Birk

Leygarkvøldið kl 21:00 skipar Rithøvundafelagið fyri upplestrarkvøldi í Sirkus í Havn. - Tá nýggja nevndin í Rithøvundafelagnum tók við í vár, gjørdu vit beinanvegin av, at vit vildu taka táttin við upplestrarkvøldum í Sirkus upp aftur, sigur Sámal Soll, formaður. - Síðani apríl hava vit havt upplestrarkvøld næstan hvønn mánað og hetta er sjeynda upplestrarkvøldið í hesum skeiði. Upplesarar leygarkvøldið eru Jóanes Nielsen, Oddfríður M. Rasmussen og Bergur Rasmusen. - Hóast Oddfríður lesur í Steinprenti omanfyri, hevur Rithøvundafelagið skipað fyri fleiri slíkum tiltøkum í Sirkus fyrr, bæði við upplestri og tónleiki, men hesi tiltøk vóru ikki reglulig. Tá vóru upplestrarkvøldini mikukvøld, men vit hava valt at flyta tey til leygarkvøld, og tað tykist at vera ein góð avgerð, sigur Sámal Soll. Niðanfyri sæst Knút Háberg Eysturstein við plátuspælaran í Sirkus. Sirkus læt upp fyri jól í 2009. Tá avmyndaði eg eigaran, Sunnevu Háberg Eysturstein, medeigaran, Jóel Briem, o...

Vinjetttekningarnar og heilsaninar omanfyri eru frá Peter Madsen  (f. 1958), tá hann vitjaði Filmsfelagið at sýna nýggja teknifilmin Valhalla  (1986) á filmstevnu í Norðurlandahúsinum dagarnar 28. mars til 3. apríl í 1987. 28 ár seinni vitjaði hann aftur í sama húsi. At tekna og siga frá varð heitið á skeiðnum, masterclass og workshop, við danska teknaranum Peter Madsen, sum Inger Smærup Sørensen skipaði fyri í Norðurlandahúsinum um vikuskiftið. Tað er í sambandi við heystframsýningina Gisp! , sum Norðurlandahúsið í trimum umførum er vertur fyri. Gisp! vil við hesum varpa ljós á brot úr teknirøðum í ymsum listagreinum. At tekna og siga frá er byrjanin, har Peter Madsen, sum teknaði Valhalla (Interpresse 1979 og Carlsen Comics frá 1991), ið varð gjørd til film í 1986, og sum Árni Dahl samstundis týddi og gav út á føroyskum á forlagnum Fannir frá 1987 til 89, tók móti vaksnum virkandi teknarum. Her síggjast Peter og Rannvá Mortensen. Komandi skeið fara at v...

Ferðaráðið hevur gjørt nýggjan ferðafólkafilm, sum vit verða biðin um at deila á netinum hósdagin klokkan trettan. Tað geri eg fegin, tí hetta er júst ein felags amboðskassi hjá okkum speidaraføroyingum, eisini okkum, sum bara ganga á sløttum og ikki herja á fjøllini hvørja fríløtu. Tað geri eg fegin og púra fyri einki. Tjóðarbygging er eitt alment felagsmál og spesifikt mítt hjartamál.  Men nú almenna ferðavirksemið bleiv privat og eksploderaði í peningajáttan, er tað spell, at tað ikki lupu einar hundrað krónur av til rættlestur. Eitt av fyrstu orðunum er natúrligvís Føroyar . Okkara brand. Okkara aktiv. Okkara felags ogn. Eitt fleirtalsorð, sum upplesarin og teksturin ikki veit av er fleirtalsorð, hóast tað verður sagt í øllum orðabókum, sum eisini slepst til púra ókeypis á netinum, til dømis www.obg.fo. Sagt verður í vetrarstuttfilminum fyri áttahundraðtúsund krónur, ið er sama upphædd, sum allur spælifilmurin LUDO kostaði, at: “Føroyar hevur brúk fyri tínari hjálp”. Ja, t...

Frá morgunstundini hevði Útvarpið ikki færri enn tvey forboðsuppskot á skránni. Fyrst at nokta føroyingum at viðmerkja greinar á ymsu portalunum, tí onkur kendi onkran í onkrum føri, og síðan at forbjóða lærarum at møta næmingum á Facebook, tí onkur kundi kløkkast av illavorðnum orðum aftaná skúlatíð. Og í ovurmorgin leggur Tjóðveldi fram forboð í Tinginum móti fremmandafólki, sum koma higar og ætla at fremja ólógligt virksemi. Tað er ein avbjóðing við sjáldsama tungari próvbyrðu. Pallborðsfundur hjá sama flokkinum, har vit aftur verða mint á veikar miðlar, er sama kvøld. Orsøkin til tinguppskotið er sjálvandi Sea Shepherd , sum er ein evarska lítil partur av tí ørvitisheimi, sum vit sjálvi eru partar av hvønn dag, innan- og uttannets, eins og Roberto Romano, ið slær alt upp í glens. Í meðan gongur snakkið og serfrøðingar sleppa at lufta ivasomum meiningum í sokallaðu veiku miðlunum, meðan útvarpsvertirnir kunnu seta seg afturá, fáa frið eina løtu og lata lurtarar viðmerkja uttan að...

