Birk

Mikukvøldið varð seinasta sýning í Filmsfelagnum fyri jól. Tað var gullvinnarin í Cannes í ár, The Square , sum svenski Ruben Östlund (f.1974) leikstjórnaði. Solveig H. Olsen, sum er savnsumsjónarfólk í Listasavninum, innleiddi sýningina við sipingum til listafólk, sum vóru til staðar. Tað gjørdi sýningina nærverandi, aktuella og viðkomandi. Filmsfelagið hevur fyrr sýnt  Force Majeure  (Östlund 2014), ið varð vístur fyri fullum sali í Havnar Bio í februar í 2015. Beint frammanundan hitti eg smílandi svenska leikstjóran á norðurlendskari filmstevnu í Lübeck og tok hesa purpurlittu nøtriljósmyndina. Eftir at hava sæð svenska filmin The Square , og hin eins nýggja norska Thelma (Joachim Trier), havi eg varhugan av, at eitt nýtt ættarlið av norðurlendskum leikstjórum er við at vinna sær fótafesti innan listaliga spennandi film, sum fjøldin lukkutíð eisini vil síggja, eitt nú í Filmsfelagnum. Og so eru báðir hesir leikstjórar føddir í 1974. Til felags hava teir eis...

- Tað er ikki ofta, at fotografar verða avmyndaðir, sigur Areg Manvelyan úr Russlandi í dag. Hann sendir mær mótmyndina, ið hann tók á G! Festivalinum við sama høvi í fjør. Saman við trimum øðrum var Areg í Føroyum í tríggjar vikur í fjør. Tey gjørdu filmsupptøkur til opna netstaðin farland.me . Visit Faroe Islands og Tutl stuðlaðu russisku ferðini og frálíku upptøkunum, tey gjørdu her í fjør summar. Tað var virksemið hjá sendiharranum í Moskva, Bjørn Kunoy, og konsertirnar hjá plátufelagnum Tutl, sum skaptu áhugan hjá teimum fýra úr Russlandi, at koma higar at filma og fotografera. Her eru tey á bønum í Tórsbyrgi og filma Jenný Kragsteen og Hergeir Stakksberg, ið tilsamans eru FRUM. So eru vit aftur á G!Festivali í Gøtu, har Areg hevur fangað meg og Unn, beint sum eg avtali við Eivør, Jenný og tær at taka eina portrettmynd her og nú. Fyrst Aregsa mynd og so mín. Í Valhøll hitti er tær fryntligu flogternurnar hjá Atlantsflogi, Barbara Lamhauge, Angeli Gudjonsson o...

Fríggjadagin møttust vit gomlu floksfelagar í miðbýnum. Myndina omanfyri tók Maud Olsen í Perluni, eftir at hon hevði boðið okkum blóðpylsu av Trøllanesi, har hon býr. Undir yvirskriftini Economusée Føroyar - føroyskt handverk og list vísti Maud, sum er slektað av Eiði, okkum eisini, hvussu hon klipti eina vomb. Spennandi tiltakið við føroyskum handverki og list av útoyggj í Miðbýarperluni í Havn heldur fram sunnudagin. Tað er sum at koma í annan heim og tað mitt í býnum, har alt er á gosi, tí tað er Black Friday, stóra brúkarafestin ein mánað fyri jólaaftan. Men bókadagar eru eisini og eg havi lovað mær sjálvum on this buy nothing day ikki at keypa nakað annað enn, ja, kvalitetsbjór, craftbeer . Vit eru í Mikkeller í gomlu Dandastovu heima í Havn, har Gullhornið og Gongin vóru fyrr. Jóanes Nielsen hevur lagt botnin henda svarta handilsfríggjadag við yrkingini Tosa ikki um sálina á blaðsíðu 42. Vit gera eftir áheitanini í yrkingini og skriva á baksíðuna á...

Hetta er tíðin, tá ið føroysku lesihestarnir draga bøkurnar heim. Forløgini hava spílað seg út, og tey royna tað dýrasta tey eru ment at fáa allar bøkurnar út til bókadagarnar, sum verða hildnir síðsta vikuskiftið í november. Á hvørjum ári kunnu lesihestarnir afturat øllum hinum bókunum gleða seg til, at ein nýggjur Vencil kemur í handlarnar. Hetta er ellivta árið, ið Vencil verður givin út, og í ár kemur tann 18. Vencilin í røðini. 18. Vencilin er líkur teimum undanfarnu. Hann er fyltur út til breddarnar við góðum skaldskapi á føroyskum. Hesin Vencilin hevur tvey tekstasløg: yrkingar og stuttsøgur. Yrkingarnar eru týddar úr ymiskum málum, og fleiri upprunaføroyskar eru eisini. Alexandur Kristiansen, Agnar Jógvansson, Beinir Bergsson, Heðin M. Klein, Kim Simonsen, Lív Maria Róadóttir Jæger, Martin Næs og Rakel Helmsdal hava skrivað yrkingarnar á upprunaføroyskum, og tær týddu yrkingarnar eru eftir Steinn Steinarr, Ron Padgett, Anne Haines og Lope de Vega. Vagnur Streymoy, Anna...

