Birk

Kanska var hesin bestur í ár, tá vit ikki hugsa um makrel og onnur verðslig viðurskifti, men um livandi mentan, sum í eina avmálda løtu er mitt ímillum okkum, her og nú. Gott nýggjar, Kjartan Hansen, alias Terry, og annars øll í verðini, nær og fjar. Myndirnar eru frá ólavsøkubloggi í ár.

Blogglesarum verða ynskt eini gleðilig jól við einum jólaeingili, sum Guðrun gjørdi úr ull og vomb av seyði á Borðuni. Gleðilig jól!

Kvøldið fyri stytsta dag, leygarkvøldið 20. desember, savnaðist ein rúgva av fólki til konsert við Bjøllubandanum, sum vit kenna við bossanovataktum frá Gekkakvøldum í sjónvarpinum, og ikki minst solistum í Reinsarínum niðast í Tórsgøtu. Aftaná var konsert við Gretu Svabo Bech, Teiti og strúkarum uttandura og ókeypis í einum tjaldi í túninum yvir ímóti Perluni. Bjøllubandin, sum er húsorkestur á trimum jólakonsertum í Reinsarínum, eru Benjamin Petersen, Knút Háberg Eysturstein, Per Ingvald Højgaard Petersen og Mikael Blak. Eftir ein lívligan og stuttligan jólainngang, kom fyrsti solistur á pallin, helvtin av AVE, Petur Pólson. Tað góða við konsertunum í Reinsarínum er, at tær eru so stuttar. Langar konsertir hava altíð eitt deytt punkt og gerast tí lættliga møðsamar. Soleiðis er ikki í Reinsarínum. Tað er stutt og greitt, og matsjar væl til berliga hølið. Petur sang tríggjar væl valdar sangir til høvið og hevði sum altíð nøkur fyndarorða at siga millum sangirnar. So kom...

FedEx er heimsins størsta og skjótasta flutningsfelag. Men ikki øll lond eru til reiðar at taka ímóti so vælsmurdum flutningi. Eitt nú slow landið Føroyar. Útvið fýra ár havi eg fingið pakkar frá einum altjóða bókaforlagi, HarperCollins, sum helst eisini er heimsins størsta. Tí brúka tey altíð ein professionellan speditør, FedEx ella líknandi, og rinda í dýrum dómum, so alt kemur fram í røttu tíð til rættan móttakara, sum í hesum føri situr í Føroyum og skal góðkenna tilfar úr Glasgow, innan tað verður prentað í Hongkong. Í hesi fýra ár hevur nevnda forlag sent pakkar, til dømis eitt proof print pappírsrull at góðkenna, innan ein ávísan klokkutíma ein ávísan arbeiðsdag. Men í øllum hesum førum, og tað hundrað prosent, ja 100%, er eingin av pakkunum komin á mítt borð uttan fjant, fjas og roks. Ikki ein einasti ein. Tá tosað verður um altjóðagerð, enntá við øllum heiminum sum arbeiðsevni, er tað eitt sindur snópisligt at vera føroyingur. Havi hug at senda Ben Arabo í Sjá...

Tihpany Blot hevur gjørt ein franskan stuttfilm um Sea Shepherd í Føroyum í summar. Heimagjørdi karmurin um søguna er hin rætttrúgvandi trúboðarin, sum úr heimsins nalva, París, verður sendur til enda jarðarinnar at kristna mest heidnu mensku á jørðini, ómentaða føroyingin. Franska trúðarlyftið eydnast í støðum, men annars hendir mest sum einki. Filmurin varir í 12 minuttir og einasta av avgerðandi týdningi, point of no return, er, at umborð á einum av fremmandu smábátunum fæst ein av fronsku krossfararunum at siga, at í Føroyum er Sea Shepherd ímóti fjøruti túsund fólkum, sum samskifta teirra millum. “Hetta er sum Dávid móti Goliat” sigur kroysti viðhaldsmaðurin hjá Sea Shepherd. Og so síggja vit fullar og óðar føroyingar, sum verða kliptir inn og út úr søguni, sum eitt próvfast dømi um at her býr minni ment fólk, sum gamaní ikki vil taka við trúgv í fyrstu atløgu, men sum vissuliga hava tørv á umvending og tað skjótt. So missiónin er ikki heilt liðug. Einasti umvendi føroyingur e...