Í dag hoyrdi eg besta disckjockey, eg minnist meg hava hoyrt á føroyskum. Tað var Hanus Kamban (f. 1942), sum vendi plátum hjá Leonard Cohen, sum henda dag fylti 80. Tað gjørdi Hanus fyri 200 fólkum í nýggju høllini í Norðurlandahúsinum. Feiri sluppu ikki inn, og máttu so nakkalong til hús. Hóast eg havi vent nógvum plátum í Útvarpinum og dyrkað rocklyrikk síðani einaferð í miðdeildini í Fólkaskúlanum, so fór eg niðan í Norðurlandahúsið við teirri miskunsomu ætlan, at hála áhoyraratalið upp á eitt tveysiffrað tal ella so. Ikki hevði eg hægri tankar um áhugan fyri rocklyrikki í almenna rúminum. Tí varð eg púra paff, tá hvør stólur varð tikin og Hanus byrjaði uppá slagið fimm og endaði akkurát sum hann segði, 55 minuttir seinni. Strammi ytri formurin og fría innihaldið, gekk í dag upp í eina hægri lýsandi eind, har vit vóru í Bíbliuni, hjá Honnuh Arent, Christiani Matras og Aldous Huxley. Og meðan tónleikurin baðaði rúmið og Hanus stóð afturá og fekk sær eitt glas av vatni og skoðaði ...

Í dag læt upp framsýningin Anything is a mirror við málningum eftir Hansinu Iversen (f.1966) í Listasavni Føroya. Dánjal á Neystabø spældi á klaver og sang, innan Nils Ohrt, savnsstjóri, greiddi frá um framsýningina, bókina, sum Lisbeth Bonde hevur skrivað, og øll tey, ið høvdu hjálpt til og stuðlað. Nils Ohrt sigur í innbjóðingini, at føroysk myndlist er bara sløk hundrað ára gomul. - Av somu orsøk hava kvinnulig listafólk, sum jú hava gjørt vart við seg tey seinastu hundrað árini, havt ein nógv størri leiklut enn í longru og meira æruverdu listasøguni í øðrum londum. Arvurin eftir Ruth Smith og Elinborg Lützen heldur fram við fleiri gávuríkum yngri kvinnum, og her stendur málarin Hansina Iversen (f. 1966) á odda við sínum sterku og óvikiligu málningum. Mótsett flestu listafólkunum í síni samtíð knýtir Hansina Iversen seg til eitt so óføroyskt fyribrigdi, sum ta altjóða nonfigurativu listina, tað veri seg  ítøkiligu listina einumegin og abstraktu ekspressionismuna hinumeg...

Í kvøld havi eg fegnast so ovurhonds um sjónvarpið. Ilt er at siga akkurát hví ein fegnast um eina heila kvøldsending í sjónvarpinum frá sjey til tíggju, tí har vóru so nógvir tættir, medarbeiðarar og vinklingar. Men ein av afturvendandi tættunum vóru tey nógvu medborgaravendu innsløgini, sum øll høvdu við evnið at gera, Skotland í okkara føroysku eygum. Kvalifiserað fólk úr yngra endanum, serliga Oddur á Lakjuni, sum bæði í útvarpi og nú aftur í sjónvarpinum, hesuferð saman við Beintu Løwe, hugtók við lýsandi aktuellum perspektiveringum úr Skotlandi og sunnan fyri markið eisini, og so Ronnie Thomassen, ið saman við Óluvu Zachariassen smakkaði whisky frá fólkaatkvøðuárinum og spýtti útaftur, meðan tosað var um torv og skift var til Høgna, sum tosaði við Heina live úr Edinburgh. Og so Sissal, ið snakkaði um abortin, sum ikki fekst aftur undir beltið, um Skotland nú kastaði burtur. Og øll hini eisini. Undirhaldandi og borgaradrivið sjónvarp í einum og øllum, hóast eg gjarni vildi ...