Í dag er fyrsti kavadagur, fyrsti vetrardagur, dagin fyri ársins svartastu brúkarafest, black friday . Men fólk, ið ikki eru so materialistisk, og heldur savna sær immateriell virði hinumegin, hava funnið uppá at spara so mikið, at tey luttaka í einum heilt øðrum tiltaki við ikki at luttaka. "Participate by not participating". Tað er í tiltakinum Buy Nothing Day , sum er allan dagin í morgin fríggjadagin 24. november. Ella sum jólamaðurin sigur, helst við orðum Robert Frosts í huga: Buy Nothing X-Mas - A Path Less Traveled. Gleðilig-keyp-einki-jól. Hvør blakar fyrsta kavablakið?

"The Square" er gullvinnarin í Cannes í ár og seinasta sýning í Filmsfelagnum fyri jól. Solveig Hanusardóttir Olsen, cand.mag. í religiónssøgu og MA í listasøgu, og savnsumsjónarfólk á Listasavninum, fer at innleiða sýningina við "The Square" í Filmsfelagnum mikukvøldið 29. november kl 20. Leikstjóri er svenski Ruben Östlund (f.1974), ið gjørdi "Force Majeure" (2014), sum Filmsfelagið eisini vísti við góðari undirtøku í Havnar Bio. Í báðum førum hevur Katja Adomeit verið medvirkandi framleiðari. Hon hevur sama leiklut í filmunum "Dreymar við havið" (2017) hjá Sakaris Stórá og "Team Hurricane" (2017) hjá Anniku Berg, sum er ættað av Tvøroyri. Katja sæst longst til vinstru á myndini niðanfyri saman við Sakaris Stórá, Ingun í Skrivarastovu og Jón Hammer. Atgognumerkjasølan til "The Square" er byrjað á netinum og við skivuna í Havnar Bio, har Filmsfelagið sýnir nýggjan listaliga áhugaverdan film annan hvønn mikudag. V...

Undir árliga jólaborðahaldinum hjá countryklubbanum Sp/f Kúfóður er fastur táttur at Petur Rouch velur fimm tær bestu tónleikaútgávurnar í ár. Besta av teim fimm í ár er Folk Hotel hjá ferðandi amerikanska sang- og søguskrivaranum Tom Russell. Petur gavst í summar við vælumtóktu røðini Rót og Rútma, men áhugin at lurta eftir tónleiki er ikki burtur. Á fløguni Folk Hotel yrkir og syngur Tom Russell um Hank Williams, Dylan Thomas og støð sum El Paso og Belfast. Men mest sermerkti sangur á okkara leiðum er skering tólv. Yrkjarin er á fimm stjórnaðum hotelli í Keypmannahavn, tá hann varnast ein at síggja til heimleysan, sum bíleggur tríggjar magnum fløskur av sjampanju og eitt kartong av sigarettum. Meðan yrkjaraegið bíðar eftir leigubilinum, spyr hann reseptionistin, hvør hin heimleysi var. Jú, hatta var Ove Joensen, sum hevur róð úr Føroyum til Keypmannahavnar, og nú skal ballast fyri milliónina, ið hann vann. Í heimbýnum tjúgu ár seinni møtir Tom Russell eini sangarinnu ú...

Ársins seinna hefti av Varðanum er komið út. Tað er Dorit Hansen, ið er ritstjóri. Saman við Føroyaprenti hevur hon lyft 96 ára gamla mentanarritið fram í nútíðina, fyrst og fremst í uppseting og útsjónd. Síðan Brá og Bragi hildu uppat, eru Varðin, og síðan 2006 eisini Vencil , einastu bókmentanarligu tíðarrit á føroyskum. Gamla Varðan sigur týska Wikipedia soleiðis um: "die älteste und wichtigste Literatur- und Kulturzeitschrift der Färöer." Millum greinarnar í nýggja Varðanum eru portrettsamrøða við Tórodd Poulsen við sjáldsama góðum myndum, sum Benjamin Rasmussen tók, grein um býarvøkstur í Havn eftir Erland Viberg Joensen, grein um føroyavinin John West eftir Óla Olsen og fyrilestur um norska tilknýtið hjá Hans Andriasi Djurhuus eftir Hanus Kamban. Tvær heiðursgreinar um skrivandi menn úr Havn eru eisini við. Tær eru um Tórodd Poulsen, sum 15. oktober fylti 60, og um Carl Jóhan Jensen, sum 2. desember eisini fer at fylla 60 ár. “Framtíðin er kvennkyn” er heitið...

Nú er bara ein filmur eftir á ársskránni hjá Filmsfelagnum. Tað er svenski filmurin ”The Square”, sum Ruben Östlund (f. 1974) fekk gullvirðislønina fyri í Cannes í summar. Hetta er ein provokerandi filmur um list og hvør ger av, hvat er list. Filmurin, sum hevur elvt til nógv kjak, verður sýndur í Filmsfelagnum mikudagin 29. november kl 20, tá Solveig Hanusardóttir Olsen fer at innleiða sýningina. Solveig er savnsumsjónarfólk á Listasavninum. Satira um Stalin í nýggja árinum Í nýggja árinum bjóðar Filmsfelagið til feska satiru longu 3. januar. Tað er bretski filmurin ”The Death of Stalin”, sum skotski leikstjórin Armando Iannucci hevur gjørt við kendum leikarum sum Steve Buscemi og Michael Palin frá Monty Python. Iannucci, sum er føddur í Glasgow í 1963, hevur fyrr gjørt Oscartilnevnda filmin "In the Loop" (2010). Besti filmur úr Russlandi 17. januar í 2018 fer Filmsfelagið at vísa nýggjasti filmin hjá kendasta russiska leikstjóranum beint nú, Andrey Zvy...