Her eru nakrar Geytamyndir, sum Ditte Mathilda Joensen tók í Norðurlandahúsinum hóskvøldið í farnu viku. Omanfyri síggjast tey í dómsnevndini, Jan Berg Jørgensen, Sif Gunnarsdóttir, Silje Engeness, Marjun Niclasen og eg sjálvur. Niðanfyri síggjast fotografurin Ditte og verturin Finnur Koba í eini dupultari sjálvsu, silent movie style. Og her hevur linsan hjá Ditte fangað Bjørn Kalsø og meg sjálvan í forhøllini meðan atkvøtt verður. Tað er altso mentamálaráðharrin til vinstru. Og meðan atkvøtt verður um Áskoðaravirðislønina, fáa fólk ein reyðjólaligan og kosmopolitiskan Geytadrykk. Tá starvsfólkini í Norðurlandahúsinum hava talt allar atkvøðuseðlarnar upp, er vinnarin funnin. Og tað er Helena Dam á Neystabø, forkvinna í Mentunarnevnd Tórshavnar býráðs, ið kunngerð og letur vinningin, sum er 15.000 krónur. Og so var at kunngerða filmin og virðislønarmóttakaran, sum ein einmælt dómsnevnd hevði gjørt av skuldi fáa Geytan 2014. Tað gekk eitt sindur striltið at lesa ...

Tá stóra norðurlendska jólabókin hjá Bo Bedre kemur út, er høvundurin aftur í ár føroyskur. Tað er Elisabeth Kruse, omanfyri, sum rekur fyritøkuna Glotti , ið selur tekst, myndir og uppskriftir um sniðgeving til norðurlendsk bløð og altjóða forløg. Her er ein opna úr nýggju jólabókini um at prýða norðurlendska jólaborðið. Í Føroyum er sjáldsamt at bøkur verða prentaðar í stórum tali. Hægstu upplagstøl eg veit um eru 3000 eintøk. Tað er tó lítið í mun til bókarúgvuna hjá Bo Bedre, sum prentar jólabókina í 500 000 eintøkum, ein hálv millión. Helst er hetta hægsta upplagstal á danska bókamarknaðinum. Jólabókin, sum Elisabeth aftur fer at gera næsta ár, verður givin út í Noregi, Svøríki, Finnlandi og Danmark, og forlagið Gyldendal hevur aftur í ár keypt bókina til teirra haldarar. Í bókini eru nógvar uppskriftir úr gerandistilfari, millum annað hvussu tú gert eina jólastjørnu úr mjólkapakkanum. Bo Bedre er mest lisna danska tíðarritið. Blaðið kemur eina ferð um mánaðin og skr...

Besti filmur í Evropa í ár er pólski IDA , ið er hin fyrsti á skránni hjá Filmsfelagnum í Havnar Bio 7. januar 2015. Eisini leikstjórin, Pawel Pawlikowski (f.1957) varð kosin besti leikstjóri í Evropa í ár. Tað var í Riga at 27. evropeiska filmshátíðin varð hildin í gjár. At pólskur filmur hevur nakað serstakt at bjóða, ikki minst tá fotograferingin er í heimsins bestu litum, sum eru svartir og hvítir og í øllum teim skuggum, sum er har ímillum, fingu vit eina greiða ábending um í spennandi stuttfilminum hjá Franklin Henriksen, Pódroznik , ið var ein av teim tíggju, sum í ár kappaðust um Geytan í Norðurlandahúsinum. Filmarnir í Filmsfelagnum í januar og februar eru ein pólskur, ein russiskur, ein bretskur, sum eisini vann eina evropeiska filmsvirðisløn, og ein svenskur, ið var við í kappingini um besta norðurlendska filmin ár. Allir fýra filmarnir vóru í uppskoti at vinna fremstu evropeisku virðislønirnar í ár. Tað eydnaðist sum nevnt tveimum teirra. Teir fýra úrval...

Í dag var tunnilsdagur og jól úti í Klaksvík. Í Leikalund varð nýggja atlasið hjá Námi lagt fram og sett til sølu, eins og nýggju veggjakortini. Omanfyri er Oliver Joensen frá Norðlýsinum komin inn á gólvið og er serliga fegin um opnuna um føroyska landgrunnin, sum Martin V. Heinesen og onnur á Jarðfeingi stóðu fyri. Fleiri vóru møtt at hoyra ritstjóran, yours truly, greiða frá um, hvussu valið fall á HarperCollins og ikki nakað annað av teim ovurhonds mongu bókaforløgum, sum eru á dagsins marknaði við innbundnum papírsatlasum, sum blaðast kann í. Í gomlu handilsbúðini hjá I.C. Isaksen, har eg fyrstu ferð smakkaði grønt lime súltutoy frá Roses í 1978, fáast nú undir navninum Leikalund eins sjáldsamir lutir, sum til dømis hesar báðar postalínsdukkur í føroyskum búnað. Í næsta rúmi er Jan Nystrøm, sum hevur framsýnnig við tekningum, tekniamboðum og egnum teknifilmi. Hann bjóðar eisini keks og altskyns ostar. Leskiligt meðan jólaperurnar glampa í vindinum uttanfyri og Jó...