Íslendski filmurin Hross í oss (Benedikt Erlingsson 2013), sum Norðurlandahúsið vísir í kvøld kl 19:30, er millum 50 filmar, sum kappast um at verða besti evropiski filmur í ár. Tað boðar skrivstovan hjá European Film Awards frá í dag. Avgerðin fellir í Riga, sum er evropiskur mentabýur, 13. desember. Ein annar íslendskur filmur, Life in a Fishbowl (Baldvin Zophoníasson 2014) er eisini millum teir tilnevndu 50 filmarnar, sum eru úr 31 londum og sýna spennið í evropiskari filmsgerð beint nú. Umframt íslendska filmin Hross í oss , havi eg sæð danska Nymphomaniac (Lars von Trier 2013) í Grand í Keypmannahavn og svenska Vit eru bestar (Lukas Moodysson 2013) í filmsfelagnum Klipp í Norðurlandahúsinum. Millum filmarnar, eg vildi ynskt at sæð, eru pólski Ida (Pawel Pawlikowksi 2013) og bretski Mr. Turner  (Mike Leigh 2014) um málaran J.M.W. Turner, sum Havnar Bio fer at vísa í vetur. Komandi vikurnar fara fleiri enn 3.000 limir í European Film Academy at atkvøða í deild...

Triði biograffilmurin hjá Katrini Ottarsdóttir (f. 1957) er LUDO , sum varð frumsýndur í Norðurlandahúsinum í farnu viku. Filmurin tekur støði í samnevndu yrkingini í virðislønta savinum Eru koparrør í himmiríki? (MS 2012). Nú gongur hann fyri almenninginum í Havnar Bio, har eg sá hann saman við starvsfeløgum í kvøld. Fjølmenta áskoðarafjøldin var eldri enn vanligt er til mainstream filmar, serliga legði eg til merkis tilkomnar konur við nýuppsettum hári. Sýningin gjørdist á henda hátt ein samantvunnin partur av heimligu søguni, har lúrast kundi um løriftið og inn í borgarligu tilveruna í ein góðan tíma, og sanna, at har rakk hvørki lukka, vinfólk ella heilsubøtandi øvrigheit. Sjálv hevur Katrin sagt í samrøðu við Marjuna Dalsgaard í Sosialinum , at tilfarið er tikið úr egnum lívi, og nú er eingin eftir at halda søguni aftur. Hetta djúpt persóliga upplegg, haldi meg minnast at Katrin hevur brúkt heitið høvuðsstól , sást longu í Bye Bye Blue Bird (1999) og serliga beint fram og eyg...

- Skalt tú síggja kópakonuna, so skalt tú út úr bilinum og heilt oman á Bakkan, annars sært tú einki, sigur bygdamaðurin turrisliga, meðan sigarettstubbin dandar upp og niður á vørrini. Eg havi preiað hann á vegnum og spurt um leiðina til kendastu standmynd í nýggjari tíð, Kópakonuna. - Tað er sum tá mikladalsmaðurin á trettandunátt sníkt seg inn á hana og stjól húðina. Hann sá hana ikki fyrr enn hann var niðri á Helluni, sigur veðurbardi maðurin og stingur hendurnar í lumman. Hann spýtir síðulens niðan í bøin, meðan glóðin hongur í niðara munnklovanum. Vit eru í Mikladali norðarlaga á Kalsoynni. Umframt Kópakonuna, sum mátar tveir metur og trýss, búgva seytjan konur og tólv menn í bygdini. Eg eri komin úr Klaksvík við Sam, ið siglir um Kalsoyarfjørð til Syðradals. Havi koyrt gjøgnum tríggjar tunlar, og nú er bara eina bygdin, Trøllanes, eftir. Hana eigi eg á, tá eg fari út á Kallin. Tí nú er tað kvinnan, Kópakonan, sum so nógvar søgur ganga um í Norðuratlantshavi. - Og satt...

Fríggjakvøldið hevði karismatiski norðmaðurin við sjáldsama sterku og glitrandi djúpu røddini, Sivert Høyem, konsert á Loppen í Christiania. Hann er 38 ára gamal, vaks upp millum 93 fólk í bygdini Bøstrand, á markinum við Sortland í Norðurnoregi, og gjørdist í 1993 kendur í Madrugada, ið var fyrsti norski rokkbólkur, sum kenda bretska blaðið Mojo gjørdi samrøðu við. Tað var í mars í 2004. Altjóða pressan hevur skýrt tónleikin hjá Høyem dark, arctic rock.  Orkestrið hjá Sivert Høyem telur Pelle Ossler á gittar, Anders Hernestam frá svenska Joakim Thåstrom á trummur, Per Viberg úr Opeth á keyboards, Stian Westerhus á gittar og Christer Knutsen á piano og Hammond B3. Við egnum orkesturi er Sivert Høyem í dag millum fremstu nøvn á norska tónleikapallinum. Tekstirnir eru enskir og í 2010 skrivaði hann Prisoner of the Road til tey fleiri enn 43 mió flóttafólkini í øllum heiminum og spesifikt til felagsskapin Flyktningehjelpen , sum varð stovnaður í Noregi í 1946. Eg seti tey t...