja plátan, sum Tutl gevur út, er í sjáldsama vøkrum gate fold húsa, ið Mirjam Jørgensen hevur sniðgivið. Húsin hevur í mínum hondum ein taktilan líkleika við klassisku pláturnar Live at Leeds hjá The Who og Harvest hjá Neil Young. Tað kennist gott, at hava eina ordiliga LP plátu í hondunum aftur. Klokkan nýggju sama kvøld fer Eyði at hava almenna stovukonsert inni hjá Elini Brimheim Heinesen í Magnus Heinasonargøtu 8 mitt í býnum.  Útgávukonsertirnar byrja tó longu hóskvøldið fyri í Reinsarínum kl 20:00, og halda fram í sølubúðini hjá Tutl fríggjadagin kl 16:30. Dagin eftir, leygardagin 25. mars, eru konsertir í Listaskálanum kl 16:00 og kl 20:30 í Tøting í Gøtu saman við Bjarka Hansen. - Fríggjadagin, sjálvan útgávudagin, er lagt upp...

Heimildarfilmurin Heartist er ein skaldaborin og estetiskt gjøgnumførd myndalýsing av listakvinnuni Sigrun Gunnarsdóttir, sum býr á Eiði. Eg avmyndaði hana í Kolshøll í skúlanum á Eiði í gjár, har filmurin varð frumsýndur og Ansy Høghamar, virkandi borgarstjóri, bar fram eina heilsan frá kommununi, innan Sigrun sjálv innleiddi og greiddi frá, hvussu hon fekk hug at mála og at hyggja eftir filmi.  Í filminum, sum nú tendraði, skrivar Sigrun seg ikki bara inn í staðbundna umhvørvið, tá hon í ljósareyðum klæðum sæst ganga runt Vatnið við smáu, hvítu hundunum, kastar seg á kalda bláman, spælir borðtennis móti manninum, Tordi, fer ein túr niðan í Koll, sum vit eins og svimjusenurnar síggja úr erva við dronu, poserar kult-realistiskt við reyða bilinum frammanfyri verkstaðnum hjá beiggjanum, Torleivi, ella kontemplerar í kirkjuni at síggja abban, Niels Kruse - men eisini við at vera kvinna í myndlistini, lokalt og altjóða, og sum virkandi myndlistakvinna at vera í ævigum dialogi við mamm...

Nú er heimsins besti filmur komin á Netflix. Hvørt tú hevur hug at uppliva fjálturstungnan stórbýarjazz í regni úr taxabilinum, ella undirjørðisku guvuna úr opnu lokunum í asfaltinum eina heita stórbýarnátt, meðan gula, svartblettuta dýrið, sum antin er leopardur ella leigubilur, skríður fram eftir gøtuni, klárur at leypa á, við einum andvekraðum krígssjaføri, sum í neonljósinum droymir um at rudda alla óhumsku burtur, og síðan lata regnið síla niður yvir seg og vaska alt burtur, so er hann eitt meistaraverk, hvussu tú so velur at hyggja eftir filminum, sum er um fremmandgering og leitan eftir meining í tilveruni á botninum í stórbýnum, kanska hyggur tú eitt petti í senn, ella eftir øllum umaftur og umaftur. Hendan vil eg viðmæla! Taxi Driver (Martin Martin Scorsese USA 1976 114 min)

Dagsins bók The Story of Art Without Men (Penguin 2022) hevur staðið í ordra í ein mánað, og kemur um tveir. Tað var tí eg uppdagaði, at higartil so nógv kendasta listabók, sum eisini var donsk gávubók í Gyldendals Bogklub, The Story of Art (E.H. Gombrich, Phaidon 1950), ikki nevndi eina ta einastu kvinnu í altjóða list. Seinni, nógv seinni, slapp ein  kvinna upp í part, tað var týska Käthe Kollwitz, sum fyri 99 árum síðan gjørdi plaktanina "Nie wieder Krieg". Nú hevur Katy Hessel skrivað spildurnýggju bókina um list uttan menn, sum longu er blivin metsølubók. Hana gleði eg meg til. Góðan 8. mars!

Sum púra frívilligur og óviðgjørdur tíðindanarkomanur havi eg í eina tíð grundað yvir, hví gestir eru í sendistovuni, tá Kringvarpið hevur Dag og Viku.  Eitt er, at sendingarnar eru ógvuliga stuttar og hartil ikki hvønn vikudag, og slettis ikki sunnukvøld, ið eg fati sum prime time fyri sjónvarpstíðindi, annað er at journalistiska heildarinnihaldið verður sjálvdan viðgjørt, soleiðis at tað kann fatast sum kvalifiserað, tá tað kemur um senukantin til okkum hyggjarar at taka støðu til, ella skifta orð um úti í teim smáu føroysku stovunum.  Havi eygleitt grannalandasjónvørp og teirra gestafrekvensir, sum eg haldi vera nógv minni og lægri enn okkara. Ístaðin verður oftast klipt inn í sendingina frá einum ivasomum web kamera á eini kamarsteldu hjá einum meiningsdannara, ella einum sum stendur framman fyri kamera í myrkri og regni úti á gøtuni. Tekniskt er tað í báðum førum serstakliga jánkasligt, so tað er ikki neyðturviliga tann vegin eg sendi míni tíðindaligu sjónvarpsynski. Men ...

Nítjan ára gamli Tóki Jansson, sum hevur gjørt fyrstu føroysku teknifilmsrøð til børn, skal nú á størstu pitchkappingarstøð fyri børn og ung Tóki Jansson og Niels Jacob Kjærbæk frá BBB Movies eru saman við Jón Hammer og KYK Myndum í gongd við at gera eina av Føroya fyrstu teknifilmsrøðum til børn. Nú eru teir lidnir við pilotpartin til sendingina. Sendingin eitir Tann Óveruliga Verðin Hjá Aldu , og snýr seg um Aldu, ið er ein seks ára gomul genta, sum hevur gott hugflog, og fer saman við dreymavinum á ymisar ævintýraferðir, so sum eina verð, har ein kovboy er gjørdur úr matvørum, og hin sunni maturin er upp ímóti tí ósunna. Sendingin er sloppin við í Main Pitch á M:brane , sum er ein av størstu pitchkappingarstøðum í Evropa, sum hevur fokus á áskoðarar, ið eru í aldurinum 3 til 18 ár. Tiltakið er hvørt ár í Malmö í Svøríki, har sendingin skal vísast og leggjast fram fyri íleggjarum, so sendingin kann verða fíggjað.  Tóki Jansson er kendur innan føroyska animatión, frá tá hann gjørd...

Instruktivir og ferðaklæddir í stuttum buksum og fegnir um boblur eru teir fremstu forsprákarar at fáa vín á borðið í Føroyum, fuglfirðingarnir Pól Hans á Grønutúgvu, Birgar Larsen og Ólavur Larsen, ið kalla seg Vínkúllarnir.  Tað er helst fyri at undirstrika, at teir eru fólksligir og ólærdir, tá vit fyrst hittast á Parnassinum og síðan á teim teppilagdu Panoramagólvunum ovast á Hafnia í bláum shorts, brúnari t-shirt og sólbrillum, sum vóru teir blues brothers á vínferð.  Uppi á Panorama er besta sýnið yvir gomlu Havnina, sum vit ofta knýta at tankanum um fínari matgerð og enn fínari víni.  Ikki tí, kommunalir byggikúllar hava hesa vikuna verið allarovastir á breddanum í Degi og Viku, fyrst í Fuglafirði, so í Klaksvík og at enda í Havn. Men hví kalla hesir tríggir fuglfirðingar seg Vínkúllar?  - Tí at vit eru kúllasligir, tá tað kemur til vín og smakkingar. Vit eru ikki professionellir, men alt sum verður serverað er vælumhugsað og spennandi, bæði fyri kennarar og n...